Μια ομάδα 4 εφήβων μπλέκεται σε καβγά με έναν ενήλικο λίγο πριν το ξημέρωμα του περασμένου Σαββάτου στο κέντρο της Καλαμάτας και ο άνδρας καταλήγει ξυλοκοπημένος στο νοσοκομείο. Ένας 15χρονος, ένας 17χρονος και ένας 16χρονος συλλαμβάνονται από την Ασφάλεια την επομένη, ενώ ο τέταρτος 16χρονος απέφυγε το αυτόφωρο. Τουλάχιστον ο ένας από την τετράδα έχει εκκρεμείς υποθέσεις με το νόμο…
Το τελευταίο διάστημα η επικαιρότητα κατακλύζεται με ειδήσεις που αφορούν επιθέσεις από ομάδες παιδιών ή και μεμονωμένα παιδιά, προς άλλα παιδιά και ενηλίκους. Αυτή η επικαιρότητα, σύμφωνα με τον ψυχολόγο και επιστημονικό υπεύθυνο της Εθνικής Γραμμής SOS για τα Παιδιά 1056 Στέφανο Αλεβίζο (ΦΩΤΟ), συμβαδίζει και με την καθημερινότητα της γραμμής όπου καθημερινά δέχεται κλήσεις από παιδιά, ενηλίκους και εκπαιδευτικούς που ανησυχούν για αυτό το φαινόμενο το οποίο αποκτά ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις στην τοπική κοινωνία και τη χώρα, το φαινόμενο που ονομάζεται νεανική παραβατικότητα.
ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ
Ο επιστημονικά υπεύθυνος της Γραμμής SOS 1056 διακρίνει αυξανόμενα περιστατικά επιθέσεων, στα οποία φέρονται να εμπλέκονται ανήλικα άτομα και αφορούν κυρίως σωματικές βλάβες, φθορά ξένης ιδιοκτησίας, αλλά και εγκλήματα ειδικών νόμων, όπως παραβιάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, ακόμη και κλοπές ή (κατόπιν παρότρυνσης παραβατικών ενηλίκων) μεταφορά ναρκωτικών ουσιών. “Είναι ένα φαινόμενο που έχει να κάνει με την κοινωνία μας, ένα πολυσύνθετο φαινόμενο το οποίο δεν υπακούει σε μια λογική σχέσης αιτίας - αιτιατού: υπάρχει αυτή η αιτία και έτσι υπάρχει αυτό το αποτέλεσμα και αυτή η συμπεριφορά των παιδιών.
Υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που συνυπολογίζονται και που οδηγούν τα παιδιά στην εκδήλωση αυτών των συμπεριφορών”, εξηγεί ο Στ. Αλεβίζος. Και προσθέτει ότι “κάποιοι από αυτούς (σ.σ. τους παράγοντες παραβατικότητας) μπορεί να είναι τα ίδια τα ατομικά χαρακτηριστικά των παιδιών, η ιδιοσυγκρασία τους, αλλά ακόμη και στοιχεία του περιβάλλοντός τους. Έτσι πολλές φορές θα κληθούμε οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι ψυχολόγοι της γραμμής 1056, σε συνεργασία με την Αστυνομία, να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο”.
ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΜΟΙΡΟΙ ΕΥΘΥΝΩΝ
Όταν ένας ανήλικος προβεί σε μια παραβατική πράξη, ο ένας ή και οι δύο γονείς διώκονται για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου, καθώς έχουν την κύρια ευθύνη. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπονται σοβαρές συνέπειες τόσο από τον Αστικό όσο και από τον Ποινικό Κώδικα. Πιο αναλυτικά, προβλέπεται δίωξή τους αρχικά για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου ακόμη και αφαίρεση επιμέλειας ή και εισαγωγή σε ίδρυμα, αν οι γονείς κρίνονται ανίκανοι να ασκήσουν γονική επιμέλεια με τρόπο που θα ευνοεί την υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Ο νόμος, λοιπόν, μπορεί να προστατεύσει το παιδί. Οι δυσκολίες, όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, προκύπτουν στην εφαρμογή του, καθώς υπάρχουν κενά που συνδέονται κυρίως με τους υπολειτουργούντες κοινωνικούς θεσμούς. Σημαντικός, πάντως, είναι ο ρόλος της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων.
ΑΥΤΟΦΩΡΟ ΑΔΙΚΗΜΑ ΜΕ ΦΥΛΑΚΙΣΗ ΕΩΣ ΕΝΑ ΕΤΟΣ
Η παραμέληση εποπτείας ανηλίκου είναι ένα αυτόφωρο αδίκημα το οποίο τιμωρείται ως πλημμέλημα με φυλάκιση έως ένα έτος, ενώ σε περιπτώσεις που το Δικαστήριο Ανηλίκων αναθέσει την εποπτεία στο γονιό και ο ανήλικος παρανομήσει ξανά, μπορεί η ποινή να φτάσει και τα δύο χρόνια. Δυστυχώς όμως, όταν τα περιστατικά γίνονται στοιχεία της Αστυνομίας, τότε ίσως για κάποια παιδιά να έχει κλείσει ο δρόμος της επιστροφής. Και όπως επισημαίνουν αστυνομικοί, η σύλληψη του κηδεμόνα είναι ένας μοχλός πίεσης για να ασκήσουν στα παιδιά τους μια πιο ουσιαστική γονική εποπτεία -αν και οι περιπτώσεις αυτές θα αντιμετωπίζονταν στη σωστή βάση και οι ανήλικοι θα είχαν περισσότερες ελπίδες να ξεφύγουν από μια παραβατική ζωή, εφόσον και οι κοινωνικές υπηρεσίες παρενέβαιναν ουσιαστικά στην οικογένεια.
