Μείζον ζήτημα στη σημερινή φάση για την αυτοδιοίκηση, η συνοχή των νέων δήμων καθώς υπάρχουν κίνδυνοι εγκατάλειψης της περιφέρειας των αστικών και ημιαστικών κέντρων, αλλά και παράλυσης της λειτουργίας τους εκεί που μπορεί να αναπτυχθούν φυγόκεντρες τάσεις.
Το πλεονέκτημα της έδρας απέναντι στην περιφέρεια των νέων δήμων είναι κάτι παραπάνω από εμφανές. Κατά κανόνα από την έδρα προέρχονται οι περισσότεροι από τους νέους δημοτικούς συμβούλους λόγω πληθυσμού, ενώ για τον ίδιο λόγο λειτουργούν εκεί δημοτικές κοινότητες που διαχειρίζονται σοβαρές δημοτικές υποθέσεις. Αυτά τα δύο στοιχεία συντελούν έτσι ώστε το ενδιαφέρον να εστιάζεται προς την έδρα του δήμου η οποία κατά κανόνα είναι αστικό ή ημιαστικό κέντρο, συγκεντρώνει την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα αλλά και το σύνολο σχεδόν των πάσης φύσεως υπηρεσιών. Ο "Καλλικράτης" στο δημόσιο τομέα και τις επιχειρήσεις του, ουσιαστικά θα οδηγήσει σε ενδυνάμωση του ρόλου τον οποίο παίζουν αυτά τα κέντρα. Οσο αυτό είναι φυσιολογικό, άλλο τόσο αφύσικο θα είναι η τάση αυτή να οδηγήσει σε εγκατάλειψη της περιφέρειας των δήμων.
Σε θεωρητικό επίπεδο και στα λόγια κανένας δεν θα ήθελε να συμβεί κάτι τέτοιο, μόνο που αυτό δεν είναι ζήτημα προθέσεων αλλά διασφαλίζεται με ένα σύνολο μέτρων που κατατείνουν στην ενίσχυση των δεσμών της έδρας με την περιφέρεια και την διαρκή παρουσία του δήμου σε κάθε χώρο. Ανιχνεύοντας την κατάσταση θα μπορούσαμε να καταγράψουμε ορισμένες σκέψεις για κάποια μέτρα.
Το πρώτο έχει να κάνει με την οργάνωση των δημοτικών υπηρεσιών και πόσο αυτές εξασφαλίζουν την εγγύτητα με τον πολίτη. Πράγμα που σημαίνει ότι από τη μια πλευρά θα πρέπει να διατηρηθούν ορισμένες υπηρεσίες αποκεντρωμένες στις έδρες των παλαιών δήμων ή σε ομάδες τέτοιων. Και από την άλλη ότι αυτές οι αποκεντρωμένες μονάδες θα εφοδιαστούν με την απαραίτητη τεχνολογία έτσι ώστε να εξυπηρετούν τον πολίτη στον τόπο που μένει, δηλαδή θα διαθέτουν ένα είδος "κινητού ΚΕΠ".
Το δεύτερο έχει να κάνει με την οργάνωση των άμεσων επεμβάσεων για ζητήματα καθημερινότητας, κάτι που μπορεί να γίνει με ευέλικτους τρόπους και με αξιοποίηση της εμπειρίας που υπάρχει μέχρι σήμερα από τη λειτουργία των καποδιστριακών δήμων.
Το τρίτο σχετίζεται με την δημοκρατία στη διοίκηση των υποθέσεων της περιφέρειας και έχει να κάνει τόσο με την διαρκή και ουσιαστική λειτουργία των τοπικών συμβουλίων με την ενίσχυση και ενθάρρυνση από την πλευρά της δημοτικής αρχής, όσο και με τον οργανωμένο διάλογο αυτής με το σύνολο των αιρετών στη γεωγραφική περιφέρεια των νέων δήμων.
Και πάνω απ’ όλα έχει τεράστια σημασία η κοινωνική υποστήριξη της περιφέρειας μέσα από προγράμματα, όπως το "Βοήθεια στο σπίτι", που μπορούν να λύσουν προβλήματα κοινωνικών ομάδων και να εμπνεύσουν ένα αίσθημα ασφάλειας στην καθημερινή τους ζωή.
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr