Με το μήνυμα "Ας φροντίζουμε τη θάλασσα, όπως φροντίζουμε τον εαυτό μας, για ένα καλύτερο μέλλον για όλους", ο Δημήτρης Πάφρας προσκαλεί τους αναγνώστες του να αναλάβουν δράση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη διατήρηση της φυσικής ομορφιάς του ωκεανού. Ως υποψήφιος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επικεντρώνει την έρευνά του στα μαργαριτοφόρα όστρακα, επιδιώκοντας να ανακαλύψει περισσότερα για τον κόσμο τους και τη συμβολή τους στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Έχοντας συγγράψει τα βιβλία "Ο κόσμος της θάλασσας" και "Ο μαγικός κόσμος των ιππόκαμπων", μεταφρασμένα και στα αγγλικά, μοιράζεται τη γνώση του και το πάθος του με το ευρύ κοινό. Μιλώντας στην «Ε» για το νέο του βιβλίο, "Ο Μίμης και ο θησαυρός της θάλασσας", που θα κυκλοφορήσει σύντομα, λέει πώς υπόσχεται να μεταφέρει τους μικρούς αναγνώστες σε ένα ταξίδι εξερεύνησης και περιπέτειας κάτω από τα κύματα. Μέσα από την ιστορία ενός μικρού ήρωα που μαθαίνει κατάδυση και σώζει τη θάλασσα, τα παιδιά θα εμπνευστούν και θα ενημερωθούν για τη σημασία της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Δείτε ακόμη: Η «Ε» κληρώνει ένα αντίτυπο του βιβλίου "Ο κόσμος της θάλασσας", σε αγγλική έκδοση. Μπείτε στην κλήρωση ΕΔΩ

«Τα ξενικά είδη μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τα τοπικά θαλάσσια οικοσυστήματα»

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Τι σας ώθησε να γράψετε  βιβλία για τη θαλάσσια ζωή;

Η συγγραφή ενός βιβλίου για τη θαλάσσια ζωή πηγάζει από μια βαθιά γοητεία για τον μαγικό κόσμο που κρύβεται κάτω από τα κύματα. Σκοπός είναι να μοιραστώ με τους αναγνώστες αυτό το θαυμασμό, φέρνοντας στο προσκήνιο την ομορφιά και την ποικιλομορφία της θαλάσσιας ζωής. Μέσα από τα βιβλία μου, παρουσιάζω ένα τεράστιο και ποικίλο οικοσύστημα γεμάτο με συναρπαστικά πλάσματα, τη γαλάζια φάλαινα, το μεγαλύτερο ζώο στη γη, στους μικροσκοπικούς θαλάσσιους οργανισμούς. Παράλληλα, επιδιώκω να ευαισθητοποιήσω το κοινό για τις απειλές που αντιμετωπίζει η θαλάσσια ζωή. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και η υπεραλίευση θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξη πολλών ειδών.

Τελικά πώς είναι κόσμος μέσα στη θάλασσα;

Ένας κόσμος όμορφος, μοναδικός, γοητευτικός, πλούσιος, ποικιλόμορφος, μυστήριος, σαγηνευτικός, ένας κόσμος που σε τραβάει σαν μαγνήτης κοντά του...σε μαγεύει και δεν θες να τον αποχωριστείς. Είναι γεμάτο χρώματα, κρυμμένα μυστικά,  φαντασμαγορικά θαλασσιά πλάσματα και άλλα που ίσως ακόμα δεν έχει δει το ανθρώπινο μάτι εκεί κάτω.

Όσο κι αν έχουμε  ταξιδέψει πάνω στη Γη, όσο κι αν έχετε γυρίσει αυτόν τον μικρό… τεράστιο πλανήτη, η μαγεία του βυθού είναι πολύ διαφορετική. Ένα σύμπαν γεμάτο χρώματα, κρυμμένα μυστικά, αλλόκοτα πλάσματα και φαντασμαγορικά κοράλλια, και άλλες εκπλήξεις που ίσως ακόμα δεν έχει δει το ανθρώπινο μάτι εκεί κάτω.

Ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό του βυθού των ελληνικών θαλασσών;

Η Μεσόγειος περιλαμβάνεται στις πλουσιότερες εστίες αυξημένης βιοποικιλότητας του πλανήτη. Ένα γνώρισμα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας της χώρας μας είναι η αυξημένη συμμετοχή σπάνιων ειδών. Τα κυριότερα  θαλάσσια οικοσυστήματα που απαντώνται από βραχώδεις ακτές, αμμώδεις παραλίες με αμμοθίνες και λιβάδια ποσειδωνίας.

Πείτε μας μερικά πράγματα για τα ξενικά είδη στη Μεσόγειο και ιδιαιτέρως στα ελληνικά νερά.

Με θερμοκρασίες που αυξάνονται κατά 20% πιο γρήγορα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, και με τη στάθμη της θάλασσας να αναμένεται να ανέβει πάνω από ένα μέτρο έως το 2100, η Μεσόγειος γίνεται η ταχύτερα θερμαινόμενη και η πιο αλμυρή θάλασσα στον πλανήτη μας. Σχεδόν 1.000 ξενικά είδη έχουν ήδη μεταναστεύσει στα ολοένα και πιο θερμά νερά της Μεσογείου και έχουν αντικαταστήσει ενδημικά είδη, ενώ τα αυξανόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν καταστροφές σε  λιβάδια ποσειδωνίας και κοραλλιογενείς υφάλους της περιοχής. Τα ξενικά είδη θεωρούνται σήμερα μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τα τοπικά θαλάσσια οικοσυστήματα, την τοπική οικονομία καθώς και την ανθρώπινη υγεία. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφή περίπου 300 ξενικά είδη. Χρειάζεται να αναλάβουμε επειγόντως δράση, προκειμένου να περιοριστούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα μίας θερμαινόμενης θάλασσας.

Ποια είναι η κατάσταση της θαλάσσιας ρύπανσης στην Ελλάδα και ποιες ενέργειες μπορούμε να κάνουμε για να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση;

Η απειλή της θαλάσσιας ρύπανσης σκιάζει όλο και πιο έντονα το μέλλον των θαλασσών. Κάθε μέρα, εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών, από πλαστικά μπουκάλια μέχρι χημικές ουσίες, καταλήγουν στις θάλασσες, πνίγοντας τη θαλάσσια ζωή και δημιουργώντας ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Ο βυθός της θάλασσας έχει μετατραπεί σε έναν σκουπιδότοπο, γεμάτο με πλαστικές σακούλες και άλλα αντικείμενα που φέρουν το αποτύπωμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης απαιτεί μια συλλογική προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Απαιτούνται αυστηρότεροι κανονισμοί για την προστασία των θαλασσών. Η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στις ανθρώπινες συνήθειες και συμπεριφορές. Απαιτείται μια ριζική αλλαγή νοοτροπίας, με στόχο την υιοθέτηση ενός πιο φιλικού προς το περιβάλλον τρόπου ζωής. Η μείωση της χρήσης πλαστικών, η ανακύκλωση και η υπεύθυνη διαχείριση των απορριμμάτων αποτελούν απαραίτητες ενέργειες για την προστασία των θαλασσών. Κάθε ατομική προσπάθεια έχει σημασία και μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτής της επείγουσας απειλής.

Πείτε μας μερικά λόγια για το νέο σας βιβλίο «Ο μαγικός κόσμος των ιππόκαμπων»

Κάτω από τα σμαραγδένια νερά της Ανατολικής Μεσογείου κρύβεται ένας υπέροχος κόσμος γεμάτος θαυμαστούς, παράξενους, αλλά και γοητευτικούς οργανισμούς. Ανάμεσα στους πολυάριθμους και πολύχρωμους κατοίκους του υποβρύχιου κόσμου ξεχωρίζει ένα μυθικό ψάρι που όμοιό του δεν υπάρχει στο ζωικό βασίλειο. Έχει κεφάλι με χαρακτηριστικά ίππου, με γλυκά μάτια και χαριτωμένο στόμα, σώμα σε όρθια στάση και ουρά που χρησιμοποιεί ως εργαλείο. Αυτό το μοναδικό ψάρι, που μαγεύει όσους το συναντήσουν, είναι ο ιππόκαμπος. Η μυθική μαγεία και η γοητεία που το περιβάλλει, κάνει αυτό το υπέροχο πλάσμα αξιολάτρευτο σε όλους.

