Το βιβλίο αποτελεί φόρο τιμής στους ανθρώπους που τολμούν να “πετούν” με τα “φτερά” ενός μεγάλου οράματος και με την ατσαλένια θέλησή τους, τελικά, κατορθώνουν στόχους μεγαλεπήβολους προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
Αφηγείται τη δράση δύο προοδευτικών ανθρώπων που ξεκινούν από τη Μεσσηνία και με οδηγό τους τον Θεόδωρο Χρηστομάννο -Έλληνα της διασποράς στη Βιέννη και πολύ διορατικό και ονειροπόλο- καταφέρνουν μέσα από αντιξοότητες και εμπόδια να υλοποιήσουν τα σημαντικότατα έργα που θα φέρουν την πρόοδο και την τουριστική ανάπτυξη στην απομονωμένη περιοχή των Δολομιτικών Άλπεων στην αυγή του 20ού αιώνα.
"Το πνεύμα του δαιμόνιου αυτού ανθρώπου των βουνών με κάλεσε να αφηγηθώ την ιστορία του. Η ελληνική καταγωγή του, γόνος εμπόρων από τη Μακεδονία, με έκανε να τον συνδέσω με τη γη της Μεσσηνίας, όπου το εμπόριο των γεωργικών προϊόντων έφερε ακμή στην Καλαμάτα από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού. Από τη στιγμή που συνδέθηκαν οι δύο τόποι και με βοηθό την Ιστορία, η περιπλάνησή μας στον κόσμο του Θέοντορ ξεκίνησε στο χαρτί μου", αναφέρει η συγγραφέας.
Ο Περικλής άφησε το σχεδιάγραμμα των εργασιών, που μελετούσε αρκετή ώρα αμίλητος, μπροστά στο γραφείο του Θέο. Εκείνος δεν πτοήθηκε. Του έδωσε να διαβάσει την τεχνική έκθεση της ομάδας μηχανικών από το Μεράνο, που θα αναλάμβαναν το έργο, κι έπειτα μια λίστα ονομάτων που έπρεπε να πεισθούν να συμμετάσχουν, χρηματοδοτώντας το έργο ή υποκινώντας άλλους να το πράξουν. Η σιδερένια του θέληση κι η αφοσίωσή του στα έργα υποδομών για τον τόπο ήταν συγκινητική. Στο τέλος. όλοι κατέληγαν να πιστεύουν στα σχέδια του Θέο, όσο δύσκολη κι αν φαινόταν αρχικά η υλοποίησή τους. (σ. 327).
Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου
Τι σας έκανε να σκεφτείτε την ιδέα ενός μυθιστορήματος που εκτυλίσσεται στη Μεσσηνία και στις Δολομιτικές Άλπεις;
Η σύλληψη της ιδέας προέκυψε εντελώς τυχαία. Συνάντησα πρώτη φορά τον άνθρωπο που τροφοδότησε την έμπνευσή μου κι ήταν η αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου μου, τον Θέοντορ Χρηστομάννο, ιστορικό πρόσωπο αλλά άγνωστο σ’ εμάς, όταν επισκέφθηκα την περιοχή την οποία και περιγράφω στο βιβλίο. Ανακάλυψα σ’ ένα βιβλιοπωλείο την βιογραφία του και η ισχυρή προσωπικότητα του ξεχωριστού αυτού Έλληνα της διασποράς, η τόλμη και το όραμά του κυριολεκτικά με συνεπήραν. Θεώρησα έτσι σωστό ν’ ανασύρω το έργο του από τη λήθη του χρόνου, ν’ αναδείξω την ζωή και τις ιδέες του ατόμου αυτού για τον οποίο ελάχιστα γνωρίζουμε αν και ευεργέτησε με τις πράξεις του έναν ολόκληρο τόπο. Έτσι σε κάθε ταξίδι μου στην περιοχή-τόπο καταγωγής του συζύγου μου-προσέθετα κι άλλα στοιχεία στις πηγές μου για την εποχή, τον τρόπο ζωής, την ιστορία των πρώτων ξενοδοχείων και δρόμων. Το πνεύμα του δαιμόνιου αυτού ανθρώπου των βουνών με καλούσε να γράψω γι’ αυτόν. Το γεγονός ότι ήταν ελληνικής καταγωγής, γόνος εμπόρων από την Μακεδονία με κινητοποίησε να κάνω τη σύνδεση με τη γη της Μεσσηνίας όπου ανθούσε το εμπόριο των γεωργικών προϊόντων το οποίο και συνετέλεσε στην ακμή της Καλαμάτας από τα τέλη του 19ου αιώνα-αρχές του 20ού. Από την στιγμή που συνδέθηκαν οι δυο τόποι και με βοηθό την Ιστορία, η περιπλάνησή μας στον κόσμο του Θέοντορ ξεκίνησε στο χαρτί μου.
