Με την ανάλυση των αποτελεσμάτων των εκλογών της 21ης Μαΐου 2023 και την εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου, η κατανομή των εδρών στη Μεσσηνία στις εκλογές του Ιουνίου θα είναι 4 έδρες για τη ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ και 1 έδρα για το ΣΥΡΙΖΑ. Το όριο της αυτοδυναμίας των 151 εδρών για τη ΝΔ, εξαρτάται από το ποσοστό των συνδυασμών που θα μείνουν εκτός βουλής και κυμαίνεται μεταξύ του 37,9% και 38,7% για ποσοστά των εκτός βουλής συνδυασμών από 9% έως 6% αντίστοιχα.

Ο τρόπος κατανομής των βουλευτικών εδρών με βάση το ισχύον κάθε φορά εκλογικό σύστημα, απαιτεί μια πολύ-παραγοντική εργασία, τα αποτελέσματα της οποίας, ακόμη και σε επίπεδο πρόβλεψης, οδηγούν σε χρήσιμα συμπεράσματα για όλους τους ενδιαφερόμενους. Στο πνεύμα αυτό επιχειρείται μια ερμηνεία της κατανομής των εδρών στις εκλογές του Μαΐου 2023, ταυτόχρονα με προβλέψεις για τις εκλογές του Ιουνίου 2023. 

ΕΚΛΟΓΕΣ ΜΑΪΟΥ 2023

Οι Βουλευτικές Εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, διεξήχθησαν με βάση το νόμιμο πληθυσμό της πρόσφατης απογραφής του 2021, την αύξηση των βουλευτών Επικρατείας από 12 σε 15, και με σύστημα απλής αναλογικής όπου ο πρώτος συνδυασμός δεν λαμβάνει Bonus εδρών.

Αρχικά οι συνδυασμοί των οποίων η πανελλήνια επίδοση ήταν μεγαλύτερη ή ίση από το 3%, συμμετείχαν στην κατανομή των εδρών, και μοιράσθηκαν αναλογικά 300 έδρες. Κάθε συνδυασμός έλαβε τόσες έδρες, όσες αντιστοιχούν στο ακέραιο πηλίκο του γινομένου των 300 εδρών επί τον αριθμό των ψήφων του συνδυασμού διά το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων που έχουν λάβει όλοι οι συνδυασμού που συμμετέχουν στην κατανομή εδρών.

Οι αδιάθετες έδρες κατανεμήθηκαν ανά μια, με βάση το δεκαδικό μέρος του πηλίκου και κατά φθίνουσα σειρά. Τελικά η κατανομή των εδρών έχει ως εξής :

Ακολουθεί η κατανομή των 15 εδρών Επικρατείας και στη συνέχεια η κατανομή των 285 εδρών σε κάθε εκλογική περιφέρεια.

Α. ΕΔΡΕΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Ως εκλογικό μέτρο, υπολογίζεται το ακέραιο μέρος του πηλίκου του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων ΜΟΝΟ των συνδυασμών που εισέρχονται στη Βουλή, προς τον αριθμό των εδρών Eπικρατείας (15).

Το ακέραιο μέρος της διαίρεσης των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού με το εκλογικό μέτρο είναι το πλήθος των εδρών επικρατείας κάθε συνδυασμού. Τυχόν αδιάθετες έδρες κατανεμήθηκαν ανά μια στους συνδυασμούς με το μεγαλύτερο αχρησιμοποίητο υπόλοιπο.
Τελικά η κατανομή των εδρών έχει ως εξής:

Β. ΕΔΡΕΣ ΕΚΛΟΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ως εκλογικό μέτρο σε κάθε εκλογική περιφέρεια λαμβάνεται το ακέραιο μέρος του πηλίκου, του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων ΟΛΩΝ των συνδυασμών που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανεξαρτήτως αν συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών, δια του αριθμού των εδρών της εκλογικής περιφέρειας.

Αρχικά κάθε συνδυασμός λαμβάνει τόσες έδρες όσες αντιστοιχούν στο ακέραιο μέρος της διαίρεσης των εγκύρων ψηφοδελτίων του προς το εκλογικό μέτρο, δηλ. πόσες φορές έχει καλύψει το εκλογικό μέτρο ο συνδυασμός.

