Με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο η ΠΑΣΕΓΕΣ επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις που έγιναν από αυτή τη στήλη σχετικά με το ρόλο της αγροτικής οικονομίας στις σημερινές συνθήκες, την κατάσταση που επικρατεί και την ανάγκη να τεθεί η υπόθεση αυτή στις αναπτυξιακές προτεραιότητες.
Σύμφωνα με τη μελέτη της συνεταιριστικής οργάνωσης που δόθηκε στη δημοσιότητα, η πρωτογενής παραγωγή αποτέλεσε "καταφύγιο" απέναντι στην οικονομική κρίση για 38.000 ανθρώπους. Ενα στοιχείο το οποίο δείχνει ότι η πρωτογενής παραγωγή μπορεί να αποτελέσει στήριγμα της ελληνικής οικονομίας στη δύσκολη αυτή φάση και να περιορίσει τις συνέπειες της κρίσης.
Δυστυχώς όμως, ενώ σχεδόν σε όλη την Ελλάδα αυτή είναι η τάση, στην Πελοπόννησο τα πράγματα εμφανίζονται πολύ διαφορετικά. Εδώ η απασχόληση στον αγροτικό τομέα εμφανίζει υποχώρηση περίπου κατά 8% ή απώλεια 7.000 θέσεων απασχόλησης. Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα για την ηλικιακή ομάδα από 15 μέχρι 44 χρονών, όπου η μείωση της αγροτικής απασχόλησης στην Πελοπόννησο φτάνει το 13,7% ενώ στην ίδια ηλικία στο Νότιο Αιγαίο εμφανίζει αύξηση 55,1% και στην Κρήτη 31,1%.
Οι αντιφάσεις αυτές χρήζουν ανάλυσης και νομίζουμε ότι επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του τελευταίου σημειώματος. Από τη μια πλευρά στην Πελοπόννησο υπάρχει σοβαρή κρίση στις σημαντικότερες καλλιέργειες της περιοχής (ελιές, εσπεριδοειδή) που εμφανίζεται με ιδιαίτερη ένταση τα τελευταία χρόνια. Ετσι, όχι μόνον δεν προσελκύει ο αγροτικός τομέας, αλλά… διώχνει απασχολούμενους. Από την άλλη πλευρά σε περιοχές με υπερδιόγκωση αλλά και κρίση του τουριστικού τομέα, όπως το Νότιο Αιγαίο και η Κρήτη, υπάρχει θεαματική επιστροφή στην αγροτική οικονομία που δίνει διέξοδο σε ζητήματα απασχόλησης. Προφανώς και σε παραγωγικούς τομείς που έχουν ακόμη περιθώρια ανάπτυξης.
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτουν ορισμένα θέματα που θα έπρεπε να απασχολήσουν τους τοπικούς παράγοντες:
• Η αγροτική οικονομία έχει περιθώρια ανάπτυξης, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με γενικολογίες και… στατιστικές. Χρειάζεται σοβαρή ενασχόληση των αρμοδίων έτσι ώστε να επιλεγούν καλλιέργειες που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ελληνικής και παγκόσμιας αγοράς, να υποστηριχτεί επιστημονικά η προσπάθεια και να προγραμματιστούν τα έργα υποδομής που είναι αναγκαία.
• Πέρα από αυτό, είναι αναγκαία η χάραξη εθνικής πολιτικής για βασικές καλλιέργειες οι οποίες έχουν μεγάλο ειδικό βάρος για τη γεωγραφική περιοχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Οπως προαναφέρθηκε, αυτή αφορά τις καλλιέργειες ελιάς και εσπεριδοειδών.
• Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα πρέπει να αποτραπούν συμφωνίες όπως αυτή που προωθείται με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής σύμφωνα με τις επιθυμίες του βιομηχανικού κεφαλαίου, οι οποίες θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα ανταγωνιστικότητας ακόμη και για δυναμικές καλλιέργειες.
Και το κυριότερο: Αν θέλουμε να έχει πραγματικά μέλλον η περιοχή, θα πρέπει να δώσουμε μέλλον στην αγροτική οικονομία. Να θέσουμε σε υψηλή προτεραιότητα την ενασχόληση με αυτή, να ορίσουμε μέτρα πολιτικής και να θέσουμε στόχους. Ασφαλώς και τα πράγμα δεν είναι απλά, αυτό αποδεικνύεται άλλωστε από το γεγονός ότι κανένας δεν ασχολήθηκε όλα αυτά τα χρόνια με τέτοιου είδους ζητήματα. Αντιθέτως, οι τοπικοί παράγοντες από το… πρωί μέχρι το βράδυ αναμασούσαν την λέξη "τουρισμός" και παρουσίαζαν μεγαλεπήβολα σχέδια προσέλκυσης επισκεπτών τα οποία ουδέποτε υλοποιήθηκαν. Ετσι η επιστροφή στην αγροτική οικονομία μοιάζει σήμερα κάτι σαν… καταναγκαστικό έργο, γεγονός που έχει τεράστια ψυχολογική σημασία ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους. Η αναστροφή του κλίματος δεν μπορεί παρά να γίνει με το έμπρακτο ενδιαφέρον, τόσο για την αγροτική οικονομία όσο και για τη ζωή στο χωριό.
belias@internet.gr