Πώς προχωρήσατε στην επιλογή των βασικών χαρακτήρων για το μυθιστόρημά σας και πώς οργανώσατε τις αλληλεπιδράσεις τους μέσα στην ιστορία;
Η ίδια η θεληματική προσωπικότητα και η δράση του Χρηστομάννου με οδήγησαν ώστε να επικεντρωθώ σ’ αυτόν εφόσον εκείνος αποτέλεσε την έμπνευσή μου, γύρω του όμως, έπρεπε να κτίσω μια αληθοφανή ιστορία με πρωταγωνιστή αλλά και δευτεραγωνιστές, οι οποίοι διαρκώς τελικά συμπλέκονται μεταξύ τους, όπως το αληθινό(ιστορικά στοιχεία) εισχωρεί και επιδρά με το φανταστικό (την μυθοπλασία) για να χτίσω την πλοκή μου. Έμεινα σταθερή στα γεγονότα που συνθέτουν τη δράση του μαχητικού οραματιστή Χρηστομάννου αλλά τα περιέγραψα με όχημα τη φαντασία και τη μυθοπλασία, διατηρώντας την ιστορικότητα στα γραφόμενά μου με βάση και τις πηγές που χρησιμοποίησα.
Με ποιες δυσκολίες έχετε βρεθεί αντιμέτωπη καθώς μεταβαίνετε από το να γράφετε σύντομες αφηγήσεις σε μυθιστορήματα;
Καθώς τα προηγούμενα βιβλία μου ήταν συλλογές διηγημάτων δηλαδή ανήκαν στη μικρή φόρμα, η μεταπήδηση στο μυθιστόρημα, τη μεγάλη φόρμα δεν ήταν κάτι εύκολο. Το διήγημα είναι μια συμπυκνωμένη ιστορία όπου μέσα σε λίγες σελίδες ο συγγραφέας πρέπει να επιτύχει ν’ αναλύσει τους χαρακτήρες, να περιγράψει τον τόπο και το χρόνο στον οποίο η ιστορία εκτυλίσσεται, με αρχή, μέση και τέλος εξίσου κατανεμημένα. Πολλοί αυτό το θεωρούν δύσκολο. Σκεφτείτε λοιπόν τώρα το μυθιστόρημα σαν πολλές ιστορίες μαζί. Καλείσαι να ισορροπήσεις τα περιγραφικά με τα ψυχογραφικά μέρη, τις σκηνές και τα διαλογικά μέρη ώστε να δέσουν σε ένα αρμονικό σύνολο που θα κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού έτσι ώστε να μην θέλει να αφήσει το βιβλίο από τα χέρια του.
Πώς καταφέρατε να διατηρήσετε μια τέλεια ισορροπία ανάμεσα στο ιστορικό υπόβαθρο και τη μυθοπλασία στο βιβλίο σας και ποια ήταν η μέθοδος που ακολουθήσατε κατά την σύνθεσή του;
Η ιστορία του Χρηστομάννου ήταν η ουσία. Γύρω από αυτόν τον άξονα και με όχημα τα οράματά του συμπλέκονται οι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας και η αφήγηση των όσων θα συμβούν στο δύσβατο κι απομονωμένο κομμάτι της Αυστροουγγαρίας του Φραντς Γιόσεφ και της Σίσσυ. Τα ιστορικά και πραγματολογικά στοιχεία, τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής, η λαογραφία και η τοπιογραφία ήταν για μένα οι βοηθοί στο να προσπαθήσω να ισορροπήσω αρμονικά την αφήγηση του μύθου που έπλασα και ν’ αναβιώσω την εποχή με τη μεγαλύτερη πιστότητα κι ακρίβεια. Ενσωματώνοντας στην αφήγησή μου τα ιστορικά ντοκουμέντα της δράσης του διορατικού εκείνου πολιτικού και νομικού που με ενέπνευσε, πάσχισα να κρατήσω το ενδιαφέρον και να εξάψω την περιέργεια για την εξέλιξη της πλοκής.
Τι σας ώθησε να εξερευνήσετε την προσωπικότητα και την ιστορία του Θέοντορ Χρηστομάννου;
Μα φυσικά η ξεχωριστή προσωπικότητα και η εμμονή του σ’ αυτό που είχε διαβλέψει για τον τόπο. Τις εξαιρετικές δυνατότητές της περιοχής ως τουριστικός προορισμός αξιώσεων. Την αποφασιστικότητά του να οδηγήσει τους κατοίκους των δύσβατων Δολομιτικών Άλπεων στην οικονομική πρόοδο κι ανάπτυξη. Εμψυχώνει, πείθει και μάχεται κόντρα στις σκοπιμότητες προσφέροντας ανιδιοτελώς στο κοινωνικό σύνολο, αρνούμενος αξιώματα και διακρίσεις. Αν δεν είναι αυτό παράδειγμα προς μίμηση, τότε…
Ποιο είναι το επόμενο μεγάλο εγχείρημα με το οποίο σχεδιάζετε να ασχοληθείτε ως συγγραφέας;
Δεν ξέρω αν θα είναι μεγάλο εγχείρημα. Πάντως κάτι όχι καθαρά ιστορικό σαν τα «Χλομά Βουνά» Σίγουρα θα επιδιώξω από πλευράς μεγέθους να μην είναι πολυσέλιδο. Κάτι σύγχρονο ίσως, μια νουβέλα ή μια συλλογή με ποιήματα. Σε τελική ανάλυση έχω σκοπό να αφεθώ στην έμπνευση της στιγμής και να απολαύσω το ταξίδι.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Είναι εφικτό ένας άνθρωπος να επηρεάσει το μέλλον της κοινότητας; Ν’ αλλάξει τη μοίρα ενός τόπου αλλά και τη δική του, υλοποιώντας καινοτόμες ιδέες κι οράματα; Η ιστορία μας το επιβεβαιώνει με τον πιο καταφατικό τρόπο. Στην εποχή του Φραγκίσκου Ιωσήφ και της Σίσσυ, στα τέλη του 1800 στο δυτικό άκρο της Αυστροουγγαρίας, στο Τιρόλο, η περιοχή των Δολομιτών παραμένει, ακόμη, απομονωμένη. Εκεί, ζει και δραστηριοποιείται o ελληνικής καταγωγής πολιτικός Θέοντορ Χρηστομάννος. Βαθιά γοητευμένος από την ομορφιά των δύσβατων βουνών και προικισμένος με το ελληνικό δαιμόνιο της επινοητικότητας, θα προσπαθήσει να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο όραμα: να βγάλει την περιοχή αυτή από την αφάνεια με την κατασκευή μεγαλόπνοων έργων ανάπτυξης. Με ενέργειές του θα κατασκευαστούν ο εμβληματικός Δρόμος των