Κυριακή, 30 Αυγούστου 2020 19:49

Στον απόηχο της κύρωσης των δύο συμφωνιών της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο

Στον απόηχο της κύρωσης των δύο συμφωνιών της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο

 

Του Γιάννη Διονυσόπουλου*

Σε σοβαρά θέματα και ειδικά σε θέματα με εθνική διάσταση δεν υπάρχουν παρόντες και απόντες, το πολιτικό σύστημα πρέπει να εκφράζεται ενιαία στέλνοντας το μήνυμα ότι η εξωτερική μας πολιτική πρέπει να είναι συντεταγμένη και ενωτική.

Ανεπαρκείς οι αντιδράσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΝΑΤΟ και ΗΠΑ

Σε μια περίοδο με έντονη ανασφάλεια και αβεβαιότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου η Βουλή των Ελλήνων, την Πέμπτη, προχώρησε στην κύρωση των δύο συμφωνιών της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο, που αφορούν την οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλασσίων ζωνών.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα έμπρακτη αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της από την Τουρκία, η οποία τους τελευταίους μήνες έχει περάσει από το στάδιο της παραβατικότητας στην επιθετικότητα, με μια σειρά κλιμακούμενων προκλήσεων και ενεργειών – με την προσπάθεια παραβίασης των ευρωπαϊκών συνόρων στον Έβρο, τους εκβιασμούς με το Μεταναστευτικό, τη μετατροπή της Αγ. Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμιά, τις παράνομες NAVTEX και τη παράνομη δραστηριότητα του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis και της νηοπομπής του - τις οποίες εντάσσει στην γενικότερη στρατηγική της να διευρύνει το πεδίο επιρροής της στη Μεσόγειο.
Η κυβέρνηση έχει εθνικό χρέος να αποτρέψει αυτές τις προκλητικές ενέργειες με αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα ώστε να μην δημιουργηθούν τετελεσμένα σε βάρος της χώρας μας με την παραμονή του Oruc Reis στις Ελληνικές θαλάσσιες ζώνες.
Η ξεκάθαρη και σταθερή Ελληνική στάση μπορεί να εξασφαλίσει τον πιο ενεργό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και να μην επιτρέψει τη συνέχιση της αδράνειας του ΝΑΤΟ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας δεν αφορούν μόνο τη χώρα μας, αλλά αποτελούν απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια σε όλη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η κλιμακούμενη Τουρκική επιθετικότητα που συνεχίζει να προκαλεί ευθέως την Ελλάδα και την Ευρώπη δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με γενικόλογες δηλώσεις και ευχολόγια σωφροσύνης από τους εταίρους μας. Όταν μιλούν για αποκλιμάκωση οφείλουν να αναφέρονται ρητά στην Τουρκία που συνεχώς ανεβάζει την ένταση. Οι κυρώσεις προς την Τουρκία έπρεπε να είχαν ήδη αποφασιστεί. Την Παρασκευή στην άτυπη σύνοδο τους οι ΥΠΕΞ της Ε.Ε. ναι μεν κάλεσαν την Τουρκία να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή, αλλά παρέπεμψαν τις τυχόν κυρώσεις προς αυτήν για τις 24 Σεπτεμβρίου στη Σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε..
Οι ξεχωριστές και μονομερείς δηλώσεις και ενέργειες κρατών μελών της Ε.Ε., όσο καλοδεχούμενες και ευπρόσδεκτες κι αν είναι, δεν συγκροτούν μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αντίδραση και πολύ περισσότερο μια συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική. Κι αν οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την Ε.Ε. στην περίπτωση της παράνομης δραστηριότητας της Τουρκίας στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) ήταν αδύναμες, στην περίπτωση της τουρκικής επιθετικότητας ενάντια στην Ελλάδα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα ήταν ανύπαρκτες. Απαιτείται ολοκληρωμένο σχέδιο από την Ελλάδα και από την Ευρώπη που να συμπεριλαμβάνει ισχυρές και αποτελεσματικές κυρώσεις.
Το ΝΑΤΟ πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, να μην παριστάνει τον Πόντιο Πιλάτο, πρέπει να σταματήσει την πολιτική των ίσων αποστάσεων. Δεν μπορεί να μην αντιδρά εγκαίρως όταν ένα κράτος μέλος υφίσταται προσβολή των κυριαρχικών του δικαιωμάτων από άλλο μέλος της συμμαχίας. Το ΝΑΤΟ που υποτίθεται ότι προστατεύει τις χώρες - μέλη του από επιθετικές ενέργειες μη μελών του, τι έπραξε για την επιθετική ενέργεια της Λιβύης να υπογράψει το παράνομο Τουρκολιβυκό σύμφωνο;
Τα τελευταία τηλεφωνήματα του κ. Τράμπ προς τον κ. Μητσοτάκη, αν πράγματι δεν εντάσσονται στο επικοινωνιακό παιχνίδι εν όψει των εκλογών στις ΗΠΑ θα πρέπει να έχουν άμεσα αποτελέσματα.

Έλλειψη Εθνικής Στρατηγικής από την κυβέρνηση

Η χώρα μας σήμερα πληρώνει το τίμημα της έλλειψης Εθνικής Στρατηγικής την τελευταία σχεδόν δεκαετία. Πληρώνει τις κομματικές ατζέντες, τις εμμονές και τις αμφιταλαντεύσεις των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, που «πιάστηκαν στον ύπνο» αρκετές φορές με τις προκλήσεις και τις γεωπολιτικές βλέψεις της Τουρκίας. Τούτη την ώρα που διακυβεύονται θεμελιώδη συμφέροντα και δικαιώματα της χώρας η κυβέρνηση δείχνει να μην έχει ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική, καθώς οι επιλογές της αναιρούν η μια την άλλη, η πολιτική της διακρίνεται από αστάθεια και αντιφάσεις. Η μεγάλη ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης δεν είναι μόνον στην έλλειψη σταθερής γραμμής, αλλά και η διαρκής προσφυγή στην τακτική «βλέποντας και κάνοντας».
Απουσιάζει εκ μέρους της κυβέρνησης η πολιτική βούληση, η ενημέρωση και η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων και η διαμόρφωση ισχυρής Εθνικής Γραμμής που θα επικυρωθεί από το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών. Κύρια ευθύνη της κυβέρνησης είναι ότι δεν έχει καν σκεφθεί την ανάγκη να σχεδιάσει τις βάσεις μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής προάσπισης και κατοχύρωσης των εθνικών μας συμφερόντων.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας χωρίς σχέδιο και χωρίς αποτελεσματικές πρωτοβουλίες δεν πέτυχε να αξιοποιήσει επαρκώς τη θέση της χώρας μας, τόσο στην Ευρώπη και στην Ευρωζώνη, όσο και στο ΝΑΤΟ για να προκαλέσει τις ανάλογες αποφάσεις κι έγκαιρες ενέργειες των συμμάχων μας.
Πρέπει να συνειδητοποιήσει όλος ο πολιτικός κόσμος και πρωτίστως η Κυβέρνηση, ότι η Ελλάδα έχει μία μόνο δυνατότητα να πετύχει και για να επιτευχθεί αυτό προϋποθέτει Εθνική Συνεννόηση και Στρατηγική με μια πατριωτική πολιτική μακριά από επικίνδυνους εθνικισμούς και ανώφελους διεθνισμούς, που να διασφαλίζονται τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματά μας με ειρήνη και ασφαλή πορεία στο μέλλον.

