Ένα θρίλερ σε έρευνα του Κώστα Κουτσομύτη, του κορυφαίου σκηνοθέτη που πέθανε τον περασμένο Μάρτιο χωρίς να προλάβει να δει στα βιβλιοπωλεία το έργο που συνέγραψε με τον προσωπικό του γιατρό και συγγραφέα, Ευάγγελο Μαυρουδή. Είναι ένα συνδυαστικό μυθιστόρημα πάνω σε πραγματικά στοιχεία για την άνοδο και την πτώση του Νίκου Ζαχαριάδη. Μια ιστορία μύθου και αλήθειας για τη ζωή και τον θάνατό του αρχηγού του ΚΚΕ, ο οποίος ακόμη και τώρα διχάζει για τις επιλογές του που έφεραν τον καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο 1946- 1949 ,αλλά συγκινεί με την αυτοκτονία- διαμαρτυρία του την 1η Αυγούστου του 1973, όντας εξόριστος στο σοβιετικό Σοργκούτ.
Όπως γράφει στον πρόλογο ο Κώστας Κουτσομύτης, την ιδέα για τη συγγραφή την είχε από το 1993, με την προοπτική να αποτελέσει τηλεοπτική σειρά. Συγκλονισμένος από την αποκάλυψη του τρόπου θανάτου του ηγέτη που ήταν «θύτης και θύμα μιας νοοτροπίας, ενός τρόπου ζωής, θεός για κάποιους, διάβολος για άλλους, άνθρωπος με σάρκα και οστά, με παιδιά, με γυναίκες που τον αγάπησαν, με συντρόφους που υπέφεραν για χάρη του ή εξαιτίας του», άρχισε να οργανώνει την έρευνα. Επισκέφθηκε τόπους, συναγωνιστές, μάρτυρες και βέβαια μίλησε με τους γιούς του, όμως η οικονομική στενότητα ματαίωσε την προοπτική παραγωγής. Ωσπου, στις αρχές του 2014, συζητώντας με τον οικογενειακό του γιατρό, που μελετούσε την περίοδο του εμφυλίου, του πρότεινε να αναλάβει να το γράψει με κινηματογραφικό στυλ, ώστε να είναι ελκυστικό στον σημερινό αναγνώστη, δίνοντας έμφαση στην ανθρώπινη πλευρά του Ζαχαριάδη «αποφεύγοντας τους αφορισμούς, τη στράτευση και τις κρίσεις».
Ο Ευάγγελος Μαυρουδής στον επίλογο σημειώνει πως το 1976, γνωρίζοντας τη δεύτερη γυναίκα του Ζαχαριάδη, Ρούλα Κουκούλου, στο πλαίσιο της συνεργασίας τους σε θέματα πολιτισμού, παρατήρησε τις βαθιές ουλές στους καρπούς της. Πολύ αργότερα έμαθε ότι, όταν την έπιασαν για παράνομη δράση στην Αθήνα το 1955, είχε κόψει τις φλέβες της για να μην την ναρκώσουν και προδώσει άθελά της τους συντρόφους της. Μαθαίνοντας από εκείνη πολλά για τον καθαιρεθέντα αρχηγό, τα αξιοποίησε ως συγγραφέας. «Τώρα που τα σκέφτομαι, συνειδητοποιώ ότι δεν είχαν περάσει παρά τρία χρόνια από τη μέρα που είχε παραστεί στην κηδεία του στο Τιούμεν και είχε διαβάσει το γράμμα που της είχε δώσει ο γιός της, ο Σήφης. Όταν μιλούσε για κείνον δεν έδινε την εντύπωση ότι αναφερόταν σε κάποιον που ήταν νεκρός. 'Αλλωστε για όλους εμάς ο Νίκος Ζαχαριάδης ήταν ένας ζωντανός μύθος»…
Η μυθιστορία έκτασης 565 σελίδων ξεκινάει με το πλάνο της άφιξης του μελαχρινού κοντοκουρεμένου σαραντάρη με το μπλε αμερικανικό στρατιωτικό μπουφάν στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, πρωί Τρίτης, 29 Μαΐου 1945. Φθάνει με εγγλέζικη ντακότα, προερχόμενος από το Παρίσι, όπου κατέφυγε στην ελληνική πρεσβεία μετά την απελευθέρωσή του, από τους Αμερικανούς στρατιώτες, από το φοβερό στρατόπεδο Νταχάου. Εκεί είχε μεταφερθεί από τους Ναζί στους οποίους τον παρέδωσε το καθεστώς του δικτάτορα Μεταξά, κι ας είχε καλέσει τους καταδιωκόμενους κομμουνιστές να στρατευθούν στον αγώνα κατά του 'Αξονα «που διεύθυνε η κυβέρνηση Μεταξά».
Μπαίνει αποφασιστικά στη λιμουζίνα της βρετανικής αποστολής παρέα με τους συνεπιβάτες αξιωματικούς με προορισμό τα κεντρικά γραφεία στο Μέγαρο της οδού Βουκουρεστίου. Και βέβαια, δεν πέφτει στην αντίληψή του ότι ένας νάνος καθαριστής του αεροδρομίου, που ανήκει στην κομματική ΟΠΛΑ (Οργάνωση Πολιτοφυλακής Λαϊκών Αγωνιστών), έχει εντολή από το κόμμα να εντοπίσει την έλευσή του και να τον παρακολουθεί. Ο τύπος αυτός, που έχει ξαποστείλει πολλούς εσωκομματικούς αντιπάλους, αλλά και ασφαλίτες, είναι παλαιός γνώριμος του αρχηγού από την εποχή που ήταν γραμματέας του κόμματος, έγκλειστοι και οι δύο στις φυλακές Κέρκυρας. Ο σημερινός κατάσκοπος του κόμματος είχε τότε υπογράψει δήλωση μετανοίας με προτροπή του Ζαχαριάδη, για να τον χρησιμοποιεί ως ( διπλό) πράκτορα, αλλά…
Από κει και πέρα ακολουθεί καρέ καρέ όλη η ταραχώδης ιστορία του μέσα στην τραγική ιστορία του τόπου: Η εμφάνιση του ξεχασμένου αρχηγού στα γραφεία του Ριζοσπάστη, η ενθουσιώδης υποδοχή, η απόπειρα κατά της ζωής του από ακροδεξιούς, οι σκληρές απαντήσεις από την πλευρά του, η αποχή από τις εκλογές, η αλληλο- καχυποψίες περί πρακτόρων, η συγκρότηση του Δημοκρατικού Στρατού, οι μάχες στα βουνά, η ήττα, η καταφυγή στη Σοβιετική Ένωση, η καθαίρεσή του μετά την αποσταλινοποίηση, οι εσωκομματικές ίντριγκες, η απομόνωση από τους σοβιετικούς, η τραγική κατάληξη.
Και το τέλος με την επιστροφή του άλιωτου σκήνωματός του στην Αθήνα και η δεύτερη κηδεία του στο Α΄νεκροταφείο τον Δεκέμβριο του 1991, υπό τα χειροκροτήματα παλαιών συντρόφων, που χρόνια κώφευαν στις εκκλήσεις του για απελευθέρωση από τα σοβιετικά δεσμά …
Ένα μυθιστόρημα για τον ηγέτη που, παλεύοντας για τον άνθρωπο, πολιτεύτηκε με μαχητικότητα αλλά και με απανθρωπιά την οποία υπέστη και ο ίδιος…
ΑΠΕ-ΜΠΕ
