Οπως εξήγησαν επαγγελματίες του κλάδου στην “Ε”, οι γονείς προσπάθησαν στο μέτρο του δυνατού να μην κάνουν εκπτώσεις στα σχολικά των παιδιών τους, εστιάζοντας σε ποιοτικά είδη, ενώ από την πλευρά τους οι εκπαιδευτικοί, αναλογιζόμενοι την ακρίβεια που επικρατεί στην αγορά κινήθηκαν ανάλογα στα όσα ζήτησαν από τους μαθητές. Στο πλαίσιο των τιμών, ισχύουν οι ίδιες με τις περσινές με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, ενώ τα σχολικά βοηθήματα φαίνεται πως προτιμήθηκαν περισσότερο από μαθητές λυκείου. Η αγορά σχολικής τσάντας δε, είχε την τιμητική της σε κάποιες περιπτώσεις, δίχως όμως η ζήτηση της να θυμίζει εποχές όπου η γρήγορη αλλαγή της ήταν δεδομένη.

Οσο για το «καλάθι των μαθητών», δεν φάνηκε στην πράξη να μειώνει τη δουλειά των βιβλιοπωλείων, αποτελώντας σε κάθε περίπτωση αθέμιτο ανταγωνισμό προς ένα κλάδο που στηρίζει πολλά στο διάστημα αυτό, καθώς μεγάλες αλυσίδες και σούπερ μάρκετ παρατηρήθηκε να το εφαρμόζουν.

Αθηνά Καφαντάρη (Ολα χαρτί): «H κίνηση φέτος ήταν η ίδια με βάση τα περσινά δεδομένα. Ο γονιός επενδύει στο παιδί του, αγοράζοντας του την σωστή ποιότητα προϊόντων. Ως προς τις τιμές, κατά γενικές γραμμές έχουν παραμείνει στα ίδια επίπεδα. Οι αυξομειώσεις είναι ελάχιστες, λαμβάνοντας υπόψη πως έπεσε η τιμή στο χαρτί. Οι αυξήσεις αφορούν συγκεκριμένα είδη γραφικής ύλης που είναι εισαγωγής των εταιρειών. Για τις λίστες, θα έλεγα πως ήταν πιο λογικές φέτος, ζητώντας πιο συγκεκριμένα πράγματα, ενώ για το καλάθι των μαθητών, όπως και κάθε καλάθι που ανακοινώνει η κυβέρνηση, θεωρώ πως ο κόσμος δεν δίνει ιδιαίτερη βάση, διαπιστώνοντας πως δεν έχει μεγάλη ουσία στην πράξη. Για τις τσάντες παρατηρήθηκε άνοδος στις πωλήσεις φέτος, εστιάζοντας γονείς και μαθητές στα πιο κλασσικά κομμάτια, με στόχο να την έχουν και τα επόμενα χρόνια. Ως προς τα βοηθήματα, αγοράστηκαν περισσότερο από μαθητές για την προετοιμασία του Λυκείου, ενώ αντίθετα δεν κινήθηκαν τόσο τα βοηθήματα του Δημοτικού».

Λεωνίδας Μακρής (Μακρής 1928): «Σε σχέση με πέρυσι είχαμε την ίδια σχετικά κίνηση, ενώ δεν υπήρξαν και σοβαρές ανατιμήσεις, με εξαίρεση δύο με τρία είδη που αφορούσαν τα χαρτικά. Από πλευράς ζήτησης, τόσο η γραφική ύλη όσο και οι τσάντες αγοράστηκαν με την ίδια συχνότητα, ενώ τις λίστες των εκπαιδευτικών θα τις περιέγραφα πιο μαζεμένες και πιο συντηρητικές, προστατεύοντας κατά κάποιο τρόπο τα νοικοκυριά, τονίζοντας πως μπορούν να χρησιμοποιούσουν περσινά προϊόντα ή κάποια μπορούν να αγοραστούν προαιρετικά, δίχως να είναι απαραίτητο. Σε ό,τι έχει να κάνει με το «καλάθι των μαθητών» νομίζω πως ήταν λάθος πρωτοβουλία, καθώς το «καλάθι του νοικοκυριού» για παράδειγμα ή το fuel pass είναι συνεχόμενο, σε αντίθεση με το συγκεκριμένο που κράτησε ελάχιστο χρονικό διάστημα, δίχως έτσι να προστατευτεί ο κλάδος μας. Αναφορικά με τα βοηθήματα, οι μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου τα ζήτησαν πιο πολύ, όντας πιο απαραίτητα σε σχέση με τις μικρότερες ηλικίες».

Λυκούργος Καρολεμέας (Bookmark): «Ως όγκος δουλειάς, παρατηρήσαμε πως κινήθηκε στα περσινά επίπεδα, ωστόσο κύλησε σε ένα πιο σύντομο διάστημα. Η πρώτη μέρα της έναρξης ήταν πολύ δυνατή και οι υπόλοιπες μέρες ακολούθησαν σε συνηθισμένους ρυθμούς. Αυτό που παρατηρήθηκε ήταν οι πολύ μικρές λίστες, μιας και πράγματα που υπήρχαν από πέρυσι είχαν σβηστεί από τη λίστα, έχοντας προσαρμοστεί άπαντες στην οικονομική πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Οσοι δραστηριοποιούμαστε επιχειρηματικά καταλαβαίνουμε πως έχει η κατάσταση, γι’ αυτό και ως βιβλιοπωλείο προσπαθούμε να έχουμε καλές τιμές και να διαπραγματευόμαστε με τους προμηθευτές, δίχως όμως να περιορίζουμε την ποιότητα. Γι’ αυτό το λόγο, παρά την ακρίβεια στην αγορά, κρατήσαμε τις ίδιες τιμές με πέρυσι. Από πλευράς ζήτησης, η γραφική ύλη ήταν αυτή που είχε την τιμητική της και όχι τόσο οι τσάντες. Τα προϊόντα έτσι που είχαν μεγαλύτερη ζήτηση ήταν τα πιο αναλώσιμα, όπως τετράδια, γόμες, ξύστρες, μολύβια, πλαστελίνες, μαρκαδόροι κ.α. Σχετικά με το «καλάθι των μαθητών», πρέπει να υπενθυμίσουμε πως τα είδη του χαρτοπωλείου υπάρχουν παντού, με τα πολυκαταστήματα να μην παίζουν με ίσους όρους, καθώς άλλη τιμή εξασφαλίζει μια παλέτα χαρτί και άλλη περισσότερες που παραλαμβάνει μια κεντρική αλυσίδα. Σε κάθε περίπτωση, ελάχιστες ήταν οι διαφορές του καλαθιού με ένα μέσο βιβλιοπωλείο. Αυτό που ζητάμε από τον κόσμο είναι να προτιμά τα τοπικά καταστήματα, οποιοδήποτε επάγγελμα και αν αφορά, κερδίζοντας σε ποιότητα, μιας και δεν είναι λίγα τα περιστατικά τετραδίων που ξηλώνονται στα μέσα της χρονιάς, έχοντας αγοράσει κανείς τεμάχια 20 λεπτά φθηνότερα. Σε ό,τι έχει να κάνει με τα βοηθήματα, τα τελευταία τρία χρόνια υπάρχει μια φθίνουσα πορεία σε αυτά του Δημοτικού, σε αντίθεση με τις τάξεις της Γ’ Γυμνασίου και άνω όπου η κίνηση είναι σταθερή. Σε αυτά του Δημοτικού, αποδίδω την εξέλιξη αυτή στα κέντρα μελέτης, με τους γονείς να διαθέτουν εκεί ένα ποσό το μήνα, δίχως έτσι κατά την κρίση τους να χρειάζονται επιπλέον βοήθεια τα παιδιά».

Δήμητρα Δημοπούλου (Βιβλιοπωλείο «Βιβλιόπολις»): «Η κίνηση σε σχέση με πέρυσι είναι σαφώς πιο μειωμένη, έχοντας εικόνα μετά από ένα σεβαστό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη και τα τέλη Αυγούστου όπου γίνονται οι πρώτες αγορές. Πρόκειται για ένα πανελλαδικό φαινόμενο, καθώς μιλώντας με προμηθευτές σε άλλες πόλεις μου έχουν πει πως είχαν περιορισμένη κίνηση. Για τον τζίρο, δεν είναι λιγότεροι οι μαθητές, αλλά είναι λιγότερο το ποσό της απόδειξης που προκύπτει από τις αγορές. Στο κλίμα αυτό, συνεπάγεται το γεγονός πως έχει μειωθεί η λίστα των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα μετά τα lockdown λόγω της πανδημίας όπου διαφοροποιήθηκαν οι ανάγκες. Δάσκαλοι και καθηγητές δείχνουν προσεκτικοί συνεπώς σε αυτά που ζητούν, όπως και οι οικογένειες στις αγορές τους, επιλέγοντας το Σεπτέμβριο τα πιο αναγκαία ώστε να ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα τα υπόλοιπα. Παρ’ όλα αυτά, φέτος υπήρξε κίνηση στην πώληση της τσάντας, μιας και λόγω του κορονοϊού είχαν για χρόνια την ίδια. Αγοράζοντας άλλωστε μια ποιοτική τσάντα ένας μαθητής προφανώς δεν θα αγοράσει την επόμενη χρονιά, αλλά όντας ικανοποιημένος θα συστήσει το αντίστοιχο βιβλιοπωλείο στο συμμαθητή του. Ως προς τα βοηθήματα, τον πρώτο λόγο και φέτος είχαν οι τάξεις των Λυκείων και ιδίως αυτές των θετικών κατευθύνσεων, ενώ δεν έλειψαν και οι περιπτώσεις παιδιών του Δημοτικού που αγόρασαν σχετικά βιβλία για τη Γλώσσα και τα Μαθηματικά. Τέλος, ως προς το «καλάθι των μαθητών», είναι διαφορετικό να πουλάς ένα ανώνυμο, τρίτο προϊόν σε τιμή καλαθιού, από ένα επώνυμο Ευρωπαϊκό. Προφανώς είναι και τα δύο τετράδια για παράδειγμα, αλλά διαφορετικής ποιότητας και παραγωγής, με τους καταναλωτές να γνωρίσουν πως έχει η κατάσταση. Γι’ αυτό και ως επιχείρηση διατηρούμε τις τιμές προς τα κάτω, θέλοντας τα παιδιά να έχουν ποιοτικά είδη μπροστά τους. Στο πλαίσιο αυτό, το Γενικό Χημείο του Κράτους κάνει σχετικούς ελέγχους ως προς τα τετράδια που πωλούνται στην αγορά, εξέλιξη θετική, πρωτίστως για την υγεία των παιδιών».