Σήμερα πάντως, έξι μόλις μήνες μετά την εκδήλωση της πανδημίας, κανένας πλέον δεν αμφιβάλλει για τις αλλαγές που θα γίνουν μελλοντικά στην παραγωγική διαδικασία - και όλοι συζητούν αφενός για το χρόνο που θα διαρκέσει η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή και αφετέρου για τις σαρωτικές ανατροπές που θα προκληθούν στην κοινωνική ζωή. Αν και οι εκτιμήσεις για το χρόνο μετάβασης διαφέρουν σημαντικά, αφού άλλοι πιστεύουν ότι οι αλλαγές θα έχουν ολοκληρωθεί εντός της τρέχουσας δεκαετίας και άλλοι ότι θα χρειαστεί να περάσει ο μισός 21ος αιώνας, όλοι συμφωνούν ότι καθοριστικό ρόλο για ακόμα μια φορά θα διαδραματίσει η τεχνολογική εξέλιξη και οι δυνατότητες που θα παρέχουν στον μέσο άνθρωπο οι υπολογιστές νέας γενιάς και τα δίκτυα 5G.
Ανεξάρτητα όμως από το χρόνο της πλήρους ένταξης των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία, είναι ορατές οι αλλαγές που έρχονται στην κοινωνική ζωή και οι οποίες θα είναι τόσο μεγάλες όσο εκείνες της μετάβασης από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία. Σύμφωνα λοιπόν με όλες τις ενδείξεις, η δυνατότητα της τηλεργασίας θα οδηγήσει πολλούς κατοίκους μεγάλων μητροπολιτικών και αστικών κέντρων αρχικά στα προάστια και στη συνέχεια σε οικισμούς της "ζώνης του ήλιου" που μπορούν να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες, αντίστοιχες του πάλαι ποτέ πανίσχυρου Βιομηχανικού Βορρά. Με απλά λόγια: Τα "λευκά κολάρα" όταν μπορούν να εργαστούν από το σπίτι δεν είναι υποχρεωμένα να μένουν κοντά στο κέντρο της πόλης, όπου στεγάζονταν τα γραφεία των επιχειρήσεων τους τελευταίους αιώνες. Γι’ αυτό αρχικά θα μετακομίσουν στα προάστια, και όταν θα τους δοθεί η δυνατότητα θα μετακομίσουν σε οικισμούς της "ζώνης του ήλιου" στους οποίους μέχρι "χθες" έκαναν διακοπές τα καλοκαίρια. Στη νέα κατοικία τους δεν θα μεταφέρουν μόνο τα έπιπλά τους. Θα μεταφέρουν τόσο τον τρόπο ζωής τους όσο και το know-how που απαιτείται για την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας αιχμής. Εννοείται ότι στη "ζώνη του ήλιου" θα μετακομίσει ακόμα μεγαλύτερος αριθμός συνταξιούχων, αφού οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν αίσθηση ασφάλειας και διευκολύνουν την επικοινωνία και την ψυχαγωγία.
Ολα αυτά θα μας ενδιέφεραν μόνο θεωρητικά αν βρισκόμασταν κάπου στο Καζακστάν ή τη Λευκορωσία. Επειδή όμως η Καλαμάτα, η Μεσσηνία και η Πελοπόννησος έχουν το προνόμιο να βρίσκονται στην ευρωπαϊκή "ζώνη του ήλιου", καλό είναι να δούμε τι συμβαίνει ήδη στην αμερικανική ήπειρο, που είναι ένα τεχνολογικό βήμα μπροστά από τη Γηραιά Ηπειρο, ώστε να δούμε αν υπάρχει προοπτική για οικιστικό τουρισμό. Ως "Ζώνη του Ηλιου" στις ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 είναι γνωστή η περιοχή που εκτείνεται νότια του 38ου παραλλήλου. Στη ζώνη αυτή έχει αυξηθεί σημαντικά ο πληθυσμός των συνταξιούχων που αναζητούν πιο ήπιους χειμώνες. Στις ίδιες περιοχές και νοτιότερα μετακινούνται τα τελευταία χρόνια όσοι επιλέγουν να εργάζονται από το σπίτι, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας. Και στις ΗΠΑ από το σπίτι εργάζονται και επαγγελματίες όπως για παράδειγμα οι μεσίτες, που στην Ευρώπη ακόμα διατηρούν τα παραδοσιακά γραφεία.
Επιστρέφοντας στην Ευρώπη, θα δούμε ότι κάτω από τον 38ο παράλληλο βρίσκεται ολόκληρη η Πελοπόννησος και ότι η Μεσσηνία θα μπορούσε να προσελκύσει μελλοντικά όχι μόνο χιλιάδες συνταξιούχους, αλλά και χιλιάδες "λευκά κολάρα" από όλη την Ευρώπη που προτιμούν να δουλεύουν κάτω από τον μεσογειακό ήλιο στην αυλή του σπιτιού τους. Για να έρθουν όμως τα "λευκά κολάρα" θα πρέπει να υπάρχουν υποδομές και δίκτυα ευρωπαϊκού επιπέδου, τουλάχιστον στα προάστια των αστικών κέντρων ή σε οικισμούς που θα αναπτυχθούν με μοναδικό στόχο την προσέλκυση αυτής της πληθυσμιακής ομάδας.
Σε ένα σοβαρό κράτος, οι δήμοι της Μεσσηνίας ήδη θα προετοιμάζονταν για την "επόμενη μέρα", τροποποιώντας (όπου υπάρχουν) τα ΓΠΣ και τα ΣΧΟΑΠ και βελτιώνοντας τα δίκτυα που είναι αναγκαία για την τηλεργασία ή την προσέλκυση συνταξιούχων. Αν λοιπόν οι περισσότεροι αιρετοί δεν ασχολούνταν μόνο με την επανεκλογή τους και οι περισσότεροι επιχειρηματίες μόνο με την... κατσίκα του γείτονα, που πρέπει να ψοφήσει για να πουλάνε μόνο αυτοί γάλα, θα εξεταζόταν μεταξύ άλλων η προοπτική της δημιουργίας οικισμού στις όχθες του Πάμισου. Θα εξεταζόταν επίσης σοβαρά η παραχώρηση δωρεάν εκτάσεων στον Ταΰγετο με στόχο να δημιουργηθούν παραθεριστικοί οικισμοί. Προσωρινά όμως στη χώρα του "δεν γίνονται αυτά", με τον οικιστικό τουρισμό ασχολείται επαγγελματικά μόνο η ΤΕΜΕΣ Α.Ε., δημιουργώντας στην Costa Navarino σύνθετα καταλύματα για όσους θέλουν να ζήσουν στη "ζώνη του ήλιου".
Οι αιρετοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ανάπτυξη θα έρθει... με ένα δρόμο και θα είναι μέρα μεσημέρι.
Θανάσης Λαγός
