Ο οικονομικός πόλεμος της Ευρώπης με τις ΗΠΑ μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ μόλις έχει ξεκινήσει, το ίδιο όπως και η διαμάχη στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, με έναν Τραμπ να αποκλείει την είσοδο της Ουκρανίας σε αυτό, να αξιώνει τους Ευρωπαίους να βάλουν πλάτη για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας, ζητώντας παράλληλα κέρδη και μερίδια στην ίδια την Ουκρανία, αλλά πάνω απ΄όλα με την επικείμενη συνάντηση με τον Πούτιν για υποτιθέμενη ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης.
Ο Τραμπ δεν μιλά πλέον για εισβολή, ενώ αξιώνει από τους Ουκρανούς υπαναχωρήσεις. Η Ευρώπη βρίσκεται στον πυρήνα της κρίσης με τις πολλαπλές επιπτώσεις αλλά πάνω απ΄όλα ψάχνει να αμυνθεί η ίδια, λόγω της ραγδαίας αλλαγής της αμερικανικής πολιτικής και την επιβολή τελωνειακών φόρων από τις ΗΠΑ.
Τα ευρωπαϊκά κράτη λοιπόν καλούνται να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες και με τον τρόπο αυτό αναζητούν λύσεις για την οικονομική ανάταξη. Μια από αυτές θα μπορούσε να είναι η αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Σύμφωνα με μελέτη, οι υψηλότερες αμυντικές δαπάνες θα μπορούσαν να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη και να ενισχύσουν τη βιομηχανική θέση. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 0,9 έως 1,5% ετησίως, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία (IfW).
Προϋπόθεση γι' αυτό είναι τα κράτη της ΕΕ να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες κατά το αντίστοιχο έτος από τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2,0 έως 3,5% του ΑΕΠ και επίσης να στραφούν από τα κατεξοχήν αμερικανικά στα εγχώρια όπλα υψηλής τεχνολογίας.
«Αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το κάνουν σωστά, μπορούν να κρατήσουν το κόστος των στρατιωτικών εξοπλισμών υπό έλεγχο», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Ίθαν Ιλζέτζκι. «Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη μπορεί να αποφασίσει για τις στρατιωτικές της δαπάνες υπό το πρίσμα των περιφερειακών προτεραιοτήτων ασφαλείας της, χωρίς να αποσπάται από τους φόβους της οικονομικής καταστροφής».
Η συζήτηση σχετικά με την ικανότητα της Ευρώπης να υπερασπιστεί τον εαυτό της έχει γίνει πιο επείγουσα μετά την έναρξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας πριν από περίπου τρία χρόνια. Πολλές χώρες αύξησαν έκτοτε τους στρατιωτικούς τους προϋπολογισμούς. Παρ' όλα αυτά, οι δαπάνες της ΕΕ πέρυσι φέρεται να ήταν μόλις κάτω από τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2%.
Η μελέτη διαψεύδει την ευρέως διαδεδομένη υπόθεση ότι οι υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες θέτουν τις κυβερνήσεις ενώπιον μιας επιλογής: «όπλα ή βούτυρο». Σύμφωνα με τη μελέτη, τα πρόσθετα χρήματα, η εργασία και οι πρώτες ύλες για στρατιωτικούς σκοπούς δεν είναι παραδοσιακά αποκλειστικά εις βάρος της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη ή ακόμη και αρνητική εάν οι πρόσθετες αμυντικές δαπάνες χρηματοδοτούνται εξαρχής με υψηλότερους φόρους. Συνεπώς, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν περισσότερο χρέος προκειμένου να χρηματοδοτήσουν προσωρινές πρόσθετες δαπάνες ή τη μετάβαση σε μόνιμα υψηλότερους προϋπολογισμούς.
Πάνω απ' όλα, όμως, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι ένα μεγαλύτερο ποσοστό των στρατιωτικών τους δαπανών θα παραμείνει στην Ευρώπη. Επί του παρόντος, περίπου το 80% των προμηθειών τους προέρχεται από εταιρείες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά μόνο η εγχώρια παραγωγή μπορεί να δημιουργήσει σημαντική οικονομική δραστηριότητα.
«Εάν η Ευρώπη μπορούσε να αναπτύξει την επόμενη γενιά αμυντικής τεχνολογίας και άλλων όπλων σε τοπικό επίπεδο αντί να τα αγοράζει από τις ΗΠΑ, ο οικονομικός αντίκτυπος των πρόσθετων αμυντικών δαπανών θα μπορούσε να υπερβεί κατά πολύ τις βραχυπρόθεσμες δημοσιονομικές πολλαπλασιαστικές επιδράσεις και να ενισχύσει την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα», δήλωσε ο πρόεδρος του IfW Moritz Schularick.
Μια αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών από λίγο κάτω από το δύο στο 3,5% του ΑΕΠ θα κόστιζε σήμερα περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. «Όμως, η μελέτη υποδηλώνει ότι το ποσό αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα εξίσου υψηλό επίπεδο πρόσθετης ιδιωτικής οικονομικής δραστηριότητας εάν επενδύονταν ειδικά στην επέκταση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ευρώπης», δήλωσε ο Schularick.
zachfil64@gmail.com
