Ο Ευρώτας είναι ένα διάσημο, και μάλιστα παγκόσμια, ποτάμι, γιατί συνδέεται -πέρα από την επιβίωση- με τη δόξα της αρχαίας Σπάρτης, τον τρόπο ζωής των κατοίκων της, τη φιλοσοφία, τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά αυτής της σπουδαίας κοινωνίας.
Ο Ευρώτας πηγάζει από τα αρκαδικά βουνά, διατρέχει για 82 χιλιόμετρα τη λακωνική κοιλάδα και εκβάλλει, με εκτεταμένο δέλτα, στον λακωνικό κόλπο.
Η κατάσταση, που υπάρχει σήμερα στο ιστορικό και διάσημο αυτό ποτάμι, μόνο ως ντροπιαστική μπορεί να χαρακτηρισθεί, αφού τα κάθε είδους σκουπίδια, τα μπάζα, οι καταπατήσεις, η υπερβόσκηση, τα απόβλητα των ελαιοτριβείων και άλλων ρυπογόνων δράσεων, συνθέτουν μια απαράδεκτη από κάθε άποψη εικόνα.
Σκεφθείτε, αν το διάσημο αυτό ποτάμι ανήκε σε κράτος με στρατηγική δράσεων, πώς θα μπορούσε να έχει αξιοποιηθεί με μελετημένες παρεμβάσεις, συνδεδεμένες με την ιστορία του και την ιστορία της περιοχής, εισφέροντας γνώση στους επισκέπτες και οικονομική ανάπτυξη στον τόπο. Νομίζω πως κανένας μας δεν πρέπει να αισθάνεται ευτυχής, δείχνοντας στον αναζητητή του Ευρώτα, ιδιαίτερα στον φιλοξενούμενο, την έλλειψη του στοιχειώδους σεβασμού μας προς την ιστορία και την προσφορά αυτού του θρυλικού ποταμού.
Από την άλλη, ο ποταμός ΑΡΙΣ είναι ένα σημαντικό μεσσηνιακό ποτάμι, που έχει τις πηγές του στον Δ. Ταϋγετο, από όπου υδρεύεται η Καλαμάτα και η ευρύτερη περιοχή, συμβάλλει στην άρδευση μεγάλων εκτάσεων και διέρχεται από τη Δ. Καλαμάτα, όπου και εκβάλλει.
Το εξαιρετικά σημαντικό στην περίπτωση του ΑΡΙ είναι ότι ρέει ακριβώς δίπλα από τον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο των Ακοβίτικων, όπου και το γνωστό πρωτοελλαδικό μέγαρο και, επιπλέον, οριοθετεί τη δυτική πλευρά της Καλαμάτας, με χαρακτηριστικό του τη βιοποικιλότητα και το άφθονο νερό ακόμα και τους θερινούς μήνες. Πόσες, αλήθεια, πόλεις στην πατρίδα μας έχουν το προνόμιο να οριοθετούνται από ποτάμια, με άφθονο νερό ολοχρονίς, όπως συμβαίνει με τον ΑΡΙ και την Καλαμάτα;
Το πρόβλημα είναι πως και στον ΑΡΙ τα προβλήματα είναι μεγάλα και σοβαρά, κυρίως με τις καταπατήσεις, αλλά και με τη ρύπανση. Παλαιότερα (2016), έγινε προσπάθεια από το Δήμο, με διάθεση αρκετών χρημάτων (3ΟΟ χιλ. ευρώ περ.), για καθαρισμούς, περιφράξεις και κυρίως αρμονικής σύνδεσης με τον παρακείμενο αρχαιολογικό χώρο των Ακοβίτικων. Αλλά μέχρι εκεί από τότε. Επιβάλλεται να επισημανθεί πως ο τοπικός, πολιτιστικός σύλλογος και το σχολείο της περιοχής (Μπουγά) αγωνίζονται διαρκώς για την προστασία, συντήρηση και συνεχή αναβάθμιση του χώρου. Δεν αρκούν όμως μόνο αυτά.
Είναι προφανές ότι ο διάσημος Ευρώτας για τη Σπάρτη και ο σπουδαίος ΄Αρις για την Καλαμάτα έχουν άμεση ανάγκη από οριοθέτηση, περιβαλλοντική προστασία και αξιοποίηση, με τον αναγκαίο βέβαια, σεβασμό, ώστε να προσφέρουν ποιότητα στη ζωή κατοίκων και επισκεπτών. Να σκεφθούμε αυτά που μπορεί να προσφέρει στην Σπάρτη και την Πελοπόννησο ένας Ευρώτας, χωρίς ρύπανση και καταπατητές, με ήπιες αναπλάσεις σε όλη την έκτασή του, με συγκράτηση του νερού και τη δημιουργία μικρής λίμνης στη Σπάρτη, με καθιστικά, δενδροφυτεύσεις, έργα τέχνης και μονοπάτια πεζοπορίας από τις πηγές του μέχρι τη θάλασσα.
Να φαντασθούμε, επίσης, τον ποταμό ΄Αρι, πλεύσιμο μέχρι σχεδόν τη γέφυρα του Ασπροχώματος, με προστασία της βιοποικιλότητας, με έλεγχο της φυτικής γης, με οργάνωση εκδηλώσεων, και οπωσδήποτε με την παράλληλη φροντίδα και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου στα Ακοβίτικα.
Ασφαλώς, και τα δύο αυτά έργα έχουν απόλυτη προτεραιότητα προώθησης και αυτό είναι καθήκον κυρίως της αυτοδιοίκησης. Αλλά και η διοίκηση του «πράσινου ταμείου», που διαχειρίζεται πακτωλό χρημάτων, τέτοια έργα περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να χρηματοδοτεί και όχι έργα περιβαλλοντικής υποβάθμισης, όπως, ως παράδειγμα και δυστυχώς,, η γενναία χρηματοδότηση μελέτης για την καταστροφή της σιδηροδρομικής γραμμής στην Πελοπόννησο.
pan.e.nikas@gmail.com
