Με τους χειρότερους οιωνούς ξεκίνησε η φετινή παραγωγή ελαιολάδου και όλοι απεύχονται τα χειρότερα. Σε μια περίοδο βαθύτατης κρίσης, ένα νέο πλήγμα στην "καρδιά" της αγροτικής παραγωγής στη Νότια Πελοπόννησο θα μπορούσε να έχει βαρύτατες επιπτώσεις για τη ζωή στο χωριό και την τοπική οικονομία.
Η κρίση επηρεάζει το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών που παράγουν ελαιόλαδο, αλλά για τη χώρα μας τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα καθώς απουσιάζουν ακόμη και τα ίχνη στρατηγικής προώθησης του προϊόντος. Δεν είναι… κρυφό μυστικό ότι η μεγάλη αγορά για το ελαιόλαδο είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Και έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να δει κάποιος ορισμένα από τα ευρήματα έρευνας η οποία πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων.
Η έρευνα αφορούσε 4 βασικά ελληνικά προϊόντα: Ελιές, ελαιόλαδο, φέτα και κρασί. Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι οι Αμερικάνοι καταναλωτές αδυνατούν να συνδέσουν την Ελλάδα με συγκεκριμένα προϊόντα. Αντίθετα συνδέουν την Ιταλία και την Ισπανία με το ελαιόλαδο, ενώ μόλις 1 στους 100 ερωτηθέντες - σε αυθόρμητη απάντηση - συνέδεσε την Ελλάδα με το ελαιόλαδο (και… μόνον).
Σε ένα δεύτερο ερώτημα δείχνει ότι ως "Made in Greece προϊόν" όταν αναφέρθηκαν στην έρευνα ονομαστικά, το 52% γνωρίζει το ελαιόλαδο και το 39% τις ελιές. Το 42% των καταναλωτών αναφέρει πως "δεν έχουν δει ή δεν είναι σίγουροι αν έχουν δει" ελληνικά προϊόντα στα ράφια. Σε αυτούς που απάντησαν θετικά το 37% αναγνώρισε τις ελιές και το 28% το ελαιόλαδο.
Οι απόψεις των Αμερικάνων καταναλωτών είναι θετικές για το ελαιόλαδο και μάλιστα σε ποσοστό 70%. Οι Αμερικάνοι καταναλωτές φαίνεται να γνωρίζουν την ανώτερη ποιότητα και την υγιεινή διάσταση της κατανάλωσης ειδικά του έξτρα παρθένου ελαιολάδου. Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό κρίνεται το γεγονός ότι το 82% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν ελαιόλαδο για το μαγείρεμα, το 55% στις σαλάτες, το 29% στο ψήσιμο, το 17% για άλλες χρήσεις, ενώ μόλις το 11% δήλωσε ότι δεν χρησιμοποιεί καθόλου ελαιόλαδο. Για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο το 48% θεωρεί πως είναι ποιοτικά ανώτερο από τους άλλους τύπους ελαιολάδου, το 43% πιστεύει ότι είναι πιο υγιεινό και το 34% πιο ακριβό. Το 13% δεν βρίσκει σημαντικές διαφοροποιήσεις, ενώ το 6% το θεωρεί δυσεύρετο.
Τα ευρήματα της ποιοτικής έρευνας επισημαίνουν την ύπαρξη μιας τάσης των Αμερικάνων καταναλωτών υπέρ των ισπανικών ελιών παρά το γεγονός ότι η χώρα προέλευσης στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντος δεν εκτιμάται ως τόσο σημαντική. Υπάρχει θετική στάση απέναντι στις ελιές Καλαμών, καθώς το 23% των ερωτηθέντων συσχετίζει τη συγκεκριμένη ποικιλία ελιάς με την Ελλάδα, το 71% δηλώνει άγνοια ενώ το 6% αναφέρει ότι η εν λόγω ποικιλία παράγεται και σε άλλες χώρες.
Ολα αυτά δείχνουν κάτι εξαιρετικά απλό αλλά και πολύ δύσκολο: Υπάρχει μεγάλο έδαφος προώθησης του προϊόντος στην αμερικανική αγορά καθώς οι καταναλωτές γνωρίζουν την ανώτερη ποιότητα και την υγιεινή διάσταση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου. Ταυτοχρόνως όμως οι Αμερικάνοι δεν συνδέουν την Ελλάδα με το ελαιόλαδο και το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί από τη διαρκή αύξηση της ζήτησης βγαίνουν κερδισμένοι οι Ιταλοί και οι Ισπανοί.
Η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων Χρ. Σακελλαρίδη με αφορμή την έρευνα δήλωσε ότι "χρειάζεται η διατύπωση μιας στρατηγικής η οποία να σχετίζεται με την προσέλκυση καταναλωτών και αγοραστών, μέσω συλλογικών προωθητικών ενεργειών, σε συνέργεια με εκπροσώπους της μαζικής εστίασης και του λιανεμπορίου, που θα συνδυαστούν με τις παραδοσιακές ενέργειες προώθησης".
Το μεγάλο ζητούμενο είναι ακριβώς αυτή η στρατηγική και ποιος τελικά θα πάρει στην πλάτη του την ιστορία και το κόστος που συνεπάγεται η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Αν δεν λυθεί αυτό το ζήτημα, κάθε χρόνο θα ανακυκλώνονται διαμαρτυρίες, αγανάκτηση, έρευνες και διαπιστώσεις για την ανικανότητα να χαράξουμε στρατηγική.
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr