Πάνω από ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι που ζουν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη ενδιαφέρονται να επιστρέψουν στην περιφέρεια και να ασχοληθούν με την πρωτογενή παραγωγή, σύμφωνα με μελέτη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που θα παρουσιαστεί εντός των ημερών. Αυτό ανέφερε προσφάτως ο υφυπουργός Γιάν. Δριβελέγκας, επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτό τις εκτιμήσεις για την τάση φυγής (ή επιστροφής) που δυναμώνει καθώς εντείνεται η κρίση. Βεβαίως θα πρέπει να περιμένουμε τη δημοσιοποίηση του πλήρους κειμένου προκειμένου να υπάρχει σαφής εικόνα για τις προσδοκίες αυτών των ανθρώπων και τους λόγους που επιθυμούν κάτι τέτοιο. Ομως πολλά πράγματα φαίνονται διά γυμνού οφθαλμού και δεν χρειάζονται μελέτες για να γίνουν αντιληπτά.
Πριν από μερικά χρόνια δεν μπορούσε να το σκεφθεί κανένας, αν και το είχαν κάνει πράξη μετά από δεκάδες χρόνια απομάκρυνσης από τα χωριά αρκετοί χαμηλοσυνταξιούχοι. Οι οποίοι αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στα έξοδα που συνεπαγόταν η ζωή στην πόλη από το ενοίκιο μέχρι το… καφενείο. Το "περιφερειακό" αυτό φαινόμενο σήμερα γίνεται χαρακτηριστικό της κρίσης και αργά ή γρήγορα θα πάρει μαζικές διαστάσεις. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στις πόλεις περνούν στη ζώνη της εξαθλίωσης, ο χρόνος περνάει και η κατάσταση χειροτερεύει, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης οδηγεί σε επιστροφή στις ρίζες. Οταν αυτές υπάρχουν βεβαίως, γιατί προϋπόθεση πάντα είναι ένα σπίτι στο οποίο στοιχειωδώς μπορεί να μείνει κάποιος και μια έκταση η οποία μπορεί να εξασφαλίσει πρωτίστως την επιβίωση με την καλλιέργειά της. Φυσικά η καλλιέργεια δεν είναι… χόμπι για συνταξιούχους και ως εκ τούτου η επιστροφή δεν σημαίνει αυτόματα πως λύνονται και τα προβλήματα.
Από εκεί και ύστερα η επιστροφή στο χωριό λειτουργεί και ως λύση στο επαγγελματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι. Οσοι έχουν μια στοιχειώδη επαφή με την καλλιέργεια λόγω σπουδών, ασφαλώς μπορούν να προσαρμοστούν πολύ πιο εύκολα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι σπεύδουν για να κάνουν αιτήσεις παραχώρησης κρατικής γης πολλοί απόφοιτοι σχολών γεωτεχνικής κατεύθυνσης. Φυσικά υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι κρατούν μια ορισμένη επαφή (για πολλούς και διαφορετικούς λόγους) που κάνει περισσότερο εύκολη τη στροφή.
Ολο και περισσότεροι σήμερα συνειδητοποιούν πως η κατάσταση δεν είναι προσωρινή. Ανεξαρτήτως πολιτικής αντίληψης για τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα, όλοι γνωρίζουν πως η φτώχεια θα κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια. Και ο καθένας θα πρέπει να δώσει τη δική του μάχη με πλήρη συνείδηση των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Η επιστροφή στην ύπαιθρο για πολλούς θα αποτελέσει μονόδρομο και η ζωή σε αυτή θα αλλάξει θεαματικά τα επόμενα χρόνια. Το μεγάλο ζήτημα είναι πώς θα διαχειριστούν αυτή την υπόθεση οι δήμοι, που θα πρέπει πλέον να αφήσουν τα λόγια στην άκρη και να συμβάλουν με το δικό τους τρόπο στην αξιοποίηση και της τελευταίας δυνατότητας απασχόλησης και παραγωγής που μπορεί να υπάρχει. Να ενθαρρύνουν τη συλλογική δραστηριότητα και να υποστηρίξουν πρωτοβουλίες βελτίωσης της ζωής στην ύπαιθρο. Ανοίγει πλέον ένα πολύ μεγάλο καινούργιο κεφάλαιο και θα χρειαστεί να αλλάξουν νοοτροπίες και λογικές στη διεύθυνση των δημόσιων υποθέσεων.
Ηλίας Μπιτσάνης
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr