Η Γερμανία επιχειρεί να αναβαθμίσει τον στρατηγικό της ρόλο στην Ευρώπη. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαρακτηρίζει τη Ρωσία ως τη μοναδική και άμεση απειλή για τη Δύση, παραμερίζοντας τις υπόλοιπες εστίες αστάθειας, όπως η τουρκική αναθεωρητική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δηλώνει ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να προστατεύσει τη Βαλτική με δικά της στρατεύματα, προβάλλοντας την εικόνα του Βερολίνου που στρατιωτικοποιεί τη διπλωματία του. Και παράλληλα στον ευρωπαϊκό νότο, η Άγκυρα εξαγγέλλει την έξοδο του Πίρι Ρέις στο Αιγαίο, υπενθυμίζοντας ποια είναι η υπαρξιακή απειλή για την Ελλάδα και την Κύπρο. Αυτή η μονοδιάστατη γερμανική στρατηγική (ανατριχίλα) καθησυχάζει τα κράτη του Βορρά, αλλά αφήνει τον Νότο και ιδιαίτερα την Ελλάδα, σε γεωπολιτική μοναξιά, καθιστώντας την ανάγκη αυτόνομης στρατηγικής ασφάλειας πιο επιτακτική από ποτέ.
Η Ελλάδα παραμένει συνεπής σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., στηρίζοντας τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και ενισχύοντας στρατιωτικά την Ουκρανία. Όμως, ταυτόχρονα, αγωνίζεται να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους ότι εξίσου σοβαρή απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης αποτελεί η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας. Μια Τουρκία με ισχυρές ένοπλες δυνάμεις, η οποία δεν διστάζει να αξιοποιεί τη στρατιωτική της ισχύ ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής και ως μοχλό επιβολής των στρατηγικών της επιδιώξεων. Παρά ταύτα, οι σύμμαχοί μας, με πρώτη τη Γερμανία, όχι μόνο αγνοούν τις ελληνικές ανησυχίες, αλλά ενθαρρύνουν και προωθούν την Τουρκία σε θεσμική ενσωμάτωση στις αμυντικές δομές της Ε.Ε. Μια κίνηση που δημιουργεί σαφείς ρωγμές στο εσωτερικό της συμμαχίας, αφού για δύο κράτη-μέλη της Ένωσης, την Ελλάδα και την Κύπρο, η Άγκυρα συνιστά αποδεδειγμένα υπαρξιακή απειλή.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης ήταν σαφής: «Όσο η Τουρκία διατηρεί στο τραπέζι το casus belli και αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία μέσω των θεωριών περί “γκρίζων ζωνών”, η Ελλάδα δεν πρόκειται να συναινέσει στην ένταξή της στο πρόγραμμα SAFE».
Παράλληλα, η συζήτηση για την «ασφάλεια των 360 μοιρών» στην Ευρώπη δείχνει την ανάγκη για μια συνολική αρχιτεκτονική άμυνας, που δεν θα περιορίζεται στο ανατολικό μέτωπο, αλλά θα καλύπτει και τα νότια σύνορα δηλαδή την Ελλάδα και την Κύπρο. Ωστόσο, η Αθήνα ξεκαθαρίζει πως, ανεξάρτητα από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις, η προστασία των ελληνικών συνόρων παραμένει υπόθεση εθνικής ευθύνης.
Η τρέχουσα συγκυρία καθιστά το ζήτημα της ασφάλειας ακόμη πιο κρίσιμο. Η πολεμική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, το κράτος δολοφόνος Ισραήλ κλιμακώνει τη στρατιωτική του δράση, ο πόλεμος φθοράς στην Ουκρανία και η επανεμφάνιση ναυτικών συγκρούσεων στη Μεσόγειο αποδεικνύουν ότι η γεωπολιτική σταθερότητα είναι εύθραυστη. Η Ανατολική Μεσόγειος μετατρέπεται σε πεδίο στρατηγικού ανταγωνισμού, όπου διασταυρώνονται τα ενεργειακά συμφέροντα, η θαλάσσια ασφάλεια και η πρόσβαση σε κρίσιμους ενεργειακούς διαδρόμους. Σε αυτό το περιβάλλον, η Τουρκία αξιοποιεί τον ρόλο της ως «αναγκαίου παίκτη» για να διευρύνει τα περιθώρια ελιγμών της, ενώ η Ελλάδα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην υπεράσπιση των εθνικών της συμφερόντων και στην αμφίσημη ατζέντα των ευρωνατοϊκών συμμαχιών και στρατηγικών προτεραιοτήτων.
