Η σπουδαιότερη ίσως συγγραφική πένα της χώρας μας και μία από τις μεγαλύτερες διεθνώς, ο Νίκος Καζαντζάκης, έγραψε κάποτε: «Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες. Ναι αυτή 'ναι η ανώτατη λευτεριά, η πιο αψηλή, όπου με δυσκολία αναπνέει ο άνθρωπος. Αντέχεις;».
Κι επειδή στα μεγάλα ύψη ο ανθρώπινος οργανισμός αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους ο ρυθμός της αναπνοής του αυξάνεται. Το κοντανάσαιμα επιφέρει στους μη έμπειρους, ουκ ολίγες φορές, ταραχή, πανικό, προθανάτια συναισθήματα και άλλα φοβικά συμπτώματα. Εκεί όμως μετρά η ύπαρξή μας τα καντάρια της δύναμης και των ψυχικών αποθεμάτων της. Στα πιο ψηλά κορφοβούνια αναμετριέται η προσωπικότητα εκάστου εξ ημών με τα αερικά και τα ξωτικά της φύσης. Η μάχη αυτή τελείται, αυθημερόν νυχθημερόν, σε προαιώνια βάση και προοπτική αέναη. Αλλοτε κυριαρχεί το ύψος και άλλοτε ο άνθρωπος. Βέβαια, το υπαρκτικό βίωμα της έμψυχης οντότητας αποτελεί καθαρά προσωπική υπόθεση. Η αίσθηση της παρουσίας του διπλανού, ουδεμία ενδυνάμωση προσφέρει στο υπαρξιακό εμβαδόν του αναρριχόμενου στα ύψη, αν ο εσώτερος εαυτός του κλείνει τα μάτια μπροστά στην κορυφή ή ορέγεται την επιστροφή και το ασφαλές καταφύγιο χαμηλότερου υψομέτρου.
Συναισθηματική μνήμη
Αν όμως ο Ενας αποφασίσει να στηριχτεί στους Αλλους ώστε να επιδιώξει την αναρρίχησή του μετά βοηθείας και αρωγής συναθλητών, φίλων ή συντρόφων, τότε η κορυφή δεν του ανήκει κατ’ αποκλειστικότητα μήτε και το ταξίδι. Οφείλει να μοιράζεται το επίτευγμά του με συναισθηματική μνήμη, καθότι οι αλληλέγγυοι συνοδοιπόροι τον συνέδραμαν στη δύσκολη στιγμή. Οταν όμως ανερυθρίαστα διαγράψει τη συντροφική πορεία προς την κορυφή, λησμονήσει την παροχή οξυγόνου απ’ τα κατακάθια της κοινής φιάλης των συμπολεμιστών του που τα στερήθηκαν για να ανασάνει ο Ενας, τότε η αγνωμοσύνη καθίσταται συνώνυμη της αναισθησίας.
Αν επιθυμείς λοιπόν να έχεις την κορυφή δική σου χωρίς σωτήρες, προχώρα, άντεξε τη δύσπνοια και κατάκτησέ την. Διαφορετικά, μοιράσου την. Οχι όμως μ’ εκείνους που σε χειροκροτούν με δέος ή σκοπιμότητα απ’ τους χαμηλότερους λόφους, μιας και δεν τόλμησαν ποτέ το ρίσκο, αλλά μ’ εκείνους που συνταξίδεψες. Ακόμη κι αν κάποιοι εξ αυτών δεν σου είναι τόσο συμπαθείς, πρόσχαροι ή ταυτιζόμενοι με τα έργα και τις ημέρες σου.
Βέβαια στην περίπτωση που η αρχηγική φιλοδοξία σου επιθυμεί μονοκρατορία, έχε τα κότσια να απεκδυθείς τον ιδεολογικό μανδύα της δήθεν συλλογικής ώσμωσης που διατεινόσουν ότι σε περιβάλλει κατά τη δύσκολη ανάβαση του όρους.
Ο Κρητικός συγγραφέας
Αν κι αυτό δεν πράξεις, τότε είσαι μικρός για κορυφές, ελάχιστος για συγκρίσεις, ανασφαλής για επικεφαλής, αδύναμος για πειθώ. Ψοφοδεής στον πυραμιδωτό θώκο σου, καταργείς με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου των κολίγων τις ανάσες και διοχετεύεις επί πλέον αέρα στων τσιφλικάδων τα πνευμόνια. Το απάτητο ύψος εκχωρείται υπό την μορφή στρεμμάτων σε ημετέρους για εντυπωσιακές συγκεντρώσεις νουθεσιών, οι όψιμοι φίλοι που μετεφέρθησαν με τελεφερίκ και κλιματισμό αναλαμβάνουν ρόλους τιμητών, ενώ οι ασθμαίνοντες λόγοι των λόφων διαγράφονται με μπλάνκο λήθης ή την πρακτική του επιβεβλημένου Αλτσχάιμερ καθώς επιβάλλει ο μονοκράτορας της κορυφής.
