Άμεσες ήταν οι αντιδράσεις του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών (ΕΕΕ) στο θέμα της ιλαράς, καθώς μόλις εμφανίστηκαν τα πρώτα κρούσματα στη χώρα μας και μετά την επιδημία που έχει εμφανιστεί σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, έλαβαν μέτρα για τον περιορισμό της.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο, το Ευρωπαϊκό τμήμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων ιλαράς σε χώρες του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΠΟΥ, ακόμη και σε αυτές που είχαν δηλώσει εξάλειψη της ιλαράς ως ενδημικής νόσου.
Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο έως τον Οκτωβρίου του 2023, αναφέρθηκαν περισσότερα από 30.000 κρούσματα ιλαράς σε 40 από τα 53 κράτη, εκ των οποίων 2 στα 5 ήταν παιδιά ηλικίας 1-4 ετών και 1 στα 5 ενήλικες 20 ετών και μεγαλύτεροι.
Την ίδια χρονική περίοδο καταγράφηκαν περίπου 21.000 νοσηλείες και 5 θάνατοι.
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία επιδημία ιλαράς σημειώθηκε στη χώρα μας την περίοδο 2017-2018 με περισσότερα από 3.200 κρούσματα και 4 θανάτους.
Τα πρώτα κρούσματα στην Ελλάδα
Στις αρχές Φεβρουαρίου 2024, δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ τα πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς στη χώρα μας ενώ με βάση τα έως τώρα δεδομένα των συστημάτων επιτήρησης δεν υπάρχει προς το παρόν έξαρση κρουσμάτων ιλαράς.
Σύμφωνα με πληροφορίες του NEWS 24/7, τα κρούσματα ιλαράς μέχρι στιγμής είναι 5 και αφορούν ανήλικους οι οποίοι είχαν κάνει πρόσφατα ταξίδι στο εξωτερικό (Ρωσία και Ρουμανία). Τα περιστατικά βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα και την Κρήτη.
Ως εκ τούτου και με βάση τα νεότερα δεδομένα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει τον άμεσο εμβολιασμό με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιo MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών παιδιών και εφήβων συστήνονται:
Μετά το 12ο μήνα ζωής, 2 δόσεις του εμβολίου MMR με τη 2η δόση να χορηγείται σε ηλικία 24– 36 μηνών (μπορεί όμως να χορηγηθεί και νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει 4 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση).
Παιδιά και έφηβοι που δεν έχουν εμβολιασθεί με τη 2η δόση πρέπει να αναπληρώσουν το ταχύτερο δυνατόν.
Σε περιόδους επιδημίας μπορεί να γίνεται εμβολιασμός με MMR από την ηλικία των 6 μηνών. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επανεμβολιάζονται με 2 δόσεις MMR μετά την ηλικία των 12 μηνών σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
Βρέφη ηλικίας 6 έως 11 μηνών που πρόκειται να επισκεφτούν χώρες στις οποίες ενδημούν η ιλαρά, η παρωτίτιδα και η ερυθρά συστήνεται να εμβολιαστούν με 1 δόση του εμβολίου MMR πριν την αναχώρησή τους.
Αναφορικά με τους ενήλικες, τονίζεται ότι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών ενηλίκων, τα άτομα που γεννήθηκαν πριν το 1970 θεωρούνται άνοσα.
Όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1970, θα πρέπει να έχουν εμβολιασθεί με 2 δόσεις MMR, με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ιστορικό νόσησης ή το ιστορικό εμβολιασμού είναι άγνωστο, το άτομο θεωρείται μη εμβολιασμένο και συστήνεται η χορήγηση δύο δόσεων εμβολίου με ελάχιστο μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων.
Ομάδες πληθυσμού σε ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο για νόσηση από ιλαρά είναι οι παρακάτω:
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας
Εκπαιδευτικοί
Φοιτητές, σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ενήλικες που πρόκειται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
Μέλη οικογενείας ατόμων με ανοσοκαταστολή.
Ασθενείς με HIV λοίμωξη (ο εμβολιασμός συστήνεται όταν ο αριθμός των CD4 ≥200/μL).
Γιατρός εξετάζει παιδί με ιλαρά
Γιατρός εξετάζει παιδί με ιλαρά ISTOCK
Για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο έξαρσης κρουσμάτων ιλαράς από τον ΕΟΔΥ αποφασίστηκαν επίσης τα παρακάτω μέτρα:
1. Ενημέρωση του πληθυσμού για τον έλεγχο της εμβολιαστικής του κάλυψης και την έγκαιρη ολοκλήρωση του εμβολιασμού με δύο δόσεις, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, σε περίπτωση που δεν έχει αυτός ολοκληρωθεί και δεν υπάρχει προηγούμενη καταγεγραμμένη νόσηση.
2. Επιπλέον δράσεις ενημέρωσης με τη συνεργασία των ΥΠΕ, των Δήμων και των τοπικών ιατρικών συλλόγων στις περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
3. Συνεργασία του ΕΟΔΥ με τη ΜΚΟ «Υγεία για Όλους» για τη διενέργεια μαζικού εμβολιασμού σε καταυλισμούς Ρομά με τη συνδρομή των ΚΟΜΥ. Για το σκοπό αυτό ο ΕΟΔΥ θα προμηθευτεί εμβόλια ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας.
4. Ενημέρωση κέντρων φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, παρότι οι φιλοξενούμενοι είναι κατά κανόνα εμβολιασμένοι, εξαιτίας της κινητικότητας του πληθυσμού και του συγχρωτισμού που ευνοεί τη μετάδοση.
5. Ενημέρωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και εκτίμηση της εμβολιαστικής τους κάλυψης.
6. Ενημέρωση ταξιδιωτών ώστε να ολοκληρώνουν τον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς πριν από το ταξίδι τους, ιδιαίτερα αν πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων, σε συνεργασία με τα ταξιδιωτικά γραφεία τουρισμού.
Πάντως, οι ειδικοί εμφανίζονται καθησυχαστικοί, καθώς εκτιμούν ότι αν λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα, είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρξει επιδημία ιλαράς στην Ελλάδα.