Οι ιππόκαμποι, με τα κεφάλια τους που μοιάζουν με άλογα, τα επιμήκη σώματα και τις ουρές τους, αποτελούν ένα από τα πιο γοητευτικά και ξεχωριστά πλάσματα του υποβρύχιου κόσμου. Η ασυνήθιστη εμφάνισή τους, που τους έδωσε και το όνομά τους "αλογάκι της θάλασσας", τους καθιστά εύκολα αναγνωρίσιμους ανάμεσα στη θαλάσσια ζωή. Οι ιππόκαμποι κινούνται αργά και με χάρη, χαρίζοντας μια αίσθηση γαλήνης στις κινήσεις τους. Η ήρεμη και ντελικάτη τους φύση προσθέτει στην γοητεία τους, κάνοντάς τους να μοιάζουν με ονειρικά πλάσματα που αιωρούνται μέσα στο νερό. Εκτός από την ασυνήθιστη εμφάνιση και τις αργές κινήσεις τους, οι ιππόκαμποι παρουσιάζουν και άλλες συναρπαστικές συμπεριφορές. Αξιοσημείωτη είναι η περίπλοκη τελετουργία ερωτοτροπίας τους, όπου τα αρσενικά και τα θηλυκά χορεύουν, ενώ το πιο ασυνήθιστο χαρακτηριστικό τους είναι η αρσενική κυοφορία. Σε αντίθεση με τα περισσότερα ζώα, στους ιππόκαμπους είναι τα αρσενικά που φέρουν και γεννούν τα αυγά, προσφέροντας μια μοναδική ματιά στο ζωικό βασίλειο. Πολλά είδη ιππόκαμπων διαθέτουν την ικανότητα να αλλάζουν χρώμα, προσαρμόζοντας το σώμα τους στο περιβάλλον τους. Αυτή η ικανότητα καμουφλάζ προσθέτει στην οπτική τους ελκυστικότητα, κάνοντάς τους να μοιάζουν σχεδόν μαγικά καθώς ενσωματώνονται άψογα στο περιβάλλον τους.

Ετοιμάζεστε για κάτι νέο;

Φυσικά, ένα παιδικό παραμύθι που σύντομα θα είναι διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία. Ένα βιβλίο για τους μικρούς αναγνώστες μας, που θα δουν μια ιστορία ενός μικρού ήρωα που μαθαίνει κατάδυση και σώζει την θάλασσα. Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Ο Μίμης και ο θησαυρός της θάλασσας». Τα παραμύθια που εξιστορούν τη θαλάσσια ζωή είναι μαγικά ταξίδια στον υποθαλάσσιο κόσμο, γεμάτα περιπέτειες και μαθήματα που προσφέρουν στα παιδιά. Αυτές οι ιστορίες εισάγουν τους μικρούς αναγνώστες σε έναν κόσμο γεμάτο μοναδικά πλάσματα και μαγεία. Στόχος του βιβλίου είναι τα παιδιά να μπορούν να αναπτύξουν το ενδιαφέρον τους για τον ωκεανό και να εμπνευστούν, να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ας φροντίζουμε τη θάλασσα, όπως φροντίζουμε τον εαυτό μας, για ένα καλύτερο μέλλον για όλους.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΦΡΑΣ

Ο Δημήτρης Πάφρας γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Μεγάλωσε στην Αμάρυνθο, που είναι παραλιακή κωμόπολη της Εύβοιας και το 2022 αποφοίτησε από το τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.  Την ίδια χρονιά ξεκίνησε μεταπτυχιακό με τίτλο «Μεσογειακή Υδατοκαλλιέργεια» στο ίδιο τμήμα, που αποφοίτησε το 2023.  Ασχολείται με την αυτόνομη κατάδυση πάνω από πέντε χρόνια και κατέχει τον τίτλο «Divemaster PADI». Από το 2023 είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπου πραγματοποιεί έρευνα στα μαργαριτοφόρα όστρακα. Έχει συγγράψει τα βιβλία ‘’Ο κόσμος της θάλασσας’’  και ‘’ Μαγικός Κόσμος των Ιππόκαμπων ‘’ που έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, αποφοίτησε από τη Σχολή Μετεωρολογίας. Εχει δώσει πάνω από εκατό συνεντεύξεις στον Τύπο και σε τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια για διάφορα θέματα που αφορούν τη θαλάσσια ζωή.