Ας υποθέσουμε ότι όλα αυτά καταδεικνύουν τη δεινότητα τού Ενός να υπερισχύσει έναντι των Αλλων. Από πουθενά όμως δεν προκύπτει ο συμπερασμός πως ο Ενας εξισώνεται σε Σωτήρα. Σωτηρία είναι ο λυτρωμός απ’ τους σωτήρες, καταγράφει το μελάνι του Κρητικού συγγραφέα που αν και διήνυσε τον βίο του ως ελεύθερος πιστός, καταχωρίσθηκε στα κιτάπια των Ιεροσυνοδιτών ως ο πλέον άπιστος. Αρκούσαν δύο παγκοσμίως αναγνωρισμένα έργα του, της απόλυτης ευλάβειας, «Ο τελευταίος πειρασμός» και «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» για να θεωρηθεί ιερόσυλος απ’ τους παροικούντες στην υψηλή κορυφή του θρησκευτικού όρους της εποχής εκείνης.
Ο καθρέφτης του Λακάν
Σε μια συνέντευξη που μου έδωσε πριν από δεκαπέντε χρόνια ο τότε Ιεράρχης Κισσάμου και Σελίνου της Κρήτης Ειρηναίος, μεταξύ άλλων τον ρώτησα το εξής: Ποιος είναι ο σπουδαιότερος χριστιανός που γνωρίσατε στη ζωή σας; Μου απάντησε με την παρακάτω φράση: Ο Νικόλαος Καζαντζάκης. Προσπάθησα να τον προκαλέσω: Ο άπιστος; Μου αντέτεινε: Ναι, αυτός που έγραψε: “Είπα στη μυγδαλιά: Αδερφή, μίλησέ μου για το Θεό. Κι η μυγδαλιά άνθισε”. Υπάρχει σπουδαιότερη απόδειξη πίστης απ’ αυτήν! Και όμως, ο πιστότερος στη γη της φαιδράς πορτοκαλέας διώχθηκε ως ο πλέον άπιστος.
Ενεκα του ότι ζούμε ως λαός κομπάζοντας με εθνικιστική αμετροέπεια για τον Λεωνίδα, τον ήρωα των ηρώων μας, αλλά προσπερνώντας τον Εφιάλτη, τον προδότη των προδοτών μας, φρόνιμο θα ήταν να προσποριστούμε τα οφέλη μιας αυτοκριτικής σε σχέση με την πορεία μας μέσα στο χρόνο.
Δόκιμο, υγιές και συναρπαστικό θα ήταν η ανάσυρση εικόνων απ’ τα κατάβαθα του υποσυνείδητου χρονολογίου μας, στο οπτικό κάδρο του συνειδητού μας κόσμου. Να λειτουργήσουμε κατά κάποιο τρόπο έστω με φευγαλέα ματιά μπροστά «στον καθρέφτη του Λακάν» και να αναρωτηθούμε τι συμβαίνει και ανθρώπους ή κόμματα που έχουμε αποκηρύξει στο παρελθόν, σήμερα τους αναμένουμε ως σωτήρες.
Πρασινογάλαζοι σωτήρες
Ποια αιτιολογία αποκτά συνάφεια με τη δικαιολογία ότι ο χθεσινός πολιτικός διαφθορέας μετήλθε ειλικρινούς μετάλλαξης; Μήπως ο διασπαθίσας το δημόσιο χρήμα εξέθεσε εαυτόν σε περισυλλογή δεκαετιών και ανήλθε στο επίπεδο της φροντισμένης μετανοίας; Διαθέτουμε άραγε ενδείξεις τουλάχιστον ότι ο φιλόδοξος νέος που καθυστέρησε να πληρώσει τις οικοσκευές της Siemens, αναβαπτίστηκε μέσα απ’ την κολυμβήθρα του νεοφιλελεύθερου διασυρμού; Τα δανειοδοτημένα κόμματα που χρωστούν εκατομμύρια στον ελληνικό λαό, κατέθεσαν κάποια πρόταση ξεχρεώματος του συνολικού ποσού που σπατάλησαν και που σήμερα απλώνεται ως απεχθές φορτίο στις πλάτες των Νεοελλήνων; Η επικεφαλής κυρία του πράσινου λόφου, από πού αντλεί την αισιοδοξία της ότι κομίζει το καινούργιο όταν στα έδρανα της μικρής πολιτικής της ομάδας απιθώνουν τα κορμιά τους τα ευτραφή γεροντικά κορμιά που στήριξαν τον δικομματισμό σαράντα και πλέον έτη; Το πρασινογάλαζο συνονθύλευμα που κάποτε αναρριχήθηκε στην κορυφή με μονοκράτορες Καραμανλήδες και Παπανδρέου, δεν αισθάνεται την ανάγκη να συζητήσει σε δημόσιο διάλογο ποιες ευθύνες έχει για την κατάντια της χώρας;
Ποιος εκχώρησε το δικαίωμα στους επιγόνους του νεποτισμού, τις κρίσιμες ημέρες που ο σημερινός πρωθυπουργός διαπραγματευόταν στην Ευρώπη, να τον πιέζουν με φράσεις του τύπου: «Συμφωνία τώρα», «συμφωνία όποια νάναι», «μην γυρίσεις χωρίς συμφωνία», «αρκεί να συμφωνήσεις και σε στηρίζουμε» και άλλα πολιτικά τσιτάτα εφάμιλλα δουλοπαροίκων;
Το μοίρασμα
Οταν εκβιάζει η τρόικα τον πρωθυπουργό σου μετά από ένα εθνικό δημοψήφισμα, δεν συνταυτίζεσαι μαζί της αλλά με τον εκπρόσωπο του λαού σου. Στη συνέχεια, την όποια αναξιότητά του την καταγγέλλεις με στοιχεία στο ελληνικό Κοινοβούλιο, αλλά πάντα μετά τις διαπραγματεύσεις του. Διαφορετικά μοιράζεσαι, εφ’ όσον τον πίεσες, τόσο τα λουλούδια που έφερε όσο και τα κόπρανα.
