Την επιμέλεια της έκδοσης ανέλαβε ο Γιάννης Ζηρίνης, ο οποίος είχε την ιδέα και πρότεινε την έκδοσή του στην Ελλάδα ενώ η ελληνική μετάφραση είναι της Φωτεινής Βλαχοπούλου. Η παρουσίαση του βιβλίου θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη, στις 7 μ.μ., στο φουαγιέ του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας και διοργανώνουν ο Δήμος Καλαμάτας σε συνεργασία με τις εκδόσεις "Κριτική".

Την εκδήλωση θα χαιρετήσουν ο αντιδήμαρχος Στρατηγικού Σχεδιασμού και Κλιματικής Ουδετερότητας του Δήμου Καλαμάτας, Βασίλης Παπαευσταθίου, καθώς και ο πρόεδρος του Σωματείου "Διάζωμα", Σταύρος Μπένος. Στη συζήτηση για το βιβλίο θα συμμετάσχουν ο φυσικός και μετεωρολόγος Παναγιώτης Γιαννόπουλος, πρεσβευτής του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, ο επιμελητής της έκδοσης Γιάννης Ζηρίνης, ο καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Τάσος Δάρρας, καθώς και η φιλόλογος και υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Σωματείου "Διάζωμα", Μαίρη Μπελογιάννη. Τη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Καλαμάτας, Μαρία Τομαρά.

Το graphic novel "Ενας κόσμος χωρίς τέλος" δεν είναι μόνο μια απεικόνιση του πιο καίριου ζητήματος της εποχής μας – της κλιματικής κρίσης – αλλά και μια πρόταση για μια διαφορετική, βιώσιμη προσέγγιση στον τρόπο ζωής μας. Μέσα από χιούμορ και ζωντανές εικόνες, μας καλεί να σκεφτούμε σοβαρά, να αναλογιστούμε τον ρόλο μας και να δράσουμε, για να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο και πιο ισχυρό μέλλον για τον πλανήτη μας.

Μια κουβέντα με τον επιμελητή της έκδοσης Γιάννη Ζηρίνη, με αφορμή την παρουσίαση στην Καλαμάτα.

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Πώς προέκυψε η ιδέα να προτείνετε την ελληνική έκδοση του «Ενας κόσμος χωρίς τέλος»; Ποια ήταν η προσωπική σας επαφή με το έργο;

Αφότου κυκλοφόρησε το βιβλίο στα γαλλικά (Οκτώβριος 2021), ο ένας από τους δημιουργούς του, J.M.Jancovici, εμφανίστηκε σε μια δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή και το παρουσίασε. Με εντυπωσίασε η ικανότητά του να εκλαϊκεύει στον προφορικό του λόγο θέματα περίπλοκα όπως η κλιματική αλλαγή.

Την επόμενη μέρα αναζήτησα το βιβλίο, που είχε ήδη ξεκινήσει την θεαματική του πορεία να γίνει το απόλυτο best seller για το 2022 στη Γαλλία- οι πωλήσεις του σήμερα έχουν ξεπεράσει το 1 εκ. αντίτυπα. Το μελέτησα προσεκτικά και πρότεινα την έκδοσή του στις εκδόσεις Κριτική που αποδέχτηκαν με χαρά να το εντάξουν στο εκδοτικό τους πρόγραμμα.

Το βιβλίο χρησιμοποιεί ένα παιχνιδιάρικο ύφος για να παρουσιάσει σοβαρά θέματα όπως η ενέργεια και η κλιματική αλλαγή. Πώς πιστεύετε ότι αυτό το ύφος επηρεάζει την κατανόηση του αναγνώστη;

Πολύ εύστοχη η επισήμανσή σας. Πράγματι, το ανάλαφρο και χωρίς σοβαροφάνεια ύφος του βιβλίου κάνει την ανάγνωση ενδιαφέρουσα και ελκυστική, για ένα θέμα στενάχωρο όπως είναι η κλιματική αλλαγή. Η ευρηματική απεικόνιση και η ομιλητικότητα του νέφους CO2, της μητέρας-γης και του υπερήρωα με τις τεράστιες δυνάμεις αποδραματοποιούν το θέμα και το κάνουν πιο οικείο.

Με αυτό τον τρόπο, ο καθένας μας μπορεί να δει πιο θετικά τη συμβολή του στην αντιμετώπιση του φαινομένου της υπερθέρμανσης. Επιπλέον, το γεγονός ότι μιλάμε για ένα graphic novel, που αξιοποιεί στο έπακρο την εικόνα και το χρώμα, συμβάλλει ακόμα περισσότερο στο να σερβιριστεί -ας μου επιτραπεί η έκφραση- με εύπεπτο τρόπο όλος ο προβληματισμός για το μέλλον του πλανήτη.

Ποια είναι η άποψή σας για την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας ως λύση στην κλιματική κρίση, δεδομένης της συζήτησης που έχει προκύψει γύρω από αυτό το θέμα;

Συμμερίζομαι την άποψη του συγγραφέα που είναι ότι η πυρηνική ενέργεια είναι πολύ χρήσιμη ως μία από τις διάφορες μορφές ενέργειας χαμηλών εκπομπών CO2 για την κάλυψη των αναγκών μας, όχι όμως η κυρίαρχη. Στο βιβλίο υπάρχει εκτενής επιχειρηματολογία για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον που επιφέρει κάθε μορφή ενέργειας και η πυρηνική είναι λιγότερο επικίνδυνη από όσο νομίζουμε. Λόγου χάρη τα δυο σημαντικά  ατυχήματα σε πυρηνικούς σταθμούς προκλήθηκαν από αμέλεια στην λειτουργία (Τσέρνομπιλ)  και στον σχεδιασμό ασφαλείας (Φουκουσίμα) ενώ είχαν σχετικά περιορισμένες επιπτώσεις στον πληθυσμό και στο περιβάλλον.

Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε κατά την επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης του graphic novel; Υπήρχαν ιδιαίτερες δυσκολίες στην απόδοση των εννοιών στα ελληνικά;

Η μεταφράστρια Φωτεινή Βλαχοπούλου έκανε μια εξαιρετική και  σχολαστική δουλειά στην απόδοση στα ελληνικά του πρωτότυπου κειμένου, έτσι η παρέμβασή μου περιορίστηκε σε μερικές τεχνικές περιγραφές που υπάρχουν στο βιβλίο. Συμπεριλάβαμε στο τέλος του βιβλίου και 55 υποσημειώσεις που επεξηγούν έννοιες με τις οποίες ο Έλληνας αναγνώστης ίσως να μην είναι εξοικειωμένος.

Με δεδομένη την επιτυχία του βιβλίου στη Γαλλία, πώς έχει ανταποκριθεί το ελληνικό κοινό μέχρι στιγμής;

Εχω διαπιστώσει ότι όποιος διαβάσει το βιβλίο γίνεται ένθερμος υποστηρικτής του μηνύματος που αυτό εκπέμπει: μετάβαση σε μια οικονομία με σχεδιασμένη ενεργειακή εγκράτεια.

Οι επιτόπου παρουσιάσεις βοηθούν στην κινητοποίηση αναγνωστών που δεν είναι εξοικειωμένοι με τα graphic novel. Το βιβλίο γίνεται επίσης γνωστό από στόμα σε στόμα – ιδίως μεταξύ του πιο νεανικού κοινού – και αυτό χρειάζεται χρόνο για να λειτουργήσει. Με αυτά ως δεδομένα θεωρώ ότι η ανταπόκριση του ελληνικού αναγνωστικού κοινού είναι θετική και το βιβλίο εξελίσσεται σε ένα long seller όπως αποκαλείται στον χώρο μας.

Το βιβλίο προτείνει λύσεις και τρόπους δράσης. Πιστεύετε ότι μπορεί να επηρεάσει πραγματικά τις συνήθειες των αναγνωστών;

Αυτός είναι ο στόχος: να εξοικειωθεί το κοινό με μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών CO2, σχεδόν μηδενικής σπατάλης τροφίμων, με πόλεις όπου οι μετακινήσεις γίνονται κατά κύριο λόγο με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και ποδήλατα και όπου η κυκλική οικονομία (δηλαδή η επισκευή και επανάχρηση βιομηχανικών προϊόντων) αποτελούν τον κανόνα. Η μετάβαση στη φιλική στο περιβάλλον οικονομία έχει ήδη ξεκινήσει και στη χώρα μας. Το βιβλίο φιλοδοξεί να βοηθήσει στην κατανόηση από τον καθένα μας του ενεργού ρόλου που μπορούμε να έχουμε σε αυτή την πορεία.  

Αν μπορούσατε να προσθέσετε κάτι στο βιβλίο μετά την πρώτη του έκδοση, τι θα ήταν αυτό;

Το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, που άλλαξε το τοπίο, μεταξύ άλλων, στην αποδοχή από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες της πυρηνικής ενέργειας και στην εξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Επίσης, οι δυσκολίες που συνεπάγεται η ευρεία χρήση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου τώρα αρχίζουν να αναδεικνύονται. Θα ήταν χρήσιμη η μνεία αυτών των εξελίξεων σε μια νέα έκδοση. 

Υπάρχουν σχέδια για μεταφράσεις σε περισσότερες γλώσσες ή για μια πιθανή συνέχεια;

Το βιβλίο κυκλοφορεί ήδη στις κύριες ευρωπαϊκές γλώσσες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο κυκλοφόρησε φέτος τον Φεβρουάριο και στις ΗΠΑ τον Μάρτιο. Οι συγγραφείς ετοιμάζουν ήδη τον δεύτερο τόμο, όπως μας έχουν ενημερώσει. Καθότι το θέμα ενέργεια και κλιματική αλλαγή είναι πολυσχιδές και πολύ εκτενές, θα χρειάζεται ένας νέος τόμος κάθε λίγα χρόνια για να περιγράφει τις πυκνές τεχνολογικές εξελίξεις που θα συντελούνται συνεχώς (λ.χ. ευρεία χρήση υδρογόνου για τις μεταφορές).

Αν το βιβλίο γινόταν ταινία ή ντοκιμαντέρ, πώς θα το φανταζόσασταν;

Εχουν γίνει αρκετές ταινίες φαντασίας που απεικονίζουν έναν δυστοπικό κόσμο με ενεργειακή φτώχεια, με συγκρούσεις μεταξύ «εχόντων»  και μη. Θα προσέβλεπα σε μια αναπαράσταση μιας κοινωνίας με σχεδιασμένη ενεργειακή εγκράτεια – όπως περιγράφεται στο βιβλίο – που θα μας δείχνει ότι ένας τέτοιος κόσμος είναι εφικτός.