Στόχος της καμπάνιας είναι η σωστή ενημέρωση πολιτών και φορέων σχετικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των ανηλίκων σε όλες τις εκφάνσεις της, όπως ενδοοικογενειακή, σεξουαλική, διαδικτυακή κλπ. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τον σκοπό αυτό επικαιροποιήθηκαν οι αναλυτικές οδηγίες για την προστασία των ανηλίκων, στον ιστότοπο της Ελληνικής Αστυνομίας, και οπτικοποιήθηκαν συμβουλές «κλειδιά», σε μορφή infographics, για χρήση στην πλατφόρμα του υπουργείου Παιδείας. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν δύο τηλεοπτικά σποτ, για τη σεξουαλική κακοποίηση και τη σωματική/λεκτική βία.
Στα βίντεο χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα διαλόγων από πραγματικά περιστατικά κακοποίησης, με τη συνδρομή επαγγελματιών ηθοποιών. Η παραγωγή τους υλοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του κοινωφελούς Ιδρύματος Matilda, με πρόεδρο την Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση, σκοπός του οποίου είναι η προστασία των παιδιών από κάθε μορφή κακοποίησης. Επίσης, σημαντική είναι η στήριξη της δράσης από το δίκτυο SDG17 και τους 100 δήμους της χώρας που αποτελούν μέλη του οργανισμού, μέσω αντίστοιχων διαδικτυακών αναρτήσεων.
ΑΝΥΠΑΡΚΤΕΣ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ
Εν τω μεταξύ, με αφορμή την εκδίκαση αυτό το διάστημα στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Καλαμάτας της υπόθεσης σεξουαλικής κακοποίησης 12χρονης σε χωριό της Ανατολικής Μάνης επί τρία χρόνια, διαπιστώνεται για άλλη μια φορά πως, όσο και αν αναζητήσουμε το ποιος φταίει που κανείς δεν μιλάει, όσο και αν αναρωτηθεί κάποιος τι γίνονται οι όποιες καταγγελίες, θα καταλήξουμε από το ρεπορτάζ στο ίδιο αποτέλεσμα, που έχει να κάνει με την παθογένεια του θεσμικού συστήματος και την ανυπαρξία ενός οργανωμένου πλαισίου για τη στήριξη του παιδιού που βρίσκεται σε κίνδυνο.
Ενα από τα... κακά είναι και το ότι οι κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων είναι υποστελεχωμένες και οι δήμοι δεν συγκροτούν τις Ομάδες Προστασίας Ανηλίκων. Επίσης, οι προβλεπόμενες κοινωνικές υπηρεσίες των Πρωτοδικείων δεν λειτούργησαν ποτέ και φυσικά δεν στελεχώθηκαν ποτέ. Ούτε φυσικά υπάρχουν στα σχολεία κοινωνικοί λειτουργοί, ώστε να έχουν άμεση εικόνα της οικογένειας από την αρχή.
Επιπλέον, έρχεται σε όλα τα παραπάνω να προστεθεί το πόσο δύσκολο, έως ακατόρθωτο για κάποιες περιπτώσεις, είναι να βρεθεί για έναν ανήλικο κενή θέση σε χώρο φιλοξενίας.
ΥΠΟΨΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ
Ας αρχίσουμε όμως με το τι γίνεται όταν υπάρχει η υποψία ενός περιστατικού, είτε προέρχεται από το περιβάλλον του παιδιού, είτε από το σχολείο του. Συχνά, άλλωστε, όπως μαρτυρούν έμπειροι κοινωνικοί λειτουργοί, το στενό περιβάλλον είναι συνένοχο. Κάποιες φορές και το σχολείο, κυρίως από το φόβο να... μην μπλέξει κανείς. Ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι τολμηροί που θα το καταγγείλουν.
Ειδικά σε ό,τι αφορά το σχολικό περιβάλλον, αυτό που δεν είναι και τόσο γνωστό είναι ότι ο νόμος προβλέπει ξεκάθαρα πως ένας εκπαιδευτικός έχει την υποχρέωση να ονομάσει οτιδήποτε βλέπει σε επίπεδο κακοποίησης, είτε στην Αστυνομία είτε στην Εισαγγελία. Αν ωστόσο είναι μεγάλοι οι φόβοι και οι ανησυχίες κάποιου, υπάρχουν και οι ανώνυμες καταγγελίες στις τηλεφωνικές γραμμές του “Χαμόγελου του Παιδιού” και του ΕΚΚΑ - Εθνικού Κέντρου Αλληλεγγύης. Από εκεί και πέρα οι γραμμές αυτές αναλαμβάνουν να ονομάσουν στον εισαγγελέα αντί για τον καταγγέλλοντα το τι συμβαίνει. Γιατί οι νόμοι υπάρχουν και θα υποχρεώσουν να βρεθούν και οι λύσεις.
ΣΤΟΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ
Ένα επόμενο στάδιο είναι λοιπόν αυτό του εισαγγελέα, ο οποίος συνήθως θα στείλει την κοινωνική υπηρεσία για μια κοινωνική έρευνα, που θα καταλήγει σε κάποιες προτάσεις. Και επειδή μετά από μια καταγγελία δεν είναι απαραίτητο ότι θα απομακρυνθεί το παιδί από το οικογενειακό περιβάλλον, στο πόρισμά της η κοινωνική υπηρεσία μπορεί να προτείνει την παρακολούθηση της οικογένειας από πλευράς Πρόνοιας. Άλλωστε, όπως κοινωνικοί λειτουργοί επανειλημμένα επισημαίνουν, “η χειρότερη οικογένεια είναι καλύτερη και από το καλύτερο ίδρυμα”.
Βέβαια καλό είναι να επισημάνει κανείς πως η παραμονή του παιδιού στο οικογενειακό περιβάλλον δεν αφορά σε καμία περίπτωση περιπτώσεις ασέλγειας ή κακοποίησης που έχουν... χτυπήσει κόκκινο. Δεν πρέπει όμως από την άλλη να παραβλέπουμε ότι ένα παιδί μπορεί να υποστεί μεγαλύτερη ζημιά αν απομακρυνθεί από την οικογένειά του, από το να μείνει σε αυτήν και να γίνει συμβουλευτική παρέμβαση μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, παίρνει την εποπτεία η Πρόνοια.
Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Οταν όμως διαπιστωθεί ότι χρειάζεται η απομάκρυνση από την οικογένεια, ξεκινούν και τα δύσκολα, γιατί, απλά, δεν υπάρχουν ιδρύματα. Σε αυτό το κομμάτι υπάρχει ένα σοβαρό κενό, γιατί είναι πολλά τα παιδιά και δεν υπάρχουν οι χώροι που να προσομοιάζουν σε οικογενειακές δομές. Στην περίπτωση λοιπόν αυτή, μοιάζει ως κάτι αισιόδοξο ο θεσμός της αναδοχής, αλλά και εκεί εκκρεμούν προς ρύθμιση διάφορες παράμετροι, όπως η επιδοματική πολιτική για την οικονομική στήριξη της ανάδοχης οικογένειας. Επίσης, χρειάζεται να γίνει ένα μητρώο, μια λίστα υποψηφίων, που όμως δεν υπάρχει όπως θα έπρεπε κανονικά, στην έδρα κάθε περιφερειακής κοινωνικής υπηρεσίας.