Δολομιτών, υδραυλικά έργα, σιδηροδρομικές συνδέσεις, μεγάλα πολυτελή ξενοδοχεία και ορεινά καταφύγια που θα μεταμορφώσουν την περιοχή σε σημαντικό τουριστικό θέρετρο. Συνοδοιπόροι του στο εκπληκτικό αυτό εγχείρημα, ο Περικλής κι η Αρετή από τη Μεσσηνία, επηρεάζονται από τις απόψεις του κι αποφασίζουν να συνεργαστούν για την υλοποίηση των πρωτοποριακών σχεδίων του. Δυο προοδευτικοί άνθρωποι, που, υιοθετώντας τα οράματα του Χρηστομάννου, θα εργαστούν με ζήλο, μεράκι και πάθος, για ν’ αλλάξουν μία ολόκληρη περιοχή, αλλά και τη ζωή τους. Η ιστορία μας, ελεύθερα εμπνευσμένη, από την αληθινή ζωή και το έργο του Έλληνα της διασποράς, Θέοντορ Χρηστομάννου (1854-1911), εκτυλίσσεται στη Μεσσηνία, στη Βιέννη και στο Τιρόλο από το 1870 έως τις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Τίνα Κουτσουμπού γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Εργάσθηκε στην ΕΡΤ και στην Εμπορική Τράπεζα. Ζει στην Καλαμάτα από το 1996. Είναι μέλος της Π.Ε.Λ., της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και διετέλεσε γενική γραμματέας της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων και υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων.
Διηγήματά της βραβεύτηκαν σε πολλούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Συμμετέχει στα συλλογικά έργα: «Αθηναϊκό ημερολόγιο» (εκδ. Φιλιππότη, 2012, 2013, 2014, 2018, 2019), «Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους» (εκδ. Φιλιππότη, 2014, 2015), «Ο Ξένος» (εκδ. OpenBooks, 2016), «Κυπριακή Φιλολογική Πρωτοχρονιά 2018» (Ε.Π.Ο.Κ), «Λαθρόψυχοι» (εκδ. 24 γράμματα, 2018), «Το σχολείο» (εκδ. OpenBooks, 2018), «Μεσσηνιακές Δημιουργίες» (2012, 2014, 2016, 2018, 2020), Επετειακοί τόμοι της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων: για το 1821 (εκδ. Καλλίεργον, 2021) και για τη Μικρασιατική καταστροφή και τον προσφυγικό ελληνισμό (εκδ. 24 γράμματα, 2022), «Ποιήματα 10 σύγχρονων Μεσσήνιων ποιητών» (εκδ. 24 γράμματα, 2022).
Άρθρα της δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα «Βήμα των Συντακτών» της ΕΣΜΗΕ, στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο Καλαμάτας και Κορώνης, σε λογοτεχνικά περιοδικά έντυπης και ηλεκτρονικής μορφής καθώς και σε λογοτεχνικά blogs. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια ιστορικού μυθιστορήματος, δημιουργικής γραφής και διόρθωσης και επιμέλειας κειμένων. Είναι μέλος σε πολλές πολιτιστικές ενώσεις.
Έχει εκδώσει τα βιβλία: «Ο καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα» (εκδ. Γαβριηλίδης, 2015), «Του καιρού γυρίσματα» (εκδ. Διάνυσμα, 2016), «Ιστορίες του Νότου» (εκδ. Μικρές εκδόσεις, 2018), «Η Καλαμάτα στην τσέπη, τουριστικός οδηγός στα ελληνικά και στα αγγλικά (Kalamata a pocket guide)» (εκδ. 24 γράμματα, 2020), «Το νερό που μ’ εκδικήθηκε» (εκδ. ΑΩ, 2021), «Χλομά βουνά - στ’ αχνάρια του Χρηστομάννου» (εκδ. ΑΩ, 2023).
