Με τις ευλογίες των πολιτών ανακοινώνονται ενίοτε σαρωτικές περικοπές, σκληρή φορολογία και κατάργηση ατομικών ελευθεριών, το ίδιο όπως και παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής του καθενός, στα πλαίσια μιας εποχής όπου κυριαρχεί ο καθολικός έλεγχος της δραστηριότητας και των συναλλαγών, η αυτοματοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη, που αν μη τι άλλο δεν χρησιμοποιείται προς όφελος αλλά για τον περιορισμό της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Η άτυπη συμφωνία και ανοχή στην καθημερινή ενδελεχή παρακολούθηση, η πολλάκις αυτοματοποιημένη, σαγηνευτική, εικονική πραγματικότητα που ενθουσιάζει τους συμμετέχοντες, το μόνο που κάνει, είναι να εγκαινιάζει έναν νέο κόσμο όπου δεν έχει θέση η σκέψη, ο προβληματισμός και η αμφισβήτηση.
Θεωρώντας ότι το πεδίο είναι ανοιχτό και η τεχνολογία – οδηγός για τον εγκλωβισμό των νέων, που θα έπρεπε να αμφισβητούν και όχι να αποδέχονται ή να καταπίνουν αμάσητη την πληροφοριακή τροφή, με μια ιατρική επιστήμη που ενώ επιτυγχάνει σημαντικά θεραπευτικά επιτεύγματα, απομακρύνει τον γιατρό από την προσωπική εκτίμηση μιας ασθένειας, μετατρέποντάς τον σε ουδέτερο παρατηρητή των ιατρικών εξετάσεων και μόνο, και με τις μηχανές να φιγουράρουν στην πρώτη γραμμή και να αχρηστεύουν τα χέρια, οι κυβερνήσεις τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση επειδή παράπονα και διαμαρτυρίες δεν υπάρχουν πια.
Η λογοκρισία φτάνει στο απόγειό της, αφού με μια κίνηση, όπως π.χ αυτή της Ρωσίας με τον αποκλεισμό δεκάδων διεθνών ΜΜΕ, αφαιρείται βάναυσα η δυνατότητα του δημοσιογράφου αν ασκήσει έστω και εθιμοτυπικά τον έλεγχο της εξουσίας, και όλα αυτό για να περιφρουρηθεί ο αυταρχισμός και να αποκρυβούν παρατεταμένα σκάνδαλα και διαφθορά.
Οι πολίτες ενώ τα αντιλαμβάνονται όλα αυτά, δεν δείχνουν να τους αφορούν παρά μόνο η ψυχαγωγία και η ικανοποίηση των δια του συστήματος τεχνητών αναγκών. Είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίο να αφυπνιστεί ο μέσος πολίτης, όχι για να αλλάξει από την μια στιγμή στην άλλη τα δεδομένα, αλλά για να μετουσιώσει την αδράνειά του σε δημιουργικό έργο και να μεταπλάσει την υφιστάμενη κοινωνική στειρότητα.
Την στιγμή που οι πολίτες βυθίζονται στην απραξία, την ίδια ακριβώς στιγμή που όλοι λίγο – πολύ δεν μετανιώνουν για την επιδεικνυόμενη αδράνεια, τότε κάνει την εμφάνισή της και η καθεστηκυία τάξη με τα διαφημιστικά κλισέ και σποτ για να γεμίσει τεχνητά με ενεργειακά ψευδο-αποθέματα την δεξαμενή της κατευθυνόμενης ψυχαγωγίας, με απώτερο στόχο την παροχέτευση της εναντίωσης σε βολικά στεγανά μιας συμβιβασμένης κοινωνίας σε συγκεκριμένες νόρμες και κανόνες.
Αυτό διαρκεί εδώ και πολλές δεκαετίες, από τότε που δόθηκε άπλετος χρόνος στην τηλεοπτική και όχι μόνο διαφήμιση, που κατευθύνει τον πολίτη στην στατική επιλογή της επόμενης μέρας που γίνεται αναγκαία από τον πολυπροϊοντισμό και την ωθητική υπερκατανάλωση.
Μας είναι πολύ γνωστά βέβαια όλα αυτά από την μαρξιστική θεωρία περί αλλοτρίωσης και υποδούλωσης του ατόμου. Μόνο που ο Μάρξ και η θεωρία του οδήγησαν στις μαρξιστικές κοινωνίες του αυταρχισμού και του ολοκληρωτισμού, μη έχοντας κατά συνέπεια τίποτε να προσθέσουν και πολύ περισσότερο να αλλάξουν στην γενικευμένη παρακμή.
Με πολίτες λοιπόν αποχαυνωμένους και αλλοτριωμένους σε όλα τα επίπεδα, οι κοινωνίες απλά αυτο-ροκανίζονται και καταρρακώνονται σε όλα τα επίπεδα, σε σημείο που να μην μπορεί πλέον κανείς να ελέγξει την πορεία τους.
Γιατί όλα αυτά μπορεί να βολεύουν το επικρατούν πολιτικο-κοινωνικό σύστημα, όμως και αυτό παρουσιάζει εδώ και χρόνια σοβαρές ρηγματώσεις που συνοδεύονται από εσωτερικούς τριγμούς, ακριβώς όπως ένα φράγμα που κινδυνεύοντας να σπάσει, ενεργοποιεί την μικρο-σεισμική δραστηριότητα, λίγο πριν την ολική καταστροφή. Και συστημικές μικρο-δονήσεις υφίστανται κατά καιρούς.
Δεν υπάρχουν προφήτες που να μπορούν να δώσουν πειστικές εξηγήσεις για το που πραγματικά οδεύει αυτός ο κόσμος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι πολίτες ανέχονται πολλά, στην κυριολεξία βρισκόμαστε σε μια κατάσταση κορύφωσης της ανοχής.
Αν ζούσαν κάποιοι μεγάλοι στοχαστές, ίσως σιωπούσαν απογοητευμένοι, ίσως όμως και να προσπαθούσαν να καλλιεργήσουν τον εσωτερικό κόσμο του καθενός, να κοσμήσουν με την διαρκή σκέψη την εικόνα του νου. Μπορεί όμως και να μην έκαναν κάτι, απλά να υπενθύμιζαν πως το κακό λαμβάνει χώρα από πολύ παλιά.
Ίσως λοιπόν να πρέπει να καταφύγουν οι πολίτες στην πραγματικά ανθρώπινη γόνιμη περίοδο, σε κοινωνίες όπου λόγω της ελευθερίας λόγου και της άμεσης δημοκρατίας, μεσουράνησαν η ποίηση, η φιλοσοφία, οι τέχνες και οι επιστήμες. Για την αρχαία Αθήνα ο λόγος είναι ανεξάντλητος. Για την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό, εξίσου.
Ανήκει λοιπόν σε όλους ατομικά η ευθύνη να αφουγκραστούν τα νοήματα εκείνων των εποχών. Όλα τα υπόλοιπα θα πάρουν τον δρόμο τους, σε αξιακό και νοηματικό επίπεδο. Και ενδεχομένως κάποτε να μπορούμε να μιλήσουμε για πολίτες που δεν θα πριμοδοτούν και πολύ περισσότερο δεν θα ευλογούν την υφιστάμενη κατάσταση, παραμένοντας απαθείς και παθητικοί απέναντι στον ρου της ιστορίας. Κάποτε.
zachfil64@gmail.com
