Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσω να καταγράψω τις εισοδηματικές τάξεις της Ελλάδας ανά πηγή εισοδήματος και θα αναδείξω διαχρονικές αστοχίες της φορολογικής διοίκησης ,κατά την γνώμη μου ,καθώς και την άδικη επίδραση του νέου φορολογικού μέτρου πάνω στην νέα και στην μικρή επιχειρηματικότητα.
Σύμφωνα με το φορολογικό νόμο ,υπάρχουν τέσσερεις πηγές εισοδήματος: εισόδημα από μισθωτή εργασία (υπάλληλοι , εργάτες) ,από επιχειρηματική δραστηριότητα (εμπόριο ,βιοτεχνία , γεωργία ,επιστημονικό ή ελευθέριο επάγγελμα) ,από κεφάλαιο (μετοχές ,ομολογίες , πνευματικά δικαιώματα ,ακίνητη περιουσία) και από υπεραξία κεφαλαίου (κέρδος από μεταβίβαση μετοχών ,λοιπών τίτλων και ακινήτων). Από αυτές ,η μισθωτή εργασία και η επιχειρηματική δραστηριότητα απαιτούν προσωπικό χρόνο και κόπο ,ενώ τα εισοδήματα από κεφάλαιο και υπεραξία κεφαλαίου είναι εισοδήματα που συνήθως έχουν συσσωρευθεί από προηγούμενες γενιές και θεωρούνται παθητικά εισοδήματα για το φορολογούμενο.
Μία πρώτη λοιπόν αστοχία είναι η διαχρονική επιείκεια του φορολογικού νόμου στα εισοδήματα από κεφάλαιο και υπεραξία κεφαλαίου τα οποία συνήθως αφορούν ευκατάστατους πολίτες και δεν απαιτούν ιδιαίτερο κόπο και χρόνο για την κτήση τους. Τέτοιου είδους εισοδήματα είναι τα μερίσματα ,οι τόκοι και τα δικαιώματα τα οποία δεν μπορούν να υποβληθούν σε υψηλή φορολογία επειδή υπάρχει το ενδεχόμενο να φύγουν εκτός χώρας (αποεπένδυση). Ο ανωτέρω περιορισμός δεν ισχύει για την μεγάλη ακίνητη περιουσία η οποία θα μπορούσε να υπαχθεί σε μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση κάτι που όμως διαχρονικά δεν επιβεβαιώνεται!
Μια δεύτερη διαχρονική αστοχία υπάρχει ανάμεσα στην φορολόγηση των εισοδημάτων από επιχειρηματική δραστηριότητα και μισθωτή εργασία. Ενώ και οι δύο πηγές εισοδήματος απαιτούν προσωπικό χρόνο και κόπο ,η επιχειρηματική δραστηριότητα απαιτεί επιπλέον διάθεση χρηματικών ποσών ,καινοτόμο σκέψη ,εργασία χωρίς ωράριο και μη εξασφαλισμένα κέρδη (ρίσκο). Άρα ,εύκολα γίνεται αντιληπτό πως ο επιχειρηματίας ,ειδικά στα πρώτα στάδια ,χρειάζεται την στήριξη του κράτους για να ορθοποδήσει. Αντί για αυτό η κρατική αρωγή απουσιάζει παντελώς και ο επιχειρηματίας εξισώνεται με το μισθωτό πράγμα άδικο αφού χρειάζεται να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια και να πάρει περισσότερα ρίσκα!
Ένα τρίτο εξίσου άστοχο γεγονός είναι πως η ίδια η επιχειρηματικότητα φορολογικά διαιρείται σε εμπόριο - βιομηχανία ,ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες ,δηλαδή διακρίνεται βάσει αντικειμένου εργασίας και όχι βάσει πραγματικού εισοδήματος. Έτσι η αγροτιά είναι ευνοημένη φορολογικά ενώ μέσα σε αυτή πολλοί αγρότες με υψηλά εισοδήματα είναι αποδέκτες προνομίων! Αντίθετα οι επιστήμονες επαγγελματίες οφείλουν να δώσουν τα περισσότερα ,σύμφωνα με την αντίληψη της κοινωνίας. Κι όμως είναι άνθρωποι που έχουν αφιερώσει πολλά χρόνια σε σπουδές κατά την διάρκεια των οποίων όχι μόνο δεν πληρώνονται αλλά ταυτόχρονα δαπανούν χρήματα για δίδακτρα και για επιπλέον κόστη διαμονής πλησίον των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Όλα αυτά βέβαια έχουν ως αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία να δημιουργεί εσωτερικές στρεβλώσεις και να υποβαθμίζει την ανταγωνιστικότητα της. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι προτιμότερο να εργάζεται κανείς ως μισθωτός στον ιδιωτικό τομέα ή ως δημόσιος υπάλληλος ,ενώ όποιος θέλει να καινοτομήσει ,να ρισκάρει και να εργαστεί εντατικά προτιμά το εξωτερικό.
Ας έρθουμε όμως στο παρόν και στην πρόταση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου για τεκμαρτό εισόδημα από επιχειρηματικότητα. Έστω ,επίσης ,ότι μισθωτή εργασία και επιχειρηματικότητα οφείλουν να αντιμετωπίζονται φορολογικά με τον ίδιο τρόπο. Ένας χαμηλά αμειβόμενος εργαζόμενος έχει αφορολόγητο άνω των 8.500,00€ ,αντίθετα ένας επιχειρηματίας δεν έχει αφορολόγητο. Επιπλέον ,ένας μισθωτός μπορεί να δουλέψει μερική απασχόληση με μειωμένες αποδοχές χωρίς αυτό να επηρεάσει αναλογικά το αφορολόγητο του. Αντιθέτως ,ένας επιχειρηματίας δεν μπορεί να δουλέψει λιγότερες ώρες και να φορολογηθεί αναλογικά με λιγότερο τεκμαρτό εισόδημα.
Όμως εκεί που πρέπει να δώσουμε την μεγαλύτερη έμφαση και ταυτόχρονα είναι αυτό που καταδεικνύει το φοροεισπρακτικό χαρακτήρα του μέτρου παρά την υποτιθέμενη προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής είναι η άνιση μεταχείριση των νέων και των μικρών επιχειρηματιών ,δηλαδή αυτών που κανονικά θα έπρεπε να προστατέψει το κράτος με ευνοϊκά μέτρα όπως κάνει με τους μειωμένους συντελεστές των αγροτών και τις φοροελαφρύνσεις των μισθωτών. Ένας νέος ελεύθερος επαγγελματίας με περιορισμένο πελατολόγιο και ένας επιχειρηματίας με μικρό τζίρο δεν θα μπορέσει να δημιουργήσει πραγματικό εισόδημα ίσο τουλάχιστον του τεκμαρτού. Αντίθετα ,οι μεγάλες επιχειρήσεις ,οι πολυεθνικές και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με μεγάλο πελατολόγιο χτισμένο διαχρονικά μπορούν πληρώνοντας ελάχιστα παραπάνω (και ίσως όχι απαραίτητα) να συνεχίσουν ανενόχλητοι τις δουλειές τους!
Συνεπώς ,όλοι αυτοί οι νέοι και οι μικροί επιχειρηματίες θα δουν ως μοναδική εναλλακτική το κλείσιμο της επιχείρησης τους και την εύρεση εργασίας ως μισθωτοί σε μία μεγάλη εταιρεία από την οποία μέχρι πριν λίγο αποσπούσαν μερίδιο από την αγορά! Τελικά με το νέο μέτρο μήπως επιτυγχάνεται ο ΘΑΝΑΤΟΣ του ΜΙΚΡΟΥ και του ΝΕΟΥ επιχειρηματία;