Μας μίλησε για την κλασική μουσική, για την μηδαμινή εκπαίδευση που υπάρχει στη χώρα μας στον τομέα αυτό, για την υποαπασχόληση των μουσικών - ειδικά τα τελευταία χρόνια, καθώς και για τα μουσικά σύνολα της ΕΡΤ που τεμαχίστηκαν μετά το κλείσιμό της, πριν δεκαπέντε μήνες.

-Τι σε οδήγησε στη μουσική;

«Από μικρή μεγάλωσα σε μια οικογένεια που είχε ενασχόληση με τη μουσική, τα αδέλφια μου έπαιζαν πιάνο, παραδοσιακά όργανα. Οι οικογενειακές ρίζες από Κρήτη και Ηπειρο επίσης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο φυσικά για να αγαπήσω την μουσική παράδοση. Από πολύ μικρή επίσης συμμετείχα σε παιδικές χορωδίες, ξεκίνησα σπουδές στο ωδείο, οπότε άρχισε να μου λειτουργεί αυτή η αίσθηση του συνόλου. Στα 14 μου μέλος της παιδικής χορωδίας του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας βίωσα τη συνεργασία με τη χορωδία της ΕΡΤ και τον Αντώνη Κοντογεωργίου τότε ως μαέστρο. Ακολούθησαν λοιπόν συμμετοχές στο ‘Αξιον Εστί’ με τον Μίκη Θεοδωράκη και συναυλίες με τον Μάνο Χατζιδάκι. Τότε, στα 14 είχα την πρώτη επαφή με τον Χατζιδάκι, που τον θυμάμαι να μας χαϊδεύει τα κεφαλάκια μας και να μας λέει τι ωραία παιδική χορωδία που είμαστε. Οπως καταλαβαίνεις αυτά ήταν δυνατά ερεθίσματα για να γίνει η μουσική αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου, οπότε τελειώνοντας το σχολείο θέλησα να μπω επαγγελματικά σ’ αυτήν. Αποφάσισα να σπουδάσω λοιπόν λυρικό θέατρο και κατά συνέπεια κλασικό τραγούδι που απαιτεί άλλη δεξιοτεχνία και άλλη εκπαίδευση. Είναι ένας πρωταθλητισμός με το όργανο που οι τραγουδιστές ειδικά του λυρικού θεάτρου κουβαλάμε πάνω μας… τη φωνή μας!».

-Κρήτη και Ηπειρο οι ρίζες, μεγαλωμένη στη Θεσσαλία. Τρεις περιοχές με τόσο ισχυρή παράδοση. Πώς και δεν στράφηκες στην παραδοσιακή μουσική;

«Ισως επειδή την άκουγα πάντα σε γιορτές, σε γλέντια στο χωριό από μικρή και θέλησα να ξεφύγω απ’ αυτό που άκουγα και ήταν γνώριμο σε μένα και να πάω σε κάτι καινούργιο. Αλλωστε η φωνή μου είχε τις δυνατότητες για τη δεξιοτεχνία που απαιτεί το λυρικό τραγούδι και το είδα ως εμπειρία και ως κάτι καινούργιο που ήθελα να κατακτήσω. Ενα άλλο στοιχείο ήταν ότι μου άρεσε πάρα πολύ και η σκηνή του θεάτρου. Ηθελα να παντρέψω αυτές τις δύο ‘δυσκολίες’ λοιπόν. Οχι πως η παραδοσιακή μουσική είναι εύκολη, κάθε άλλο. Ο αυτοσχεδιασμός της, η βάση της για να την κατανοήσεις ως προς τη δομή της και να την αποδώσεις, έχει πολύ μεγάλη δυσκολία, εφάμιλλη της κλασικής».

- Η μουσική είναι κοινή γλώσσα με… διαφορετικές διαλέκτους δηλαδή;

«Ακριβώς έτσι. Είναι μια γλώσσα που σου δημιουργεί τα ίδια συναισθήματα σε κάθε της διάλεκτο αντίστοιχα. Συγκίνηση, ενθουσιασμό, διάθεση για ζωή, επαναστατικότητα, συντροφικότητα, τρυφερότητα. Γι’ αυτό νομίζω ότι είναι η σημαντικότερη από τις τέχνες μιας και αγγίζει την ανθρώπινη ψυχή εκεί που λέξεις σταματούν μην μπορώντας να συμπληρώσουν κάτι παραπάνω».

- Κλασικό τραγούδι και κλασική μουσική στην Ελλάδα; Το αντιμετωπίζουμε ως ελιτίστικο είδος;

«Είναι λίγο ελιτίστικο η αλήθεια, αλλά τα δείγματα που έχουμε στην Ελλάδα είναι θαυμάσια ως προς τα παιδιά που έχουν πραγματικό ταλέντο. Η αλήθεια είναι όμως ότι στο χώρο της εκπαίδευσης δεν υπάρχει υποδομή, μόνο αν στραφεί κάποιος στην ιδιωτική εκπαίδευση, όπου εκεί μπαίνει το θέμα πόσο μια οικογένεια μπορεί να πληρώσει για αυτήν. Και μιλάμε για ακριβές και μακροχρόνιες σπουδές που ένα μέρος τους πρέπει να γίνουν οπωσδήποτε στο εξωτερικό, αφού στην Ελλάδα δεν υπάρχει μουσική ακαδημία».

- Οι ήδη υπάρχοντες επαγγελματίες του κλασικού τραγουδιού και μουσικής βρίσκετε απασχόληση στην Ελλάδα στον τομέα σας;

«Οχι βέβαια! Είναι πάρα πολύ δύσκολο. Από τη μια στο έντεχνο λαϊκό υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία, ενώ από την άλλη όλα μειώνονται. Υπήρχε για χρόνια το Μέγαρο Μουσικής που μπορούσαμε να δούμε υπέροχες συμφωνικές ορχήστρες απ’ όλο τον κόσμο και να στελεχωθούν βέβαια οι δικές μας. Επίσης τα κατ’ εξοχήν επαγγελματικά σύνολα της Συμφωνικής και της ποικίλης Χορωδίας της ΕΡΤ, των οποίων η εξέλιξη είναι γνωστή. Ακόμα, η Καμεράτα, η Κρατική Λυρική Σκηνή, η Ορχήστρα Αθηνών και τόσα ακόμα που όμως… μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, άρχισε η φθίνουσα πορεία τους και τελικά μπήκε το πιστόλι στον κρόταφο. Δείτε μόνο τον τελευταίο χρόνο. Κλείνουν την ΕΡΤ, βάλλεται η Καμεράτα, το Μέγαρο προσχωρεί στο ΤΑΙΠΕΔ, το ντόμινο παίρνει και τις άλλες ορχήστρες και συνάδελφοι με τεράστια εμπειρία και σπουδές, να τροφοδοτούν μια μεγάλη δεξαμενή ανέργων, που σε μερικές περιπτώσεις γίνονται μουσικοί – εργολάβοι για κάποιες μόνο συναυλίες».

- Τώρα μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ, τι γίνεται με τα μουσικά σύνολα; Γίνατε δύο κομμάτια;

«Ναι δυστυχώς. Για τον καθένα το προσωπικό κόστος είναι τεράστιο. Αρχικά όλους μας πλήγωσε ο φασισμός που βιώσαμε και από την πρώτη στιγμή του μαύρου όλοι μαζί βγήκαμε στο προαύλιο του Ραδιομεγάρου και οργανώναμε κάθε μέρα συναυλίες με πολύ κόσμο που ήταν πλάι μας, αλλά και με πολλές απουσίες κόσμου που η ΕΡΤ τον είχε βοηθήσει να παρουσιάσει τη δουλειά του. Αυτό που μας πόνεσε όμως ήταν η διασπαστική κίνηση των αιτήσεων για τη Δ.Τ. και ΝΕΡΙΤ μετά, γιατί δεν επρόκειτο όσοι πήγαν εκεί να εξασφαλίσουν δουλειά με αξιοπρέπεια. Το μπορεί να σας πάρουμε μπορεί και όχι, ή η εργολαβική απασχόληση δεν δικαιώνει ανθρώπους του πολιτισμού. Εν τέλει από τους 138 μουσικούς αορίστου χρόνου της ΕΡΤ οι 120 έκαναν αιτήσεις στη Δ.Τ. Ηταν αυτοί που πρώτοι διατράνωσαν το όχι στο κλείσιμο από τη μια και από την άλλη οι πρώτοι που δικαίωσαν ουσιαστικά αυτούς που τους στέρησαν την αξιοπρέπειά τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χαλάσουν φιλίες χρόνων αλλά και να γίνουν άλλες που δεν τις ξέραμε. Γνωριστήκαμε καλά μέσα σ’ αυτόν τον αγώνα».