Στη συνέχεια οι αδιάθετες έδρες κάθε εκλ. Περιφέρειας κατανέμονται με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα των ψήφων, όπου αχρησιμοποίητο υπόλοιπο ψήφων είναι η διαφορά των εγκύρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού μείον το γινόμενο των εδρών που λαμβάνει από την α΄κατανομή, επί το εκλογικό μέτρο.

Η διαδικασία κατανομής των εδρών γίνεται στις εξής φάσεις:

1. Κατανέμονται οι έδρες που λαμβάνει κάθε συνδυασμός με βάση το εκλογικό μέτρο σε όλες τις περιφέρειες.

2. Κατανέμονται οι έδρες των μονοεδρικών εκλ. Περιφερειών στο συνδυασμό που ήλθε πρώτος σε ψήφους στην εκλ. Περιφέρεια.

3. Κατανέμονται οι αδιάθετες έδρες στις διεδρικές και τριεδρικές εκλ.περιφέρειες, κατά σειρά και ανά μία, στο συνδυασμό που εμφανίζει σε καθεμία από αυτές τα μεγαλύτερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα.

Η κατανομή των εδρών ανά συνδυασμό πριν από τη φάση κατανομής των αδιάθετων εδρών των πολυεδρικών εκλ. περιφερειών έχει σύμφωνα με τον πιο κάτω πίνακα:

Οι αδιάθετες έδρες των πολευεδρικών περιφερειών κατανέμονται σε κάθε συνδυασμό χωριστά και με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα των ψήφων που έχει ο συνδυασμός σε κάθε μια από αυτές.

Για κάθε συνδυασμό οι εκλ. περιφέρειες κατατάσσονται με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο.

Η κατανομή ξεκινά από το συνδυασμό με το μικρότερο ποσοστό πανελλαδικά, όπου ο συνδυασμός λαμβάνει μια έδρα από κάθε περιφέρεια, έως ότου συμπληρώσει τον αριθμό εδρών που δικαιούται συνολικά. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται με την ίδια σειρά έως και τον δεύτερο συνδυασμό, όπου οι συνδυασμοί συμπληρώνουν τον αριθμό των εδρών τους, ανά μία από τις διαθέσιμες έδρες κάθε εκλ. περιφέρειας. Εάν δεν υπάρχει διαθέσιμη έδρα στην εκλ. περιφέρεια τότε επιλέγεται η επόμενη κ.ο.κ.

Στο τέλος, όσες έδρες δεν έχουν διατεθεί κατανέμονται στον πρώτο συνδυασμό.

Η ταξινόμηση των εκλ. περιφερειών με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα κάθε συνδυασμού στις εκλογές του Μαΐου έχει ως εξής:

Με βάση τα στοιχεία του πίνακα, ερμηνεύεται και η κατανομή των εδρών στη Μεσσηνία, όπου αναλυτικά οι επιδόσεις των συνδυασμών είχαν ως εξής:

Από την εφαρμογή της α’ κατανομής με βάση το εκλογικό μέτρο Η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ λαμβάνει από 2 έδρες, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 1.
Οι δύο αδιάθετες έδρες κατανέμονται με την εξής διαδικασία:

1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ, ως τελευταίος συνδυασμός, συμπληρώνει τις 14 έδρες που απομένουν, στις εκλ. περιφέρειες μέχρι την Εύβοια, η οποία έχει αδιάθετο υπόλοιπο 6.531 ψήφους και βρίσκεται στη 14η σειρά κατάταξης, ενώ στη Μεσσηνία είναι στην 23η θέση με 3.910 ψήφους, οπότε και δεν λαμβάνει έδρα.

2. Το ΚΚΕ, ως επόμενος συνδυασμός, συμπληρώνει τις 20 έδρες που απομένουν, λαμβάνοντας στη Μεσσηνία ΜΙΑ έδρα, επειδή στην κατάταξη η Μεσσηνία βρίσκεται, στην 16η θέση με 6.636 ψήφους.

3. Το ΠΑΣΟΚ, όμοια συμπληρώνει με τις υπόλοιπες 19 έδρες, λαμβάνοντας και στη Μεσσηνία ΜΙΑ έδρα, επειδή η Μεσσηνία στην κατάταξη βρίσκεται στην 16η θέση με 10.787 αχρησιμοποίητο υπόλοιπο ψήφων.

Επειδή με τη διαδικασία αυτή διατέθηκαν όλες οι έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει χρήση του υπόλοιπου των αχρησιμοποίητων ψήφων.

