Κυριακή, 04 Αυγούστου 2024 20:58

Αγγελος Τερζάκης

Αγγελος Τερζάκης

Του Γιάννη Α. Μπίρη

Στα γράμματα, η ανανεωτική γενιά του ’30 εκφράζεται κυρίως από δυο πρωτοπόρους λογοτέχνες της αναζήτησης και του θεωρητικού προβληματισμού, τον Άγγελο Τερζάκη και τον Γιώργο Θεοτοκά. Ο Τερζάκης, γιος του πολιτικού Δημητρίου Τερζάκη με καταγωγή από την Κυνουρία, γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 16 Φεβρουαρίου 1907. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας αλλά τον κέρδισε η λογοτεχνία και.
Έργα του είχαν πρωτοεμφανιστεί το 1925 στην πρώτη του συλλογή διηγημάτων, «ο ξεχασμένος». Το 1929 αφού πήρε άδεια ασκήσεως ως δικηγόρος, εγκατέλειψε τη δικηγορία και εξέδωσε τη δεύτερη συλλογή του, τη «φθινοπωρινή συμφωνία». Ακολουθώντας το ρεύμα της γενιάς του, τη δεκαετία του ’30 στράφηκε στο μυθιστόρημα, χωρίς όμως να εγκαταλείψει τα διηγήματα.           
Ο Άγγελος Τερζάκης ακολούθησε την πεζογραφία αλλά και το θέατρο. Το 1936, το έργο του «Αυτοκράτωρ Μιχαήλ» ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο. Μετά από έναν χρόνο ο Τερζάκης έγινε γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και λίγο αργότερα, από το 1939 μέχρι το 1942, καλλιτεχνικός και γενικός διευθυντής του Δραματολογίου του. Η σχέση του με το Εθνικό Θέατρο συνεχίστηκε και μετά τον πόλεμο. Από το 1950 μέχρι το 1971 ήταν ο γενικός διευθυντής της ιστορίας και της δραματολογίας της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου καθώς και γενικός διευθυντής της ίδιας Σχολής από το 1950 μέχρι το 1975.
Η συμμετοχή του στον Ελληνοιταλικό πόλεμο υπήρξε πηγή εμπειριών που πέρασαν αργότερα σε κάποια από τα διηγήματά του. Πολύ αργότερα, το 1964, το Γενικό Επιτελείο Στρατού του ζήτησε να γράψει το χρονικό αυτού του πολέμου που εκδόθηκε ως «Ελληνική Εποποιία 1940-41».
Πολυδιάστατος και πολυτάλαντος ο Τερζάκης, το 1954, σκηνοθέτησε την ταινία «Νυχτερινή περιπέτεια» για τον κινηματογράφο. Παράλληλα με τις λογοτεχνικές δραστηριότητές του αρθρογραφούσε, ως φιλολογικός συνεργάτης αλλά Κα κριτικός θεάτρου, για πολλά χρόνια στο «Βήμα». Επίσης από το 1963 μέχρι το 1967, είχε αναλάβει τη διεύθυνση του περιοδικού «Εποχές».
Παράλληλα από το 1938 ξεκίνησαν και οι βραβεύσεις και οι διακρίσεις για τον Άγγελο Τερζάκη. Πρώτο κρατικό βραβείο μυθιστορήματος το 1938 και 1939, πρώτο κρατικό βραβείο θεάτρου το 1957, πρώτο κρατικό βραβείο της ομάδας των δώδεκα καλύτερων ποιητών και πεζογράφων το 1963. Στη συνέχεια, το 1969, ήρθε η μεγάλη διάκριση με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών. Πέντε χρόνια αργότερα ο Άγγελος Τερζάκης έγινε Ακαδημαϊκός.
Από τα έργα του αυτό που ξεχωρίζει για την αρτιότητα και την    ιστορικότητά του είναι η «Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ». Είναι ίσως το τελειότερο ιστορικό μυθιστόρημα της νεοελληνικής πεζογραφίας. Ο Τερζάκης αντλεί την έμπνευσή του από την περίοδο της Φραγκοκρατίας και πρωταγωνίστριά του είναι η κόρη του Γουλιέλμου Β’ Βιλλεαρδουΐνου, Ισαβέλλα ή Ιζαμπώ. Ειδικότερα ο Τερζάκης με καμβά τον έρωτα της Ιζαμπώ με τον ηγέτη της εξέγερσης των Ελλήνων και των Σλάβων, Νικηφόρο Σγουρό, το 1293, ιστορεί τα γεγονότα της εποχής με μια μοναδική γλαφυρότητα που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία λέξη.
Ακόμα ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα του Τερζάκη είναι το «ταξίδι με τον Έσπερο». Σε αυτό όλοι οι ήρωες είναι έφηβοι που ο συγγραφέας χειρίζεται με περίσσεια αφηγηματική χάρη συνδυάζοντας τον υπαινιγμό, τον λυρισμό και την τρυφερότητα σε ένα μοναδικό έργο της εφηβικής ζωής.
Γενικότερα όμως, η υπόλοιπη εργογραφία του αφορά μυθιστορήματα που αποδίδουν την καταθλιπτική ατμόσφαιρα λόγω της γενικευμένης οικονομικής δυσχέρειας ή και των προκαταλήψεων την περίοδο του Μεσοπολέμου. Ο Άγγελος Τερζάκης πέθανε στις 3 Αυγούστου του 1979 στην Αθήνα. Πρόλαβε να δει το 1975, την «Μενεξεδένια Πολιτεία» του να παίζεται στην Ελληνική Τηλεόραση.