Στην Κοπεγχάγη σχεδόν 50 ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν εκτενώς και σε βάθος, την ενίσχυση της Ουκρανίας και την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ο Ζελένσκι, ο Γερμανός Καγκελάριος, ο Πρόεδρος Μακρόν, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης συμμετείχαν σε μια σύνοδο που με τα μέτρα ασφαλείας, θύμιζαν περισσότερο Έκθεση σύγχρονου στρατιωτικού υλικού, παρά συζήτηση για πολιτική προστασία.
Η Ευρώπη ταυτίζεται με το Κίεβο, αυξάνοντας τις εντάσεις με τη Ρωσία. Τα drones πάνω από Δανία και Πολωνία δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί, δεν έχει πιστοποιηθεί η προέλευση τους... ποιος τα στέλνει και γιατί. Το Κρεμλίνο, το διασκεδάζει, το διαψεύδει και δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να επιτεθεί στην ΕΕ . Παρόλα αυτό, οι ευρωπαίοι ηγέτες προετοιμάζονται σαν να πρόκειται για πραγματική Ρωσική απειλή.
Στρατιωτικά, οι ευρωπαίοι ενισχύουν τις ένοπλες δυνάμεις τους με εξοπλισμούς των 800 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 60% διοχετεύεται στις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες, κατά απαίτηση του Αμερικανού προέδρου Ντοναλντ Τραμπ.
Στην Κοπεγχάγη , ο Έλληνας Πρωθυπουργός, η Ελληνική Κυβέρνηση, δέχτηκε ασφυκτικές πιέσεις από συμμάχους του ΝΑΤΟ να συνεισφέρει περισσότερα στην στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας.
Ζητούν μεγαλύτερη συνδρομή στην ενίσχυση της Ουκρανίας, ακόμη και με μεταπώληση μαχητικών Mirage 2000-5 ή την παραχώρηση αξιόμαχων οπλικών συστημάτων. Στο τραπέζι έχουν πέσει και πιο ευαίσθητες προτάσεις, όπως η μεταφορά ρωσικών S-300 από την Κρήτη, μέσω τρίτων χωρών στην Ουκρανία. Και η μετεγκατάσταση τεσσάρων μαχητική αεροσκαφών F-16 σε γειτονικές χώρες της Ουκρανίας, για διάφορες αεροπορικές αποστολές.
Όμως στο επίκεντρο δεν είναι μόνο τα Mirage 2000-5, αλλά και η παράδοση σύγχρονου στρατιωτικού εξοπλισμού, κυρίως βλημάτων πυροβολικού 155 χλστ., όπως ζητά επιμόνως ο Ζελένσκι.
Η Ελλάδα έχει ήδη παραχωρήσει σημαντικές ποσότητες στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία. Μεταξύ αυτών και ΤΟΜΠ τύπου BMP-1 από τα νησιά του Αιγαίου, έπειτα από έντονες πιέσεις της Γερμανίας.
Σχολιάζοντας όλα αυτά, έμπειρος πρέσβης με θητεία στη Μόσχα, αναρωτήθηκε μήπως η Ελλάδα βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία;
Όμως δεν θα πρέπει να υποβαθμίζονται ή να αγνοούνται, υπαρκτά διλήμματα με γεωστρατηγικό βάθος, για τους ευρωπαίους ηγέτες, που αν μη τι άλλο, απαιτούν σοβαρή ανάλυση και ορθολογική αξιολόγηση των κινδύνων:
Η σκληρή στήριξη στην Ουκρανία, σε πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, μέχρι που μπορεί να φθάσει; Υπάρχει ένα ανυπέρβλητο όριο που πέραν αυτού υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της Ε.Ε. ; Έχει αξιολογηθεί τι σημαίνει για την Ευρώπη, η άμεση σε εντάσεις και έμμεσες πολεμικές περιπέτειες με τη Ρωσία;
Η Ελλάδα βρίσκεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στην τυφλή ατλαντική πειθαρχία και στις ευρωπαϊκές αντιφάσεις. Η στρατιωτικοποίηση της διπλωματίας δεν αποτελεί πια επιλογή, αλλά καθημερινή πραγματικότητα. Κι όσο η Τουρκία προβάλλεται από ισχυρούς εταίρους, όπως η Γερμανία, ως «αναγκαίος σύμμαχος», για την ασφάλεια της Ευρώπης, τόσο η Ελλάδα θα εντείνει την προσπάθειά της να θωρακίσει στρατιωτικά τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
