Ολοι γνωρίζουμε ότι, από το 2009 κι έπειτα, η χώρα μας διάγει μία περίοδο κρίσης σε όλα τα επίπεδα, χωρίς να είναι σίγουρο αν και πότε θα εξέλθει από αυτήν. Εύλογα προκύπτει και η ανησυχία σχετικά με το μέλλον του λαού μας, και ιδίως των νεότερων γενεών, που καλούνται να αντεπεξέλθουν στις νέες συνθήκες που έχουν προκύψει από τότε, και για τις οποίες είναι παντελώς ανέτοιμοι.
Ασφαλώς, η ανησυχία αυτή έγινε αισθητή στην πλειοψηφία του πληθυσμού όταν στις 23/4/2010, ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου ανακοίνωνε από το Καστελλόριζο την είσοδό μας στο μηχανισμό στήριξης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Τότε η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια έγιναν καθημερινό μας χαρακτηριστικό.
Παρόλα αυτά, η τωρινή κυβέρνηση της συνεργασίας των κομμάτων του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου, μας εγγυάται «ένα καλύτερο μέλλον, την έξοδο από το τούνελ, την αισιοδοξία, την επιτυχία, την ελπίδα» και όλα όσα επαναλαμβάνουν τα μέλη αυτής της κυβέρνησης καθημερινά με αξιοπερίεργη μονοτονία. Για να μας πείσει ότι αυτά τα λόγια έχουν και αντίκρισμα, έχει προβάλει ως παντιέρα την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος, και από εκεί και πέρα φέρει ως παράδειγμα τις πολλές νέες θέσεις εργασίας που ανοίγουν καθημερινά, και δη στον ιδιωτικό τομέα, τον «πόλεμο» κατά της κρατικής αυθαιρεσίας, κυρίως με το κλείσιμο της ΕΡΤ, αλλά και τη γενικότερη προσπάθεια για περικοπή όλων των περιττών δημοσίων δαπανών (από τη δεκαετία του 1980, όταν το είχε δηλώσει ο Sir Hughes Green σε επίσημη επίσκεψή του στην χώρα μας έπρεπε να αρχίσει να γίνεται αυτό βέβαια) και πολλές άλλες πράξεις που, αν τις εξετάσει κανείς καλόπιστα, μπορούν να αντιμετωπιστούν θετικά.
Ολα αυτά, σύμφωνα με την κυβέρνηση, μας οδηγούν προς τη σωστή κατεύθυνση. Βλέποντας, όμως, όλα αυτά τα τεκταινόμενα στην χώρα μας και πραγματοποιώντας στο Διαδίκτυο μία αναζήτηση για την τύχη άλλων χωρών που είχαν ζητήσει τη βοήθεια του ΔΝΤ, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας (μερικοί ίσως να τα γνωρίζετε κιόλας) κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που βρήκα στην ιστοσελίδα manolis.com.gr για μία μακρινή σε σχέση με εμάς χώρα. Τα συγκεκριμένα είχαν προβληθεί και στην εκπομπή «Εξάντας» πριν 4 χρόνια στην ΕΡΤ και μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλάξει (σχεδόν) καθόλου.
Και, φυσικά, μιλάμε για τη Γουατεμάλα, χώρα της Κεντρικής Αμερικής με πληθυσμό και έκταση περίπου όσο η Ελλάδα. Η χώρα αυτή βίωσε έναν τρομερό εμφύλιο πόλεμο την περίοδο 1960-1996. Κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο εμφύλιος βρισκόταν στην πιο άγρια μορφή του, με τον δικτάτορα Εφρέν Ρίος Μοντ να πραγματοποιεί φρικτές θηριωδίες (εγκλήματα πολέμου, εξαφάνιση των ιθαγενών Ixil), καθώς και μία καταστροφική πολιτική «καμένης γης», που οδήγησε ουκ ολίγους κατοίκους της χώρας σε προσφυγή προς άλλες γειτονικές, όπως το Μεξικό. Η ανατροπή του από τον Οσκαρ Ουμπέρτο Μεχία Βικτόρες φέρνει και τη μεγαλύτερη αλλαγή στην ιστορία της χώρας. Εχοντας παραλάβει ένα κράτος «γυμνό» και μην έχοντας άλλη λύση, ο Βικτόρες προσέφυγε το 1984 στη βοήθεια του μηχανισμού στήριξης του ΔΝΤ. Η χώρα βρίσκεται ακόμη σε αυτό, 30 χρόνια μετά την είσοδό της. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, η οικονομική πορεία της χώρας έχει βρεθεί στο κατακόρυφο. Θεωρείται μία από τις πιο σταθερές και αναπτυσσόμενες οικονομίες της Λατινικής και Κεντρικής Αμερικής, με ελάχιστο πληθωρισμό, νομισματική ισονομία συνεχώς σταθερή, ποσοστό ανεργίας κάτω του 3% και αξιοθαύμαστες, για τα δεδομένα της, εξαγωγές. Ολα αυτά έχουν οδηγήσει την χώρα σε ένα εξαιρετικό 4% μέσο όρο ανάπτυξης, ποσοστό ζηλευτό ακόμη κι από τις λεγόμενες «ανεπτυγμένες χώρες». Αυτό σημαίνει προφανώς, για όποιον διαβάζει αυτά τα στοιχεία, ότι ο λαός της Γουατεμάλας είναι σαφώς ευτυχέστερος από πριν και απολαμβάνει στιγμές μεγάλης ευημερίας. Κι όμως, η αλήθεια είναι διαφορετική, όπως σημειώνει ο Χόρχε Σάντος, συντονιστής του Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: «Είμαστε η χώρα της Κεντρικής Αμερικής με τον υψηλότερο δείκτη χρόνιου υποσιτισμού. Εχουμε περισσότερο από το μισό πληθυσμό μας να ζει σε συνθήκες φτώχειας, με λιγότερο από 2 δολάρια τη μέρα. Υπάρχουν τεράστιες ανισότητες και μεγάλες αντιφάσεις, που παρά τη μεγάλη παραγωγή πλούτου, και παρόλο που η χώρα μας είναι παραγωγός τροφίμων, το 49% των παιδιών μας κάτω των 5 ετών υφίσταται χρόνιο υποσιτισμό»!
Τελικά, η βοήθεια του ΔΝΤ στη συμπαθέστατη αυτή χώρα έχει διπλή ανάγνωση. Από τη μία πλευρά απέβη ευεργετική, καθώς μακροοικονομικά η Γουατεμάλα αποκαλείται η «χώρα των χιλίων θαυμάτων», από την άλλη, όμως, καταστροφική, διότι οδήγησε σε ακόμη πιο άθλια κατάσταση τον εγχώριο πληθυσμό. Και νομίζω ότι στην ερώτηση για το αν οι άνθρωποι ή τα νούμερα έχουν μεγαλύτερη σημασία, η απάντηση είναι αυτονόητη.
Στη δική μας περίπτωση, μετά από 4 χρόνια, έχουμε ήδη κάποια σημάδια βελτίωσης, όσον αφορά τα οικονομικά μας, όπως αναφέραμε πριν, όμως υπάρχει και η αντίθετη όψη του νομίσματος, όπως πάντοτε. Επιτύχαμε πρωτογενές πλεόνασμα και αισιοδοξούμε για ακόμη καλύτερη πορεία στον τομέα αυτόν στο μέλλον, ευελπιστώντας ότι σταδιακά θα έρθει και η πολυπόθητη ανάπτυξη, έγινε όμως χάρη σε αυτό καμία διευκόλυνση στους Ελληνες πολίτες; Αντιθέτως, οι υποχρεώσεις, καθώς και οι απώλειες, μέχρι και βασικών αγαθών για κάποιους, αυξάνονται καθημερινά με γεωμετρική πρόοδο!
Καθημερινά έρχονται πολλές επενδύσεις από το εξωτερικό, όμως ποιο είναι το αντίτιμο των αντικειμένων πάνω στα οποία επενδύουν οι επιχειρηματίες αυτοί; Οχι ιδιαίτερα σημαντικό, και ουκ ολίγες φορές σχεδόν μηδαμινό! Συνεχώς έχουμε νέες θέσεις εργασίας, με προοπτική να μειωθεί σταδιακά και το ποσοστό των ανέργων στην χώρα μας, όμως με τι μισθούς; Πλέον ο Ελληνας, αναζητώντας εργασία, έχει στο νου ότι το πιθανότερο θα είναι να έχει λαμβάνειν 300 ευρώ περίπου, από τη στιγμή που 10 χρόνια πριν, στην εποχή της Ολυμπιάδας της Αθήνας, η επιδίωξή του θα ήταν στα 1.000 ευρώ τουλάχιστον!
Προσωπικά είμαι εκ φύσεως και εκ πεποιθήσεως αισιόδοξος άνθρωπος και σκέφτομαι το καλύτερο δυνατό σενάριο σε οποιαδήποτε περίπτωση. Εδώ, όμως, δεν μπορώ να παραβλέψω αυτό που διαγράφεται μπροστά μας και δεν μπορώ να μην παρουσιάσω τα πράγματα όπως αυτά είναι και όπως θα διαμορφωθούν στο μέλλον. Και η αλήθεια είναι πως, εκτός πραγματοποίησης συγκλονιστικών αλλαγών, ακολουθούμε τον ίδιο δρόμο που διάλεξε ο Βικτόρες για το δικό του λαό. Οι αριθμοί βελτιώνονται καθημερινά, κάτι που ισχύει αντιστρόφως ανάλογα για τη ζωή των πολιτών. Και οι ενδείξεις μέχρι τώρα δε μας δίνουν σε καμία περίπτωση τη δυνατότητα να ευελπιστούμε σε κάτι διαφορετικό.
Την πρότασή μου για το πώς μπορεί να αλλάξει η τωρινή κατάσταση την έχω εκφράσει στο παρελθόν σε αυτήν την εφημερίδα. Ο δρόμος της πραγματικής ενότητας και της συλλογικής προσπάθειας ως έθνος, μακριά από οποιαδήποτε (μικρο)συμφέροντα, «χρώματα», «σχήματα» και ξεπερνώντας οποιαδήποτε λογική διαφωνία, είναι τουλάχιστον μία αρχή, ένα βήμα προς ένα πιο αισιόδοξο αύριο. Δεν ήθελα να πω, βέβαια, τόσο πολύ αυτό. Περισσότερο ήθελα να παρουσιάσω την αλήθεια όπως αυτή έχει διαμορφωθεί, και αυτή είναι πως σε λίγα χρόνια δε θα διστάζει κανείς να μας αποκαλεί «Γουατεμάλα της Ευρώπης»!
