Η υπόθεση των προϋπολογισμών είναι προσφιλές θέμα της στήλης εδώ και πολλά χρόνια. Από θέση αρχής υποστηρίζουμε σταθερά την ανάγκη να υπάρχουν ειλικρινείς λογαριασμοί έτσι ώστε η κάθε δημοτική αρχή να είναι σε θέση να χαράξει πολιτική στη βάση των πραγματικών στοιχείων που διαμορφώνονται από τα εξασφαλισμένα έσοδα. Θεωρούσαμε και θεωρούμε τον προϋπολογισμό εργαλείο δουλειάς και όχι άχρηστο έγγραφο το οποίο οδηγείται στον κάλαθο των αχρήστων αμέσως μετά την έγκρισή του από την πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου. Πρέπει με βάση αυτόν να γίνεται η ιεράρχηση της δημοτικής δραστηριότητας, να ελέγχεται η υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί, να γίνονται παρεμβάσεις όπου χρειάζεται και να αποτελεί ένα μέτρο αποδοτικότητας τόσο των παραγόντων όσο και των υπηρεσιών.
Κάθε χρόνο επαναλαμβάνονταν τα ίδια: Φουσκωμένοι οι προϋπολογισμοί μέχρι… σκασμού, μετακινήσεις από κωδικό σε κωδικό για την προώθηση έργων κατ’ επιλογήν, πλήρης εκτροχιασμός προβλέψεων αλλά η εκάστοτε δημοτική αρχή απτόητη. Επειδή και στους δήμους είχαμε το φαινόμενο της εναλλαγής, όταν η μειοψηφία έπαιρνε το τιμόνι έκανε αυτά για τα οποία κατηγορούσε την προηγούμενη δημοτική αρχή. Ως εκ τούτου παγιώθηκε η αντίληψη πως ο προϋπολογισμός είναι κουρελόχαρτο.
Οταν ξέσπασε η οικονομική κρίση και μπήκε στη ζωή μας ο "Καλλικράτης", επανήλθαμε τονίζοντας την ανάγκη εξορθολογισμού της διαδικασίας σύνταξης των προϋπολογισμών γιατί στο τέλος… θα χαθεί η μπάλα. Το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο έθετε περιορισμούς αλλά η μαζική παραβίαση αδρανοποίησε ουσιαστικά και τους μηχανισμούς ελέγχου. Ετσι για μια ακόμη χρονιά φέτος οι προϋπολογισμοί συντάχθηκαν με σημαντική καθυστέρηση αλλά είναι το αυτό φουσκωμένοι όπως και τις προηγούμενες χρονιές.
Για την καθυστέρηση υπάρχουν κάποιες δικαιολογίες καθώς οι δήμοι δεν γνώριζαν τα ποσά που θα πάρουν από τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης καθώς περικόπτονταν συνέχεια και ορισμένα πράγματα είναι στον αέρα. Για την ουσία των προϋπολογισμών όμως δεν υπάρχει καμία δικαιολογία. Η πολιτική τελών καθορίζεται από το δήμο και αυτό πρέπει να γίνεται εγκαίρως, τα προσδοκώμενα έσοδα χρειάζεται να υπολογίζονται με βάση την πραγματικότητα που διαμορφώνεται και τις δυνατότητες του εισπρακτικού μηχανισμού, τα έσοδα από κεντρικούς πόρους από ένα σημείο και ύστερα υπολογίζονται κατά προσέγγιση και ως εκ τούτου το τεχνικό πρόγραμμα συντάσσεται με βάση αυτά τα δεδομένα.
Αν κάποιος είναι νοικοκύρης και πολιτικός κάνει ακριβώς αυτό και περνάει σε παραρτήματα κάνοντας συμβολικές εγγραφές στον προϋπολογισμό, για τα έργα που προσδοκά να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά προγράμματα και τα άλλα των οποίων διεκδικεί τη χρηματοδότηση με διάφορους τρόπους. Μια τέτοια πρακτική εξασφαλίζει εργαλείο δουλειάς (ειλικρινή προϋπολογισμό), ενώ προσδιορίζει στόχους (ένταξη έργων σε προγράμματα) και διεκδικήσεις. Αυτά που παρουσιάζονται ως προϋπολογισμοί απλώς υποδηλώνουν ότι οι δημοτικοί παράγοντες δεν εννοούν να εγκαταλείψουν το παιχνίδι των εντυπώσεων, που το πληρώνουν (κυριολεκτικά και μεταφορικά) τελικά οι πολίτες.
Ηλίας Μπιτσάνης
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr