Ως πλέον ακραίο χρονικά γεγονός, θυμάμαι ότι ο πρώτος οικονομικός προϋπολογισμός, που αριθμούσε μερικές εκατοντάδες σελίδες, μας είχε δοθεί ακριβώς πριν την έναρξη της συνεδρίασης.
Δεν θέλω να δικαιολογήσω κανέναν, αλλά πολλές φορές ήταν ανέφικτο το εμπρόθεσμο και το είχα προσωπικά διαπιστώσει και ως γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου. Οι εξελίξεις πάντα τρέχουν και εμβόλιμα θέματα ή εμβόλιμες έκτακτες συνεδριάσεις πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν σε όλα τα αιρετά συμβούλια, όπως συμβαίνει και σε διοικητικά συμβούλια οργανισμών, φορέων, κλπ.
Δυστυχώς όμως, υπήρχε και υπάρχει η προσχηματική κακοπροαίρεση της “αριστεράς” που σχεδόν παντού και πάντα ανακαλύπτει φαντάσματα και τέρατα σε εμπρόθεσμες ή μη αποστολές εισηγήσεων για θέματα που ήδη γνωρίζουν, ξεχνώντας τις από το 2015 κυβερνητικές της “επιδόσεις” σε εξαιρετικά σημαντικότερα και κρισιμότερα θέματα για την χώρα!
Ευτυχώς όμως ο πολιτικός χρόνος τους, ανά την επικράτεια, μετρά αντίστροφα! Το σημερινό περιφερειακό συμβούλιο, με τις αρχικές παραιτήσεις επικεφαλής παρατάξεων, εναλλαγές αλλά και ανεξαρτητοποιήσεις περιφερειακών συμβούλων, σχεδόν από όλες τις περιφερειακές παρατάξεις, βιώνει αριθμητικά μια πρώιμη “μετεκλογική” κατάσταση απλής αναλογικής.
Η απλή αναλογική με την σημερινή πολιτική κουλτούρα είναι σχεδόν βέβαιο ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακυβερνησία Περιφέρειες και Δήμους της χώρας. Η δημοκρατική λειτουργία και ομαλότητα έγκειται μεμονωμένα σε κάθε αιρετό μέλος να αντιληφθεί ότι η χώρα, η Περιφέρεια, ο Δήμος και στην ουσία οι πολίτες βιώνουν μία παρατεταμένη οικονομική κρίση δεκαετίας.
Ο τόπος πρέπει να πάει μπροστά. Το καλό του τόπου πρέπει να μπει πάνω από το προσωπικό ή το παραταξιακό.
Και εκεί φυσικά έγκειται ένα άλλο μέρος του προβλήματος πολιτικής καθώς η περιχαράκωση σε στείρες και διεθνώς αποτυχημένες ιδεοληψίες του παρελθόντος, αποδοκιμάζει και εχθρεύεται την πρόοδο και την λύση των προβλημάτων.
Το πολιτικό ενδιαφέρον για τα δρώμενα στην Πελοπόννησο είναι πλέον πανελλαδικό.
Μπορεί η έστω και διά της τεθλασμένης αριθμητική και όχι εκ των εκλογών ,“απλή αναλογική” να λειτουργήσει προς όφελος του τόπου και των πολιτών;
- Ναι, εάν κάθε παράταξη μπορεί δημιουργικά να αντιπαραβάλει ένα ρεαλιστικό αναπτυξιακό πλάνο, με σαφήνεια και να εμπεριέχει τεχνοκρατικά (ποιοτικά και αριθμητικά) στοιχεία και όχι επικοινωνιακά τσιτάτα και κραυγές πόλωσης και λαϊκισμού! Εξαιρετικά δύσκολο, μάλλον ανέφικτο εγχείρημα για επαγγελματίες λαϊκιστές που δεν έχουν αναπτυξιακές προτάσεις αλλά ακολουθούν την παθητική αποτροπή και την κωλυσιεργία.
- Οχι, εάν μένουν οι παρατάξεις χωρίς διάθεση ή δυνατότητα ουσιαστικής διαβούλευσης και συνδιαμόρφωσης αναπτυξιακών προτάσεων και υλοποίηση ήδη προγραμματισμένων δράσεων.
Η εμπειρία όμως και όχι η πολιτική θεωρία δείχνει ότι τέτοιες ολοκληρωμένες προτάσεις με πλάνο υλοποίησης, δεν έχουν κατατεθεί διαχρονικά από τις περιφερειακές παρατάξεις. Και εκεί βρίσκεται η αδυναμία συν-διαμόρφωσης ή δημιουργικής συμπλήρωσης ασκούμενης πολιτικής.
Οπως έχει αποδειχθεί τα τελευταία 8 χρόνια, αυτό αντικειμενικά ήταν εξαιρετικά δύσκολο καθώς απαιτεί και πολλές ανθρωποημέρες εξειδικευμένης εργασιακής – γνωστικής απασχόλησης και άμεση πρόσβαση στην πληροφορία και τα στοιχεία (όπως συμβαίνει σε χώρες της ΕΕ) και διαβούλευση σε επιτροπές (που αν και τις προέβλεπε ο Καλλικράτης δεν υπήρξαν), αλλά κυρίως απαιτεί τεχνοκρατικές – επιστημονικές ανά τομέα και θέμα, γνώσεις και πολιτικό ρεαλισμό, χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις ενταγμένες σε ένα στρατηγικό πλαίσιο αειφόρου ανάπτυξης.
Προσωπικά ούτε εγώ μπορούσα, τότε, ως επικεφαλής παράταξης ακόμη και με την στήριξη ενός μικρού πολιτικού κόμματος να καταθέσω πλήρες αναπτυξιακό πλάνο, παρά μόνο συμπληρωματικές προτάσεις ανά θέμα και τομέα που υπήρχε γνώση και ρεαλιστική διάθεση συμβολής στην πρόοδο.
Η αδυναμία αυτή υπήρχε και σε άλλες πολύ δυνατότερες και αριθμητικά και στελεχιακά και κομματικά περιφερειακές παρατάξεις. Δυστυχώς αν και η χώρα διαθέτει πλήθος πανεπιστημίων, επιστημονικών οργανισμών και φορέων για πολλές εκφάνσεις της περιφερειακής ανάπτυξης και της τοπικής αυτοδιοίκησης η ακαδημαϊκή, τεχνοκρατική και επιστημονική αυτή γνώση δεν μεταφέρεται στους αιρετούς.
Τεχνοκρατικό ολιστικό πλάνο με εντοπισμένα στοιχεία σύγκλισης και απόκλισης από το έργο της περιφερειακής αρχής και εμπλουτισμένο με νέες ολοκληρωμένες προτάσεις που θα συμβάλουν δημιουργικά στην ανάπτυξη του τόπου μας με έμπρακτη τεχνοκρατική αναφορά - εμπλοκή των διαφόρων παραγωγικών τομέων και τάξεων (π.χ. αγροτικό, μεταποίησης: βιοτεχνία - βιομηχανίας, υπηρεσιών: τουρισμός, εμπόριο), έλειπαν και λείπουν από την αντιπολίτευση .
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το αναπτυξιακό πλάνο της Περιφέρειας, όπως και κάθε Περιφέρειας ανά την χώρα, ήταν πάντα ευδιάκριτο ή πλήρως τεκμηριωμένο και δεν χρειαζόταν / χρειάζεται, δημιουργικές προτάσεις, συμπληρώσεις και βελτιωτικές κινήσεις.
Ποτέ σχεδόν, δεν υπήρξε, τέτοια δημιουργική προσέγγιση από την υπόλοιπη αντιπολίτευση και αυτό είναι ένα διαχρονικό θεσμικό πρόβλημα ποιότητας πολιτικού διαλόγου.
Ο κ. Δημήτρης Δράκος (ως επικεφαλής της τότε μείζονος αντιπολίτευσης) και εγώ ως επικεφαλής της μικρότερης εκλογικά παράταξης, είχαμε μία κουλτούρα επιχειρημάτων, συν-διαμόρφωσης προτάσεων και όχι φωνασκιών. Ομως, οι ανούσιες φωνές και οι φασαρίες “πουλάνε” περισσότερο από τα επιστημονικά τεκμηριωμένα επιχειρήματα.
Και η μη ύπαρξη ολοκληρωμένων και τεκμηριωμένων προτάσεων με όραμα, οδικό χάρτη, στόχους (ει δυνατόν μετρήσιμους και κοστολογημένους) και τρόπους υλοποίησης από την αντιπολίτευση χαμήλωνε το επίπεδο και δεν αποτελούσε το κρίσιμο ζητούμενο, ποιο ήταν το τεχνοκρατικό πλάνο της περιφερειακής αρχής, αφού η συζήτηση και η στόχευση επικεντρωνόταν μόνο σε αποσπασματικές δράσεις και όχι σε ολιστικές στρατηγικές παρεμβάσεις με απώτερες στοχεύσεις.
Το πολιτικό δυναμικό, ανά την επικράτεια και ιδίως σε τοπικό - περιφερειακό επίπεδο πάσχει, στην πλειοψηφία του, από έλλειψη διεθνών παραστάσεων και πρακτικών, από ουσιαστική μόρφωση και τεχνοκρατική αντίληψη της ανάπτυξης και της καινοτομίας, ενώ ζει και δρα τοπικά σε ένα πολύ μικρό υποσύνολο του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος, σε μία πληθυσμιακά μικρή και χρεωκοπημένη χώρα, χωρίς πολλές φορές να γνωρίζει ούτε μία βασική ξένη γλώσσα.
Πώς και τι θα συν-δημιουργήσει με αυτά τα προσόντα; Οταν ακόμη και η πρώην ανατολική Ευρώπη, από την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής έως τα Βαλκάνια, στους κόλπους πλέον της Ε.Ε., έχει ανανεώσει ριζικά και ποιοτικά το κεντρικό αλλά κυρίως το περιφερειακό πολιτικό δυναμικό της για να συναγωνισθεί αναπτυξιακά και καινοτομικά τους λοιπούς εταίρους;
Η Ελλάδα μένει ουραγός έναντι και αυτών των χωρών πλέον και το brain drain στην πολιτική είναι εδώ και μερικές δεκαετίες ολοένα και πιο εμφανές!
Επιπλέον, πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή των επικοινωνιακών κραυγών και της αποστήθισης στείρων ιδεοληψιών! Ο καθένας κρίνεται από το σχέδιο και το έργο του και πρέπει να συγκρίνεται με άλλες επαρχίες / περιφέρειες, της Ε.Ε., που φέρουν παρόμοια χαρακτηριστικά!
Σχέδιο ολοκληρωμένης και ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης, συναφείς στόχοι (ποιοτικοί και ποσοτικοί) και κοστολογημένοι τρόποι επίτευξης τους, σε πενταετές ορίζοντα ή έστω δημιουργική συνδρομή στο υπάρχον σχέδιο της περιφέρειας από τις παρατάξεις, δεν υπήρξε.
Φυσικά κάποιος θα μπορoύσε να αναρωτηθεί: Εδώ η κυβέρνηση δεν έχει τέτοιο σχέδιο, οι περιφερειακές παρατάξεις θα έχουν;
Και όμως, στις χώρες της Ε.Ε., οι περιφέρειες είναι ο κύριος πυλώνας ανάπτυξης και δράσεων, τα θέματα είναι σχετικά συγκεκριμένα και καθορισμένα και συνεπώς δικαιολογίες δεν υπάρχουν.
Και εάν αυτό ήταν, όπως ανωτέρω αναλύθηκε, δύσκολο, τότε τι να πει κανείς όταν βλέπει πως ούτε καν βούληση για γνώση και συνεργασία για τα κοινά προβλήματα δεν υπάρχει. Μόνο άρνηση και εσωστρέφεια.
Οι ευθύνες, σε σαφώς διαφορετικά μερίδια και πολιτικούς χρόνους, για την έλλειψη συνεργασίας ή έστω παραγωγικής διαβούλευσης ανήκουν σε όλους και όλες. Υπήρξαν όμως, πολλές φορές, επί της θητείας μου, που παρατάξεις της αντιπολίτευσης δεν είχαν ουσιαστικές θέσεις και επεδίωκαν μόνο τις αντιθέσεις και τις καθυστερήσεις με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν οι τόνοι της λεκτικής αντιπαράθεσης. Χωρίς ουσία.
Και αυτό πρέπει, δημοκρατικά, προοδευτικά να λειανθεί και ιδανικά να εκλείψει και να υπάρχουν συγκλίσεις. Ιδίως εάν εφαρμοστεί η απλή αναλογική στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Ελλειμμα υπήρξε και υπάρχει στην ύπαρξη σοβαρής προσπάθειας ανάλυσης, μελέτης και υποβολής δημιουργικής - βελτιωτικής εφαρμοστέας πρότασης επί των διαχρονικά εκπονημένων, ψηφισθέντων και αναρτημένων αναπτυξιακών σχεδίων από την περιφέρεια, ανάμεσα στα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Απλώς χέρια, πάνω - κάτω, να υπέρ ή κατά, ψηφίζουν.
Και σίγουρα, αρκετά μπορούν να συν-διαμορφωθούν και εφαρμοσθούν πιο οργανωμένα και αποτελεσματικά περαιτέρω, εάν ο δημοκρατικός διάλογος δεν υποβαθμίζεται ως στείρος αντίλογος αλλά είναι παραγωγικός και στοχευμένος προς την ανάπτυξη βασισμένος στην γνώση και όχι στο πολιτικό ένστικτο και στην ιδεοληψία.
Αυτό θα είχε βοηθήσει και θα βοηθούσε μελλοντικά και την άρτια και ποιοτική δημοκρατική λειτουργία με εκφορά ουσιαστικών και ρεαλιστικών αναπτυξιακών επιχειρημάτων και όχι επιφωνημάτων και ιδεολογημάτων αλλά και την βέλτιστη παραγωγή έργου με στόχο την ανάπτυξη του τόπου μας. Δυστυχώς αυτή την δυνατότητα παραγωγικής συν-δημιουργίας δεν μπορεί να την στηρίξει ισότιμα μία παράταξη ή ένας αιρετός που δεν έχει τεκμηριωμένο πλάνο ανάπτυξης ή δυνατότητα αναλυτικής σκέψης με επάρκεια γνώσης, χωρίς ιδεοληψίες, αντιστοίχως.
Εκεί είναι και η πολιτική ουσία και η διαχρονική αδυναμία προσφοράς και συνεισφοράς στην πρόοδο και όχι το πότε έφθασε η ειδοποίηση μιας συνεδρίασης. Αυτό θα βοηθήσει και τον αυριανό ψηφοφόρο για την ακριβοδίκαιη επιλογή του. Το κριτήριο της δυνατότητας παραγωγικής ουσίας και συνεργασίας, και όχι απλώς θορύβου!
Προσωπικά δεν φέρω καμία πολιτική ματαιοδοξία και ελπίζω το άρθρο μου αυτό να βοηθήσει το ευρύτερο κοινό στις αξιολογήσεις του και το Περιφερειακό Συμβούλιο στις δράσεις του.
Λάμπρος Μπούκλης
Πρώην Γραμματέας Περιφερειακού
Συμβουλίου Πελοποννήσου