Αυτές τις ημέρες που είναι ημέρες σύνοψης, περισυλλογής και στόχων, όλοι κάνουμε ένα γενικό απολογισμό της χρονιάς που φεύγει.
Ύστερα από την παρατεταμένη κρίση και τις πολλαπλές επιπτώσεις που είχε, αναζητήσαμε μέσα από την πολιτική αλλαγή, σταθερότητα και προγραμματισμό.
Το 2020 όμως αποδείχτηκε ως δίσεκτο, κάθε άλλο παρά χρονιά της κανονικότητας και χαρακτηρίστηκε από δύο μεγάλες κρίσεις. Η πρώτη με την Τουρκία, η δεύτερη με την πανδημία. Η Ελλάδα μπήκε για τα καλά σε περίοδο πολυ-κρίσεων. Η πανδημία, η μεγαλύτερη από τις κρίσεις μάς δίνει και τα περισσότερα μαθήματα.
Αυτό που μάθαμε είναι ότι τίποτα απολύτως δεν θεωρείται προνόμιο εσαεί εξασφαλισμένο, πως εισερχόμαστε σε μια ρευστή περίοδο απρόσμενων μεταβλητών, πως απαιτείται ευελιξία και σχεδιασμός. Σε μικρό ιστορικό χρόνο μια θύελλα σάρωσε τα πάντα: αξίες, ζωές, περιουσίες, χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Το 2021 η πολιτεία οφείλει να ενισχύσει τις δομές ανθεκτικότητας (χρυσή ευκαιρία το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης) όπως το σύστημα δημόσιας υγείας, το σύστημα πρόνοιας, το σύστημα παιδείας, τις διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων.
Τον τελευταίο καιρό, δανειζόμαστε με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, αλλά δανειζόμαστε, έτσι το χρέος αυξάνει, άρα και η ανησυχία για το πώς οι αγορές θα μας αντιμετωπίσουν αύριο. Τα επιτόκια σε μεσοπρόθεσμο χρόνο θα ξεκινήσουν την ανοδική τους πορεία, οι δε δεσμεύσεις από το τρίτο μνημόνιο προσωρινά έχουν ανασταλεί.
Ο μεγαλύτερος αριθμός των εργαζομένων προσωρινά νοιώθει ασφαλής. Η κυβέρνηση σε ένα βαθμό εγγυάται τον μισθό τους.
Μετά την υγειονομική κρίση πολλές από τις επιχειρήσεις δεν θα αντέξουν τον λογαριασμό της πανδημίας. Πολλοί θα μείνουν άνεργοι. Μόνο τα κράτη που θα δημιουργήσουν ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης θα μπορούν να τους στηρίξουν, θα συνεχίσουν να εξασφαλίζουν ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης.
Η επίτευξη των σχετικών στόχων δεν είναι προφανής ούτε εξασφαλισμένη. Το καλό είναι ότι στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών μέτρων στήριξης, δημιουργείται πολύτιμος δημοσιονομικός χώρος, κρίσιμος να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά.
Η σωστή διαχείριση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, θα κρατήσει τη χώρα όρθια, ιδίως αν η στόχευση είναι συστηματική, συνεπής και αξιόπιστη.