Σε ότι αφορά την κατανομή των εδρών, προκύπτουν τα εξής:

1. Αν η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ είχε ποσοστό κάτω του 40%, θα λάμβανε από την α’ κατανομή ΜΙΑ έδρα, οπότε η πιο πάνω διαδικασία θα συνεχιζόταν. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως επόμενος μετά το ΠΑΣΟΚ, έχοντας καλύψει τον αριθμό των 28 εδρών που δικαιούνταν, στη Μεσσηνία δεν θα λάμβανε έδρα γιατί με το υπόλοιπο των ψήφων η Μεσσηνία βρίσκεται στην 32η θέση της κατάταξης.

Τελικά η αδιάθετη έδρα θα δινόταν στη ΝΔ, ως ο πρώτος συνδυασμός που στο τέλος λαμβάνει όσες έδρες απομένουν.

2. Το ΠΑΣΟΚ έλαβε την έδρα γιατί υπερτερούσε των υπολοίπων που είχε το ΠΑΣΟΚ στην εκλ. Περφ. Έβρου κατά 538 ψήφους.

ΕΚΛΟΓΕΣ 25ης IΟΥΝΙΟΥ 2023

1. Ανάλυση με βάση τα αποτελέσματα της 21ης Μαΐου 2023

Οι επερχόμενες εκλογές θα γίνουν με εκλογικό σύστημα περιορισμένης αναλογικότητας και οι έδρες που θα καταλάβουν οι συνδυασμοί, με επίδοση μεγαλύτερη ή ίση του 3%, θα καθορίζονται τόσο από το ποσοστό των συνδυασμών που μένουν εκτός Βουλής όσο και από το ποσοστό του πρώτου συνδυασμού.

Εάν το ποσοστό του πρώτου συνδυασμού είναι μικρότερο του 25%, τότε όλες οι έδρες θα κατανεμηθούν αναλογικά, όπως και στις εκλογές του Μαΐου 2023.

Εάν το ποσοστό του πρώτου συνδυασμού είναι μεγαλύτερο ή ίσο του 25% και μικρότερο του 25,5% τότε θα λάβει ως Bonus 20 έδρες, πλέον αυτών που του αναλογούν, οπότε οι έδρες που θα μοιραστούν μεταξύ τους οι συνδυασμοί αναλογικά θα είναι 280. Το Bonus αυξάνει κατά μια έδρα ανά μισή μονάδα και έως το 40%, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται και ο αριθμός των εδρών που μοιράζονται αναλογικά. Για ποσοστό άνω του 40% το Bonus παραμένει στις 50 έδρες που είναι και η μέγιστη τιμή, οπότε οι συνδυασμοί θα μοιραστούν μεταξύ τους με αναλογικό τρόπο 250 έδρες.

Ως παράδειγμα, εάν ο πρώτος συνδυασμός λάβει 38%, το bonus είναι 46 έδρες, οπότε αναλογικά θα κατανεμηθούν 300-46=254 έδρες και ο αριθμός των εδρών κάθε συνδυασμού θα είναι το ακέραιο μέρος του γινομένου των 254 εδρών επί το λόγο των εγκύρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού προς το σύνολο όλων των εγκύρων ψηφοδελτίων των συνδυασμών που δικαιούνται έδρα. Οι αδιάθετες έδρες θα κατανεμηθούν με βάση το δεκαδικό μέρος της διαίρεσης και από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο.

Με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών της 21ης Μαίου, το bonus θα ήταν 50 έδρες, οπότε ο κάθε συνδυασμός θα λάμβανε τις εξής έδρες:

Με τις ίδιες επιδόσεις των συνδυασμών η κατανομή των εδρών στις εκλογικές περιφέρειες θα ακολουθούσε την ίδια διαδικασία, όπως αναλύθηκε πιο πάνω για τις εκλογές του Μαΐου 2023, και συνοπτικά οι έδρες κάθε συνδυασμού, θα ήταν: 

Υποθέτοντας ότι οι επιδόσεις των συνδυασμών τον Ιούνιο θα είναι ίδιες με αυτές του Μαΐου, τότε προκύπτουν τα εξής:

* Στη Μεσσηνία, από την πρώτη κατανομή η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ θα λάμβανε 2 έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ 1.

* Οι αδιάθετες έδρες θα κατανέμονταν, από 1 στο ΚΚΕ, διότι από τα υπόλοιπα των πολυεδρικών θα λάμβανε 16 έδρες και η Μεσσηνία για το ΚΚΕ είναι 16η στην κατάταξη, ενώ το ΠΑΣΟΚ δεν λαμβάνει έδρα αφού η Μεσσηνία είναι 16η στην κατάταξη και από την κατανομή των υπολοίπων στις πολυεδρικές έχει να λαμβάνει 12 έδρες.

* Ο ΣΥΡΙΖΑ που ακολουθεί στη σειρά επιλογής λαμβάνει τις 17 έδρες που του αναλογούν, χωρίς τη Μεσσηνία μιας και η σειρά κατάταξης της, είναι 32.

* Τελικά η πέμπτη έδρα της Μεσσηνίας θα κατακυρωνόταν στη ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.

Οπότε με τα ίδια αποτελέσματα και την εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου, στη Μεσσηνία η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ θα λάμβανε 3 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 1 έδρα και το ΚΚΕ επίσης 1 έδρα.

2. Εκτίμηση με βάση τις τάσεις που έχουν καταγραφεί

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Μαΐου αλλά και τις δημοσκοπήσεις όπως έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί, στη Βουλή θα εισέλθουν επιπλέον οι συνδυασμοί ΝΙΚΗ και ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Υποθέτοντας ότι θα λάβουν ίδια ποσοστά περίπου 3,5%, προκύπτει ότι οι εκτός βουλής συνδυασμοί θα λάβουν περίπου 8%, σε αντίθεση με το 16,01% των εκλογών του Μαΐου.

Εκτιμώντας ότι όλοι οι συνδυασμοί θα λάβουν ίδια ποσοστά με αυτά του Μαΐου τότε το Bonus των εδρών που θα λάβει η ΝΔ θα είναι 50 και θα διανεμηθούν αναλογικά στους συνδυασμούς 250 έδρες, σύμφωνα με τον πιο κάτω πίνακα:

Σε περίπτωση που ΝΙΚΗ και ΠΛΕΥΣΗ λάβουν περίπου 3%, τότε θα αυξηθούν κατά μια οι έδρες των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ.

Αξιολογώντας τα πιο πάνω και σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα του Μαΐου, για τη Μεσσηνία προκύπτουν τα εξής:

* Οι συνδυασμοί ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ, ΝΙΚΗ και ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ στη Μεσσηνία βρίσκονται, στην 23η, 32η και 25η θέση αντίστοιχα της πανελλαδικής τους κατάταξης και δύσκολα θα λάβουν έδρα.

* Για το ΚΚΕ, η έδρα της Μεσσηνίας βρίσκεται στην 22η θέση της κατάταξης, έχοντας ταυτόχρονα επιρρεπή πρωτοπορία κατά 144, 214 και 256 ψήφους από τις εκλ. Περιφέρειες Τρικάλων, Χανίων και Φθιώτιδας αντίστοιχα, ενώ έχασε και την έδρα του παραδοσιακού κάστρου της Λέσβου από το ΠΑΣΟΚ για 885 ψηφοδέλτια. Που σημαίνει ότι πρέπει να αυξήσει τα ποσοστά του πανελλαδικά πλέον του 8,2%, ώστε να εκλέξει 22 βουλευτές και στη συνέχεια πρώτα να μην κερδίσει την έδρα στη Λέσβο από το ΠΑΣΟΚ και δεύτερο να μην χάσει τη σειρά του από τις πιο πάνω εκλ. Περιφέρειες, των Τρικάλων, Χανίων και Φθιώτιδας.

* Για το ΠΑΣΟΚ, η έδρα της Μεσσηνίας βρίσκεται στην 38η θέση της κατάταξης που σημαίνει ότι πρέπει να αυξήσει τα ποσοστά του πανελλαδικά στο 14,5% περίπου ή την επίδοση του στη Μεσσηνία πλέον των 14.200 ψήφων. Επιπλέον κρίσιμος παράγοντας που θα επηρεάσει την κατανομή των εδρών του εσωτερικά, είναι και η δυνατότητα εκλογής βουλευτών του στις (3) διεδρικές που σήμερα δεν έχει εκλέξει βουλευτή ( Άρτας, Πρέβεζας, Φλώρινας).

* Ο ΣΥΡΙΖΑ με επίδοση κοντά στα αποτελέσματα της 21ης Μαίου θα εξασφαλίσει (1) έδρα, είτε από την α’ κατανομή, είτε από τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα.

* Η ΝΔ με ποσοστό στη Μεσσηνία πάνω από 40% εξασφαλίζει τις δύο (2) έδρες από την α’ κατανομή και θα λάβει όσες μείνουν αδιάθετες από την πιο πάνω κατανομή.

Με βάση τα παραπάνω το ΠΑΣΟΚ στη Μεσσηνία δεν θα λάβει έδρα, ενώ το ΚΚΕ διεκδικεί την έδρα με μικρές όμως πιθανότητες. Με αυτές τις υποθέσεις, προκύπτει ότι, τον Ιούνιο η ΝΔ θα λάβει (4) έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ (1).

ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ

Η εκλογή 151 βουλευτών από τη ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ώστε να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία στη νέα Βουλή, εξαρτάται, πρώτον από την επίδοση της ίδιας ως πρώτος συνδυασμός και δεύτερον από το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής. Ο αριθμός των συνδυασμών στη Βουλή, ως κριτήριο τεκμηρίωσης της αυτοδυναμίας δεν οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα, αφού ενδέχεται και με Οκτακομματική Βουλή τα ποσοστά των εκτός Βουλής συνδυασμών να είναι αρκετά υψηλά και να προσδιορίσουν το ποσοστό αυτοδυναμίας σε χαμηλά επίπεδα.

Εφαρμόζοντας τις διατάξεις του εκλογικού νόμου και θεωρώντας ως ελάχιστο όριο εδρών αυτοδυναμίας τις 151, η αντιστοιχία ποσοστών του πρώτου συνδυασμού και ποσοστών των συνδυασμών που έμειναν εκτός βουλής, είναι όπως στον πιο κάτω πίνακα:

Ερμηνεύοντας τον πίνακα, με ΠΕΝΤΕ συνδυασμούς και εκτός Βουλής το 16%, για την αυτοδυναμία απαιτείται ποσοστό 35,7%, με ΕΞΙ συνδυασμούς στη Βουλή και εκτός Bουλής το 13%, για την αυτοδυναμία απαιτείται ποσοστό 36,60%, με ΕΠΤΑ συνδυασμούς και εκτός Bουλής το 10%, απαιτείται ποσοστό 37,50% και με ΟΚΤΩ συνδυασμούς και εκτός Βουλής 7%, ποσοστό 38,5%.

Δηλ. το ποσοστό αυτοδυναμίας ξεκινά από το 35,7% για Βουλή ΠΕΝΤΕ συνδυασμών και αυξάνει κατά 1% περίπου, για κάθε συνδυασμό που εισέρχεται στη Βουλή επιπλέον.

Με βάση την πιο πάνω υπόθεση του ποσοστού των συνδυασμών εκτός βουλής, στο 9%, η αυτοδυναμία κρίνεται στο 37,90% και ανεβαίνει στο 38,7% για ποσοστό 6% των εκτός βουλής συνδυασμών.

Πιο αναλυτικά η σχέση ποσοστών της ΝΔ και των συνδυασμών εκτός Βουλής, αποτυπώνεται στο πιο κάτω διάγραμμα:

Υπενθυμίζοντας ότι η ανάλυση αφορά πραγματικά δεδομένα μόνο για τις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, ενώ για τις επερχόμενες εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, αφορά υπόθεση εργασίας που χρησιμοποιεί τα πρόσφατα όμως δεδομένα της 21ης Μαΐου, προτρέπω όλους να συμμετάσχουν στις εκλογές , ώστε τα αποτελέσματα των εκλογών να αποτυπώσουν με τη μέγιστη δυνατή προσέγγιση τη βούληση του ελληνικού λαού.

Καλή ψήφο!

* Ο Νίκος Μπασακίδης, εργάζεται ως καθηγητής πληροφορικής στο 2ο ΕΠΑΛ Καλαμάτας και από το 2007, εκλέγεται με την πλειοψηφία στο Δήμο Καλαμάτας. Σήμερα είναι αντιδήμαρχος Καλαμάτας με αρμοδιότητες το Στρατηγικό Σχεδιασμό, τον Τουρισμό, την Κλιματική Αλλαγή και την Ψηφιακή Διακυβέρνηση