- Η ertopen έχει μουσικό σύνολο;

«Φυσικά και έχει, αποτελούμενο από κάποιους που δεν σκεφτήκαμε ούτε λεπτό να προδώσουμε ό,τι μας κληροδότησε ο Μάνος Χατζιδάκις. Είμαστε δέκα άνθρωποι που πρόσφατα κάναμε μια συναυλία συμπαράστασης στις καθαρίστριες, στις 24 Ιουλίου που ήταν η ημέρα της Δημοκρατίας… την ίδια στιγμή που οι μουσικοί της ΝΕΡΙΤ έπαιζαν στην Πνύκα μπροστά σ’ αυτούς που τους είχαν καταργήσει έναν χρόνο πριν. Εμείς ξέραμε γιατί παίζαμε… αυτοί; Το μουσικό σύνολο της ertopen αποτελείται από τους: Βασίλη και Δήμητρα στα βιολιά (αλληλέγγυοι στον αγώνα μας), Καλλιρρόη, Αννα, Αργίνη και Αρτέμη στις βιόλες, το Νίκο στο τσέλο, το Μάνο στο κόρνο, Σπύρος και Γιάννης στα κλαρινέτα, η Ελλάδα στο φλάουτο, ο Ξενοφών στο όμποε, στο πιάνο η Ιωάννα (αλληλέγγυα επίσης) και στο τραγούδι και τα φωνητικά, εγώ. Ο λόγος που δεν αναφέρω επώνυμα, είναι γιατί όλοι μας έχουμε αποφασίσει να αποτελούμε μια ομάδα χωρίς την επιμέρους αναφορά στον καθέναν μας, γιατί όλοι είναι ξεχωριστής αξίας σολίστες, αλλά εδώ πάμε μαζί σαν μια παρέα που αγωνίζεται. Είμαστε μεν μια μικρή ορχήστρα, αλλά πολύ υπερήφανη τελικά που έχουμε αυτά τα κενά από ανθρώπους που επέλεξαν να είναι απέναντι και να στηρίζουν αυτούς που απαξίωσαν έναν ολόκληρο πολιτισμικό οργανισμό και τελικά μια ολόκληρη χώρα. Στόχος μας είναι να ξεκινήσουμε συναυλίες στους περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΑ που έχουν κρατήσει ανοιχτή τη φωνή της ΕΡΤ και τον αγώνα ψηλά τόσους μήνες. Ο σχεδιασμός είναι να ξεκινήσουμε από την Καλαμάτα και να πάμε στα νησιά και σε άλλες περιοχές σταδιακά».

* Η Μαρία Καραγιαννάκη γεννήθηκε στη Λάρισα, αλλά η καταγωγή της είναι από την Κρήτη και την Ηπειρο. Σπούδασε μονωδία αρχικά στην Αθήνα στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών στην τάξη της Misa Iceutsi Oratorio-Lied και Opera με τους Φραγκίσκο Βουτσίνο και Κώστα Πασχάλη. Αποφοίτησε από το Εθνικό Ωδείο Αθηνών με βαθμό Άριστα παμψηφεί και Αριστείο εξαιρετικής επίδοσης, βαθμός που δίνεται σπανιότατα.  Έχει τιμηθεί με υποτροφία στο  Eθνικό Διαγωνισμό ‘’Υποτροφίες Μαρία Κάλλας’’ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (1999), κερδίζοντας διετή υποτροφία στο Μιλάνο στην τάξη του "Franco Corelli Opera Master Class" με καθηγητή τον διεθνούς φήμης Ιταλό τενόρο Franco Corelli καθώς και ερμηνεία ιταλικού και γαλλικού ρεπερτορίου στο Παρίσι στην τάξη της mezzo soprano Αλεξάνδρας Παπατζιάκου. Έχει συμμετάσχει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε παραγωγές συμφωνικής μουσικής, Opera Gala και διεθνής παραγωγές. Οι συνεργασίες της  περιλαμβάνουν συμμετοχές με γνωστές ευρωπαικές και ελληνικές ορχήστρες Stuttgart  Bach Academy Orchestra,  Καμεράτα – Φίλων της Μουσικής,  Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ,  Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής ΕΡΤ,  Κρατική Ορχήστρα Αθηνών,  National Orchestra of Swedish Radio, καθώς και συνεργασίες με αξιόλογους μαέστρους και σκηνοθέτες όπως Helmut Rilling, Αλέξανδρος Μυράτ, Άλκης Μπαλτάς, Βύρωνας Φιδετζής, Christopher Warren-Green,  Michael Shoenwandt, Donato Renzetti , Mύρων Μιχαηλίδης,Michael Hampe, Rodolfo Craja.  Απο το 1997 έως τον Ιούνιο του 2013 υπήρξε μέλος της απαιτητικής επαγγελματικής Χορωδίας της ΕΡΤ και ενεργό μέλος και σολίστ των Μουσικών Συνόλων της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης.