Το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον των αναλυτών των επενδυτικών τραπεζών μονοπωλεί η αναζήτηση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης που θα προκαλέσει ο κορωνοϊός. Σε μια πρώτη προσέγγιση συγκρίνοντάς τις με τις επιπτώσεις που είχαν η κρίση των subprimes το 2008 και οι Δίδυμοι Πύργοι στην αμερικανική οικονομία, θεωρούν ότι θα είναι κατά πολύ χειρότερες.
Ωστόσο μερίδα αναλυτών των χωρών του ισχυρού βορρά της Ευρώπης κάνουν πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις καθώς θεωρούν πως η αντιμετώπιση της κρίσης μπορεί να γίνει με το παραδοσιακό μοντέλο με το οποίο λειτουργούμε τις τελευταίες δεκαετίες, αυτό της επιβολής λιτότητας, αυστηρής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής.
Οι αναλύσεις αυτές φαίνεται πως αγνοούν ότι το βασικό χαρακτηριστικό του καπιταλισμού είναι ότι προσαρμόζεται. Οτι ενσωματώνει τις αλλαγές και τις χρησιμοποιεί για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί.
Η λύση που έχει επιλέγει και θα εφαρμοστεί από τους Ευρωπαίους ηγέτες, ανεξαρτήτως του τι πιστεύουν οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, είναι αυτή του τυπώματος χρήματος (διότι περί αυτού πρόκειται, ανεξαρτήτως του πώς ονομάζεται) προκειμένου να καλυφθούν όλες οι ανάγκες των κρατών, των επιχειρήσεων και των πολιτών που πλήττονται από την πανδημία.
Φυσικά υπάρχουν αντιρρήσεις από διάφορους δογματικούς και στενοκέφαλους ανά την Ευρώπη, όπως είναι οι Γερμανοί και οι θαυμαστές τους Ολλανδοί και Φινλανδοί. Ωστόσο η γνώμη τους πλέον δεν έχει την ίδια βαρύτητα που είχε σε περιόδους ευημερίας. Ούτε έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν λιτότητα για δεκαετίες όπως έκαναν στην περίπτωση της Ελλάδας με τα μνημόνια. Δεν την έχουν αυτή τη δυνατότητα διότι οι «ασθενείς» είναι πολλοί - όλοι για την ακρίβεια.
Οταν ο ασθενής είναι ένας -π.χ. η Ελλάδα- υπάρχουν πολύ σοβαρά επιχειρήματα για να επιβάλεις μια πολιτική λιτότητας. Για παράδειγμα, αν είσαι χαλαρός με τους Ελληνες, θα «σκάσουν» οι Ιταλοί, οι Γάλλοι και διάφοροι άλλοι. Τώρα πια αυτά τα επιχειρήματα δεν υπάρχουν.
Ηδη η Ευρώπη έχει χαλαρώσει, οι αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν για την έκδοση ευρωομολόγου ξεπερνιούνται αργά αλλά σταθερά από τις πολιτικές ηγεσίες και τους κεντρικούς τραπεζίτες με την έκδοση κορονο-ομολόγου (που είναι ευρωομόλογο με άλλα λόγια) και οι Γερμανοί ενδεχομένως θα μείνουν με το παράπονο επειδή «ξεφύγαμε από το manual», το οποίο εκείνοι κράδαιναν ως δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια όλων.
Τι θα γίνει λοιπόν στις οικονομίες;
Το ιδιωτικό χρέος θα μειώνεται ως ποσοστό του συνολικού και θα αυξάνεται το δημόσιο χρέος. Τα κράτη θα τυπώσουν χρήμα, θα δώσουν επιδοτήσεις, θα δώσουν εγγυήσεις σε δάνεια ιδιωτών και θα καλύψουν τις ανάγκες όλων ανεξαιρέτως. Μέσω αυτού του τρόπου οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα χρηματοδοτηθούν και θα συνεχίσουν να λειτουργούν, οι θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα θα διατηρηθούν, η κατανάλωση θα επανέλθει μετά το τέλος των αποκλεισμών και οι οικονομίες θα μπουν σε ρυθμούς ανάπτυξης.
Την ίδια στιγμή, το κρατικό χρέος όλων των χωρών θα εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη. Επειδή όμως θα είναι όλων των χωρών και όχι μιας χώρας, και επειδή η εκτόξευση αυτή οφείλεται σε πανδημία και όχι σε παλιοχαρακτήρες, θα κάτσουν κάτω μαζί όλες οι κυβερνήσεις και θα βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν χωρίς ανεπανόρθωτες ζημιές αυτό το δυσθεώρητο χρέος.
Ουσιαστικά, λοιπόν, κλείνει το βιβλίο με τους λογαριασμούς (χωρίς να ανακοινωθεί επισήμως) και ξαναρχίζουμε από την αρχή.
Εν κατακλείδι, ο ιός αυτός θα προκαλέσει βεβαίως τεράστια οικονομική καταστροφή και ύφεση παγκοσμίως, αλλά θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη να προχωρήσουν σε έναν πιο... real politik καπιταλισμό, που θα χαρακτηρίζεται από μικρότερες οικονομικές διαφορές μεταξύ πλούσιων και φτωχότερων κρατών και ανθρώπων, πολύ λιγότερη απληστία και πολύ περισσότερη αλληλεγγύη.
Μέχρι τότε, σας εύχομαι Χρόνια Πολλά και Καλή Ανάσταση, σε εσάς και στην πατρίδα μας!