Προσφάτως, ο πρασινογάλαζος αχταρμάς ενδιαφέρεται δήθεν και για την επίλυση του Κυπριακού, όταν δεν είχε το σθένος κανείς εξ αυτών να ανοίξει τον Φάκελο της Κύπρου, επί τόσες συναπτές δεκαετίες. Τι δεσμεύσεις είχαν και ποια η ομηρεία των εκάστοτε πρωθυπουργών της δικομματικής εναλλαγής, ώστε να μην ασχοληθούν στον «σεπτό» τους βίο ούτε για μια φορά με τα ενεργειακά κοιτάσματα που ως διά μαγείας προσφάτως όλοι ανακάλυψαν σε Ελλάδα και Κύπρο;
Σε τι συνίσταται η ανάδειξη της χώρας μας σε αποκλειστικά τουριστική αποικία, με πτυχιούχους ανωτάτων πανεπιστημίων να σερβίρουν Βορειοευρωπαίους τουρίστες, ενώ το έδαφός μας επιπλέει σε εκατομμύρια τόνους πετρελαίου και φυσικού αερίου; Ποια μη ορατή συμφωνία επιβάλλει στον χώρο έξωθεν του κτηρίου της Νομικής Σχολής και στον πεζόδρομο της Ακαδημίας Αθηνών να διακινείται η πρέζα μέρα μεσημέρι; Και πού αποσκοπεί αυτή η κοινωνική ηλιθιοποίηση; Μήπως στην αγκαλιά του Survivor, για να λησμονηθούν τα σκάνδαλα τύπου χρηματιστηρίου, ομολόγων, Ολυμπιακών Αγώνων και τα ονόματα των λιστών Μπόριανς, και Λαγκάρντ;
Θεόρατοι και νάνοιΤην όποια κορυφή αφού κατέκτησες μαζί με τους συντρόφους σου, δεν αρκεί μόνο να την ελέγχεις. Οφείλεις και να τιμάς εκείνους που συνταξίδεψες και προσμένουν από σένα να κάνεις πράξη όσα μαζί οραματιστήκατε και όχι με το πρόσχημα της αλλαγής να τους πετάς στο βάραθρο της απαλλαγής. Απαιτείται να αποδείξεις ότι καλώς και δίκαια αναρριχήθηκες στα ύψη της εξουσίας και να εξοφλήσεις τα ηθικά γραμμάτια απέναντι στους αρωγούς σου. Σε όποιο δημοκρατικό κόμμα κι αν οι πεποιθήσεις σου σε οδήγησαν, αυτό αποτελεί χρέος σου.
Συνεπώς, έχεις υποχρέωση αν σε λένε επί παραδείγματι Σημίτη, Μητσοτάκη, Λοβέρδο, Γεωργιάδη ή Μινώταυρο, να δώσεις εξηγήσεις για τις 17.000 δωρεάν νοσηλείες, τις αργομισθίες και τις αθλιότητες στο "Ερρίκος Ντυνάν", που τελέσθηκαν σε βάρος των Ελλήνων πολιτών. Αν αυτό δεν το πράξεις, όποια κορυφή κι αν κατακτήσεις, ελεύθερος δεν θα είσαι. Ιδιαίτερα όταν οι λίστες του Μαρτίνη δημοσιοποιούνται κι εσύ δεν αρθρώνεις λέξη, τότε αναντίρρητα είσαι ένα εγκλωβισμένο ανθρωπάκι του μπαμπά, της μαμάς και του όποιου κομματικού σωλήνα, αξιοκατάπτυστο και βδελυρό.
Ενθυμείσθε κάποιους που ωρύονταν κάποτε «Γερούν γερά»; Αυτό σημαίνει πως οι Μήδοι αν επιστρέψουν… οι Εφιάλτες είναι εδώ και περιμένουν.
Οσο για εκείνους, που μας φαινόντουσαν θεόρατοι με τις μεγαλοστομίες και την επιδεικνυόμενη ιδεολογία τους, ενώ σήμερα φαντάζουν ως πολιτικοί νάνοι, ας δώσει την απάντηση και πάλι ο Νίκος Καζαντζάκης: «Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει».