Οσο περνούν οι μέρες τόσο εντείνονται οι ζυμώσεις για τις προβεβλημένες θέσεις στη διοίκηση των δήμων. Και μπορεί οι δήμαρχοι σε κάποιες περιπτώσεις να διατείνονται ότι… την ψάχνουν τη δουλειά για να δημιουργήσουν το καλύτερο σχήμα, στην ουσία όμως επιδίδονται σε ασκήσεις ισορροπίας προκειμένου να φέρουν στα ίσα υποσχέσεις που έδωσαν και απαιτήσεις αυτών που εξελέγησαν. Πρόκειται για παλιά… βασανισμένη ιστορία, η οποία επαναλαμβάνεται κάθε φορά και σε υψηλότερο επίπεδο. Από τους μικρούς δήμους στους καποδιστριακούς και από αυτούς στους καλλικρατικούς, η πολιτική κουλτούρα της διοίκησης μοιάζει να… κληρονομείται. Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι πως, όσο μεγαλώνουν οι δήμοι, μεγαλώνει και η ανάγκη για αποτελεσματικότητα του πολιτικού προσωπικού.
Οι επιλογές που θα γίνουν θα κρίνουν πολλά πράγματα στην καθημερινότητα των πολιτών, καθώς μάλιστα οι νέοι δήμοι θα περάσουν ένα μεγάλο διάστημα διοικητικής και οργανωτικής αναδιάταξης. Οι δήμαρχοι οφείλουν να αντιληφθούν έστω και την ύστατη στιγμή ότι στις επιλογές τους θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και αυτό το στοιχείο, γιατί διαφορετικά δεν κινδυνεύει μόνον το εγχείρημα, αλλά και η ποιότητα ζωής στην περιοχή ευθύνης τους.
Μια πρώτη παρατήρηση που θα πρέπει να γίνει είναι πως η τοποθέτηση αντιδημάρχων με χωρική αρμοδιότητα είναι απολύτως απαραίτητη,  έτσι ώστε ο δήμος να είναι όσο γίνεται κοντά στις ανάγκες των πολιτών, εκεί όπου καταργήθηκαν οι δήμοι και δεν υπάρχει ουσιαστικά σύστημα διεύθυνσης. Χρειάζεται μάλιστα να αξιοποιηθούν και τοπικά στελέχη στην κατεύθυνση αυτή. Και είναι απορίας άξιο γιατί, ενώ προβλέφθηκε η ιστορία με τους αντιπεριφερειάρχες ανά νομό, δεν υπήρξε ανάλογη πρόβλεψη για τους δήμους.
Η συνοχή των νέων δήμων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εγγύτητα της κεντρικής διοίκησης στον κόσμο της περιφέρειας, κι ο τοπικός αντιδήμαρχος θα πρέπει να είναι κρίκος. Μπορεί ασφαλώς να αντιτείνει κάποιος ότι έτσι θα δημιουργηθεί πρόβλημα, καθώς πρέπει να υπάρχουν θεματικοί αντιδήμαρχοι. Το πρώτο που έχουμε να παρατηρήσουμε είναι πως από την εποχή κατά την οποία συζητιόταν στη Βουλή ο "Καλλικράτης" είχαμε επισημάνει την ανάγκη ειδικής ρύθμισης ώστε να υπάρχει ένας αντιδήμαρχος σε κάθε καταργούμενο δήμο (ή έστω για περισσότερους αν τα μεγέθη ήταν εξαιρετικά μικρά) και επομένως να υπάρχει διαφορετική πρόβλεψη για τον αριθμό των αντιδημάρχων και την αποστολή τους. Πλην όμως όλοι ασχολούνταν με τις… υποψηφιότητες και τα χρίσματα, και κανενός δεν ίδρωνε το αυτί για τέτοιου είδους… ανησυχίες. Το δεύτερο είναι ότι κάποιοι εκ των αντιδημάρχων αναγκαστικά θα πρέπει να επιφορτιστούν με διπλό ρόλο. Και το τρίτο, ότι οι υποψήφιοι δήμαρχοι θα έπρεπε να έχουν προβλέψει τις δυσκολίες και να έχουν τοποθετήσει τους κατάλληλους ανθρώπους για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ευθύνες.
Από εκεί και ύστερα, πέραν των αντιδημάρχων υπάρχουν μια σειρά ακόμη θέσεις στις οποίες θα πρέπει να τοποθετηθούν άνθρωποι με ειδικές γνώσεις και ικανότητες. Οι επιτροπές που θεσμοθετούνται (Οικονομικών και Ποιότητας Ζωής), πέρα από όποιες διαφωνίες για τον τρόπο που δομείται η νέα διοίκηση των δήμων, θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν επαρκώς πολύ σοβαρά προβλήματα από την κατάρτιση και τον έλεγχο της πορείας υλοποίησης του προϋπολογισμού μέχρι ζητήματα χωροταξίας. Και φυσικά σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να συγκροτηθούν με βάση τις υποσχέσεις και τις φιλίες, αφού θα κληθούν να παίξουν κρίσιμο ρόλο στην ομαλή λειτουργία των νέων δήμων. "Διακοσμητικά" μέλη σε αυτές τις επιτροπές δεν θα έπρεπε να υπάρχουν, αλλά πολλοί εκ των δημάρχων κατάφεραν να έχουν διαθέσιμους... μόνον αυτής της κατηγορίας δημοτικούς συμβούλους.
Και ένα τελευταίο: Ο Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης είναι ένας πολύ χρήσιμος θεσμός, αρκεί η στελέχωση να γίνει με αξιοκρατικά κριτήρια και να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία του από κάθε άποψη. Και εδώ δεν πρέπει να επαναληφθούν οι πρακτικές που εφαρμόστηκαν στην επιλογή υποψήφιων δημοτικών συμβούλων.
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr