Αισθάνομαι σαν μητέρα ότι όλο το εκπαιδευτικό σύστημα ασκεί bullying στα παιδιά αυτά": Αυτό λέει μιλώντας στην "Ε" η κοινωνική λειτουργός και μητέρα ενός αγοριού στο φάσμα του αυτισμού Μαρία Λευτάκη.
Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη
Μιλάει για τις αγωνίες των γονιών που τα παιδιά τους εντάσσονται κάθε χρόνο σε τάξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο, περιμένοντας πότε θα καλυφθούν τα κενά σε εκπαιδευτικούς. Για την ανάγκη να μπουν στα σχολεία περισσότεροι άνθρωποι που να γνωρίζουν από ειδική εκπαίδευση, την αγωνία τους αν οι άλλοι γονείς θα δεχτούν τα δικά τους παιδιά στην τάξη.
Η ίδια είναι επίσης η μία εκ των τριών γονιών οι οποίοι πήραν την πρωτοβουλία και έφτιαξαν στο Facebook μια δημόσια ομάδα, τους "Γονείς που διεκδικούν δημόσια παράλληλη στήριξη", διεκδικώντας το δικαίωμα στη μάθηση παιδιών με αναπηρίες και διαταραχές.
Η ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΥΚΟΛΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
"Είναι εύκολος στόχος η διαφορετικότητα", λέει η κ. Λευτάκη και μοιράζεται την αγωνία πολλών γονιών κάθε νέα χρονιά για το αν θα αντιμετωπίσουν περιστατικά, που θα τους ζητούν να απομακρυνθούν τα παιδιά με αναπηρία από την κανονική τάξη.
"Αισθάνομαι σαν μητέρα ότι όλο το εκπαιδευτικό σύστημα ασκεί bullying στην ουσία στα παιδιά με αναπηρία και διαταραχή. Οχι οι εκπαιδευτικοί, γιατί όταν συνεργαστούν μαζί μας, μας δίνουν το πολυτιμότερο θεραπευτικό εργαλείο: την εικόνα του μαθητή μέσα στην τάξη σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά", παρατηρεί. Και συμπληρώνει ότι "όταν οι άνθρωποι αυτοί (σ.σ. οι εκπαιδευτικοί) συνεργαστούν και έχουν επικοινωνία με την οικογένεια μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδάκι και να κάνει άλματα, και το ζω σε προσωπικό επίπεδο".
ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΤΥΠΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Μέσα στο τυπικό σχολείο, σε αυτό που συνηθίζουμε να λέμε κανονικό σχολείο, λέει η ίδια, υπάρχουν παιδιά με κινητικές αναπηρίες ή μπορεί να είναι τυφλά, κωφά, αυτιστικά ή με μαθησιακές δυσκολίες. Υπάρχει, δηλαδή, ένα ευρύ φάσμα παιδιών που μπορούν να είναι μέσα στο τυπικό σχολείο, αλλά -προκειμένου να είναι- θα πρέπει να υπάρχει μια στήριξη. Μια επιπλέον βοήθεια για παιδιά που έχουν μαθησιακές δυσκολίες είναι οι τάξεις ένταξης, δηλαδή κάποια βοηθητικά τμήματα που λειτουργούν παράπλευρα, ενώ για τα παιδιά με αναπηρίες και διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού είναι οι δάσκαλοι της παράλληλης στήριξης και για τα παιδιά με κινητικές αναπηρίες είναι το ειδικό βοηθητικό προσωπικό.
Αυτά τα παιδιά "μπορούν να σταθούν μέσα στο σχολικό πλαίσιο -συνήθως είναι παιδιά με υψηλό δείκτη νοημοσύνης που περνάνε και στο πανεπιστήμιο και ολοκληρώνουν σπουδές ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης. Απλά χρειάζεται το κάθε παιδί με βάση τη δυσκολία του κάποια στήριξη μέσα στο σχολείο", εξηγεί.
ΥΠΟΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
Στη Μεσσηνία και σε όλη την επικράτεια ο θεσμός της παράλληλης στήριξης υπολειτουργεί, δηλαδή οι παράλληλες στηρίξεις έρχονται με αρκετούς μήνες καθυστέρηση και όχι για πολλές ώρες.
Φέτος το Νοέμβριο έγινε ένας μεγάλος αριθμός προσλήψεων στην παράλληλη στήριξη και στην ειδική αγωγή. "Και εμείς οι γονείς πιέζουμε, το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών έχει καλυφθεί σε εκπαιδευτικούς παράλληλης στήριξης", λέει η ίδια, αν και η φετινή ευχάριστη εξαίρεση "δεν είναι το ιδανικό. Εμείς θέλουμε οι δάσκαλοι παράλληλης στήριξης να είναι εκεί με την έναρξη της σχολικής χρονιάς -όπως είναι εκεί ο μαθητής, να είναι και ο δάσκαλος". Οσο λοιπόν δεν είναι εκεί "το βάρος πέφτει στους εκπαιδευτικούς των τάξεων, αν και αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι εκπαιδευμένοι στο κομμάτι της ειδικής αγωγής και στις οικογένειες". Πολλές οικογένειες μάλιστα "αναγκάζονται να προσλάβουν ιδιωτική παράλληλη στήριξη προκειμένου το παιδί να στηρίζεται στο σχολικό πλαίσιο ή πηγαίνουν οι ίδιοι οι γονείς και κάνουν παράλληλη στήριξη, αλλιώς αναλαμβάνει ο δάσκαλος της τάξης να έχει έναν επιπρόσθετο ρόλο και να ασχολείται επιπλέον με το παιδί".
ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΧΩΡΙΣ ΓΝΩΣΤΕΣ
Η ειδική αγωγή μέσα στο σχολείο αλλά και γενικά στην Ελλάδα είναι πολύ πίσω. "Στα τυπικά σχολεία δεν είναι μόνο η έλλειψη παράλληλης στήριξης, αλλά και οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν γνώσεις πάνω στο θέμα της ειδικής αγωγής", παρατηρεί. Οταν όμως "η ειδική αγωγή είναι μέσα στο γενικό σχολείο δεν δικαιούται κανένας να λέει εγώ δεν γνωρίζω... Γιατί σαν μητέρα είμαι υποχρεωμένη να αφήσω το παιδί μου 5 ώρες την ημέρα και να το εμπιστευτώ σε αυτό το περιβάλλον -όταν μου λέει δεν γνωρίζω, εγώ δεν αισθάνομαι την εμπιστοσύνη, που θα έπρεπε να έχω σαν γονιός". Και "για όλους εμάς τους γονείς είναι ένας μεγάλος καθημερινός αγώνας γιατί έχει να κάνει με πολλά επίπεδα. Δεν είναι η μόρφωση του παιδιού μόνο, που εκεί σίγουρα υστερεί σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά γιατί δεν στηρίζεται όπως πρέπει να στηριχθεί, είναι η κοινωνικοποίησή του, είναι η επικοινωνία του με τα υπόλοιπα παιδιά, είναι ότι πολλά παιδιά οδηγούνται στο περιθώριο, στον κοινωνικό αποκλεισμό, και οι οικογένειές τους μαζί".
ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
Ενα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι αυτό με τα πολυάριθμα τμήματα. Για παράδειγμα, τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού δεν μπορούν να βρίσκονται σε τμήματα 25 και 26 ατόμων. Είναι χαοτικό γι' αυτά τα παιδιά. Γιατί τα αυτιστικά παιδιά δεν μπορούν να αντιληφθούν την αίσθηση του χιούμορ, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν την κυριολεξία από τη μεταφορά. Δεν έχουν το ίδιο επίπεδο επικοινωνίας με τα υπόλοιπα παιδιά. Οπότε "φανταστείτε τα μέσα σε μια τάξη 25 μαθητών, με ένα δάσκαλο που δεν γνωρίζει και η παράλληλη στήριξη να έρχεται με καθυστέρηση δύο και τριών μηνών...". Και πάλι "να μην έχουμε ολοκληρωμένη παράλληλη στήριξη, γιατί ο δάσκαλος παράλληλης στήριξης πηγαίνει για 8 ώρες την εβδομάδα ή για 10, κι αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα".
Πιο δύσκολο γίνεται στο γυμνάσιο και το λύκειο, γιατί υπάρχουν τρεις διαφορετικές ειδικότητες (φυσικός, μαθηματικός και φιλόλογος ως καθηγητές παράλληλης στήριξης) και έχουν συγκεκριμένες ώρες.
"ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΒΑΘΙΑ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ"
Οι γονείς αντιμετωπίζουν δυσκολία σε κάθε επίπεδο ακόμα και στην κοινωνική ζωή του παιδιού τους. "Το σχολείο είναι για εμάς σαν εφιάλτης. Δηλαδή, όταν ξεκινάει το σχολείο έχουμε απίστευτο άγχος. Φοβόμαστε ποιο δάσκαλο θα έχει το παιδί μας, θα συνεργαστεί ο δάσκαλος με εμάς, θα θελήσει να το γνωρίσει ή θα παραγκωνιστεί; Τα άλλα παιδιά θα αποδεχτούν το παιδί μέσα στο σχολικό πλαίσιο ή θα το απομονώσουν;". Και τα ερωτήματα δεν σταματούν στο δάσκαλο και στους συμμαθητές, είναι και "σε τι οικογένειες θα πέσουμε. Γιατί υπάρχουν περιπτώσεις που οι οικογένειες των τυπικών παιδιών ζητάνε να απομακρυνθούν τα παιδιά με αναπηρία από την τάξη που πηγαίνουν τα δικά τους παιδιά", λέει. Και προσθέτει: "Είμαστε μια βαθιά ρατσιστική κοινωνία, θα πρέπει δυστυχώς να το παραδεχτούμε αυτό".
Η ΟΜΑΔΑ ΣΤΟ FACEBOOK
Η δημόσια ομάδα στο Facebook "Γονείς που διεκδικούν δημόσια παράλληλη στήριξη" λειτουργεί ένα χρόνο τώρα και εκτός από τη Μαρία Λευτάκη συμμετέχουν ως εμπνευστές και διαχειριστές της οι Ευάγγελος Σαραντίδης και Μαρία Κασαμπαλάκου. "Εχει κάνει μεγάλο έργο στον ένα χρόνο παρουσίας της", λέει. Εκτός από τις επιστολές προς τα αρμόδια υπουργεία και τη συσπείρωση πολλών γονιών, η ομάδα και τα αιτήματά τους προκάλεσε το πολιτικό ενδιαφέρον. Βουλευτές έχουν καταθέσει επερωτήσεις με αφορμή τις επιστολές και τα αιτήματα της ομάδας. Και όσο μεγαλώνουν και συμμετέχουν περισσότεροι γονείς, αυξάνεται και η επίσημη συμμετοχή τους σε ημερίδες και συνέδρια, ενώ προετοιμάζουν και μια μεγάλη εκδήλωση στην Αθήνα.
ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ
"Προσπαθούμε να πιέσουμε τις καταστάσεις από τη μια και από την άλλη να ενημερώσουμε τον κόσμο και να τον βοηθήσουμε να μιλήσει", λέει η Μαρία Λευτάκη. Γιατί "υπάρχει μεγάλη προκατάληψη στο θέμα και μεγάλος φόβος -ειδικά για τα παιδιά που είναι στο φάσμα του αυτισμού φοβούνται οι γονείς να μιλήσουν και να πουν το παιδί μου έχει μια διαταραχή, ούτε και στο σχολείο κάποιες φορές δεν το λένε αυτό και εκεί οι δάσκαλοι παλεύουν με... φαντάσματα", προσθέτει. Προτρέπει λοιπόν "οι γονείς να μιλήσουν για τα παιδιά τους, να μιλήσουν στον κόσμο γύρω τους γιατί εμείς σαν γονείς φτιάχνουμε μια γέφυρα, που θα ενώσουμε τον δικό μας τον κόσμο με τον κόσμο των παιδιών μας, όχι για τώρα που είμαστε ζωντανοί, για όταν πάψουμε να υπάρχουμε -αλλά τη γέφυρα θα την φτιάξουμε τώρα". Και "δεν υπάρχει μεγαλύτερος φόβος και μεγαλύτερο άγχος για έναν γονιό να σκέφτεται τι θα γίνει το παιδί του, όταν αυτός θα φύγει από τη ζωή. Οπότε πρέπει να μιλήσουμε, να αφήσουμε κάτι καλύτερο πίσω μας απ' αυτό που βρήκαμε, για να μπορέσουν τα παιδιά μας να σταθούν στα πόδια τους". Και να σταθούν "όχι με φάρμακα, ούτε μέσα σε ιδρύματα, ούτε να ζουν με προνοιακά επιδόματα, να είναι παιδιά που μπορούν να τα καταφέρουν".