Η υπεύθυνη και εποικοδομητική αντιπολίτευση του Κινήματος Αλλαγής

Το Κίνημα Αλλαγής, που στηρίζει κάθε εθνική πρωτοβουλία έχει επανειλημμένως τονίσει την έλλειψη στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική και κατακρίνει την κυβερνητική άρνηση στο αίτημα Εθνικής Συνεννόησης για τη διαμόρφωση ισχυρής Εθνικής Γραμμής, η οποία μάλιστα λαμβάνει χαρακτηριστικά αδιαλλαξίας, βαδίζοντας στην πεπατημένη της προηγούμενης κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Να βάζεις πρώτα την πατρίδα, να μην υποχωρείς στα κυριαρχικά σου δικαιώματα, χωρίς να περιφρονείς το διεθνές δίκαιο και να αξιοποιείς τις διεθνείς σου συμμαχίες ήταν η σφραγίδα του ΠΑΣΟΚ, που καθόρισε τον ρόλο και την ισχύ της χώρας μας στη Μεταπολίτευση. Ο πατριωτισμός είναι και σήμερα σήμα κατατεθέν της Προοδευτικής Παράταξης του Κινήματος Αλλαγής. Το Κίνημα Αλλαγής δεν ψήφισε Παρών ούτε ήταν Απών σε ένα καίριο εθνικό ζήτημα, δεν έβαλε το κεφάλι στην άμμο, δεν στρουθοκαμήλισε όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έβαλε όπως πάντα πλάτη για τη χώρα σε αυτή την κρίσιμη στιγμή που επιβάλλεται από όλους υψηλό αίσθημα ευθύνης.
Το Κίνημα Αλλαγής υπερψήφισε και τις δύο συμφωνίες συμβάλλοντας αφενός στην ανάγκη το πολιτικό σύστημα να εκφραστεί ενιαία σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία και αφετέρου στέλνοντας και το μήνυμα ότι η εξωτερική μας πολιτική στα δύσκολα θέματα πρέπει να είναι συντεταγμένη και ενωτική.
Το Κίνημα Αλλαγής, κάνοντας υπεύθυνη και εποικοδομητική αντιπολίτευση, επεσήμανε και τα «κενά» που υπάρχουν στις δύο αυτές συμφωνίες:
Η Ελλάδα και η Ιταλία ήλθαν σε συμφωνία για την ΑΟΖ, με βάση τη συμφωνία του 1977 για την υφαλοκρηπίδα η οποία δεν είχε κυρωθεί, η οποία επιλύει μια μακροχρόνια εκκρεμότητα σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου, και ενισχύει την θέση της χώρας. Στη συμφωνία αυτή υπάρχουν τα θέματα, που έχουν να κάνουν με τα αλιευτικά δικαιώματα εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, υπό προϋποθέσεις, των Ιταλών αλιέων και τις ευθύνες που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως αρμόδια για την αλιεία, αλλά και με την επήρεια των βορειότερων νησιών μας και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει, στο μάλλον, σε επόμενο στάδιο την οριοθέτηση με την Αλβανία.
Με την Αίγυπτο διαπραγματευόμαστε εδώ και 15 χρόνια και όλα αυτά τα χρόνια επιδιώκαμε την πλήρη οριοθέτηση των μεταξύ μας θαλάσσιων ζωνών με ολική και όχι μερική συμφωνία. Η συμφωνία με την Αίγυπτο είναι μια μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ που διεμβολίζει και ακυρώνει το Tουρκολιβυκό σύμφωνο. «Είναι μια αναγκαστική επιλογή», όπως επεσήμανε στη Βουλή κατά την ομιλία της η Πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, κ. Φ. Γεννηματά, «αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι παραβλέπουμε τα προβλήματα που έχει ή τις αντιφάσεις στην εξωτερική του πολιτική ο κ. Μητσοτάκης». Δεν γίνεται μόλις λίγες ημέρες πριν να διαρρηγνύει τα ιμάτιά της η Κυβέρνηση για τουρκικές έρευνες στην ελληνική ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα και λίγες ημέρες μετά η συμφωνία να αγνοεί την επήρεια του Καστελλόριζου. Πρέπει να καταστεί σαφές πως ο «μερικός» χαρακτήρας της δε σημαίνει υποχώρηση από τις πάγιες θέσεις της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήνει υπόνοιες προς την Τουρκία ότι μπορεί να δημιουργήσει τετελεσμένα πέραν του 28ου Μεσημβρινού, καθώς και ζητήματα που αφορούν σε πιθανή μειωμένη επήρεια σε Ρόδο, Κάρπαθο, Κρήτη κλπ.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στρατηγικό συμφέρον της Ελλάδας, πέρα από την προστασία της κυριαρχίας της και την άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, είναι να βάλει στο τραπέζι του διαλόγου την Τουρκία. Και ο διάλογος πρέπει να αφορά μόνο την πραγματική μας διαφορά, την οριοθέτηση μεταξύ μας θαλάσσιων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, αυτό να γίνει σαφές προς κάθε κατεύθυνση. Αυτή είναι η μακρόπνοη και σωστή στρατηγική που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και υποστηρίζει το Κίνημα Αλλαγής και που πρέπει να εφαρμόσει η Κυβέρνηση σε συνεργασία με όλα τα κόμματα.

Εθνική γραμμή, αρραγές Εθνικό μέτωπο

Σε αυτά τα κρίσιμα εθνικά θέματα απαιτείται εθνική γραμμή και αρραγές εσωτερικό μέτωπο που έπρεπε από καιρό να έχει διαμορφωθεί. Έπρεπε ήδη ο Πρωθυπουργός να έχει συγκαλέσει το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών ώστε να υπάρχει η ενιαία γραμμή του πολιτικού συστήματος, η εθνική γραμμή.
Στην κρίσιμη αυτή συγκυρία η χώρα πρέπει να έχει ενιαία πολιτική στάση για να μην αλλοιώνονται τα μηνύματα που στέλνουμε προς τα έξω και ειδικά προς ένα γείτονα που έχει συντεταγμένη στρατηγική σε βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Ο Ελληνικός λαός απαιτεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις ενότητα, αποφασιστικότητα, αποτελεσματικότητα, απαιτεί αρραγές Εθνικό μέτωπο.


* Ο Γιάννης Διονυσόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών
Αν. Γραμματέας Τομέα Επιστημόνων Κινήματος Αλλαγής - ΠΑΣΟΚ
Μέλος ΣτΑ Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας