Η Γιώτα Μηλίτση, κοινωνική λειτουργός στο Κέντρο Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας των Παιδικών Χωριών SOS Καλαμάτας, επισημαίνει ότι συνήθως με κάποια άλλη αφορμή θα αποκαλυφθεί ένα τέτοιο ένοχο μυστικό. Ειδικά στην κλειστή κοινωνία ενός χωριού ο βιασμός ενός παιδιού από τον πατέρα ή άλλο συγγενικό του πρόσωπο είναι θέμα ταμπού. «Συνήθως στις κλειστές κοινωνίες, όπου ο καθένας αποσιωπά τέτοια γεγονότα και από φόβο να μην μπλέξει, γίνεται ξαφνικά ένα "μπαμ" και αναρωτιόμαστε "τι έγινε";», λέει. Και «δυστυχώς δεν υπάρχουν και οι δομές που θα στηρίξουν τις οικογένειες ή θα απευθυνθεί κάποιος ο οποίος θα ακούσει ή θα δει να συμβαίνει ή θα απευθυνθεί ένα παιδί που το βιώνει», προσθέτει. Πιστεύει λοιπόν ότι αν υπήρχε ενημέρωση τόσο μέσα στα σχολεία, αλλά και μέσα στην κοινωνία, θα γινόταν πιο εύκολο να καταγγέλλονται περιστατικά βιασμών. Επισημαίνει δε ότι συνήθως οι βιασμοί ανηλίκων από συγγενικά τους πρόσωπα τείνουν να μένουν στα στενά όρια μιας οικογένειας κι αυτό θα μπορούσε να ανατραπεί αν ξέραμε πώς να αντιδράσουμε ως κοινωνία. «Ενα ενημερωτικό πρόγραμμα μέσα στο σχολικό περιβάλλον θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρόληψη, γιατί είναι δύσκολο για ένα παιδί που ζει μια τέτοια κατάσταση να το εξωτερικεύσει», αναφέρει. Αλλά και ο καθένας μας θα πρέπει να μάθει να αντιδρά και να μην κρατά κρυφή μια κτηνωδία που συμβαίνει δίπλα του, «ειδικά όταν πρόκειται για παιδικές ψυχές, ο κόσμος να εξωτερικεύεται για να βοηθήσει το συνάνθρωπό του παίρνοντας μέρος σε αυτό το κομμάτι της αποκάλυψης και να μην το αποσιωπά», λέει καταλήγοντας.
Η κοινωνική λειτουργός της Πρόνοιας Φούλη Καραμπέτσου επισημαίνει ότι τα παιδιά που βιάζονται, δέρνονται ή δέχονται ψυχολογική και λεκτική βία δεν ανοίγονται εύκολα «είτε γιατί φοβούνται πώς θα αντιδράσουν οι γονείς, είτε γιατί δωροδοκούνται για να μην μιλήσουν», λέει. Και τονίζει ότι περιστατικά βίας μέσα στις οικογένειες σίγουρα υπάρχουν, αλλά δύσκολα βγαίνουν στην επιφάνεια. «Υπάρχουν και περιστατικά βιασμών, αλλά δεν βγαίνουν εύκολα στην επιφάνεια, ακόμα και αν προσεγγίσει την οικογένεια ένας κοινωνικός λειτουργός, η οικογένεια κοιτάζει να το κρύψει και εμφανίζεται μετά από πολλές συναντήσεις και για άλλο τυχαίο λόγο», αναφέρει.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
Δύσκολα λοιπόν ένα παιδί θα μιλήσει για τη βία που δέχεται στο σώμα και την ψυχή του. Οι εκβιασμοί, ο τρόμος, αλλά και η δωροδοκία είναι οι τρόποι που συνήθως οι βασανιστές τους κρατούν το στόμα του παιδιού κλειστό. Σημαντικός είναι και ο ρόλος της μητέρας για το αν θα αποκαλυφθεί ή όχι μια τέτοια κτηνωδία. Συνήθως γνωρίζουν τι συμβαίνει και το αποσιωπούν, ειδικά σε περιπτώσεις που χρειάζονται χρήματα και ανέχονται τη σεξουαλική εκμετάλλευση των παιδιών τους από ξένους κυρίως, με αντίτιμο τα χρήματα.
Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις οι εκπαιδευτικοί είναι αυτοί που θα ζητήσουν βοήθεια για ένα μαθητή τους, ερμηνεύοντας από την συμπεριφορά του ότι κάτι κακό μπορεί να συμβαίνει στο σπίτι.
«Ο κανόνας είναι η σεξουαλική βία να ασκείται από κάποιο πρόσωπο του συγγενικού περιβάλλοντος του παιδιού, πατέρα ή θείο -πολλές φορές το γνωρίζει και η μάνα, απλά αυτή για κάποιους λόγους σιωπά, γιατί απειλείται, γιατί δεν μπορεί να το δεχτεί αυτό για το σύζυγό της, είναι πολλά αυτά που μπορεί να συμβαίνουν πίσω από την κλειστή πόρτα ενός σπιτιού», αναφέρει η κ. Καραμπέτσου. Συνήθως στις οικογένειες που παιδιά βιάζονται, το μορφωτικό επίπεδο είναι χαμηλό, αντίθετα όταν μιλάμε για ξυλοδαρμούς ή άλλου είδους βία αυτό δεν ισχύει πάντα. Στις κλειστές κοινωνίες, στα χωριά, είναι ακόμα πιο δύσκολο να φανερωθεί μια τέτοια περίπτωση και αποκαλύπτονται τυχαία, «δηλαδή με αφορμή μια αγχωμένη μάνα που θα απευθυνθεί στην Πρόνοια ή ακόμη από τους έντονους καβγάδες που θα καταγγείλουν οι γείτονες στην Αστυνομία».
Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΕΝΟΧΩΝ
Η κακοποίηση δεν έχει φύλο, ξεκινά στη σχολική ηλικία, συνήθως στο δημοτικό, ωστόσο δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία στην Πρόνοια, αν και το φύλο δεν έχει σχέση πάντα, όπως λέει η Φούλη Καραμπέτσου. Ωστόσο, σύμφωνα με την εμπειρία της οι βιασμοί είναι πιο συχνοί στα κορίτσια, ξεκινά στην παιδική ηλικία και κορυφώνεται στην εφηβεία. «Δεν γίνεται ποτέ μια φορά, είναι επαναλαμβανόμενες οι φορές που θα υποστεί το βιασμό ένα παιδί», λέει. Και καθώς τα χρόνια περνούν το παιδί γίνεται συνένοχος και κρύβει το μυστικό «με το φόβο ότι φταίει και αυτό ή διαφορετικά εξαγοράζεται με κάτι άλλο για να κρατήσει τη σιωπή του», προσθέτει. Εξάλλου οι βιαστές φροντίζουν και περνάνε συνήθως το μήνυμα ότι θα μπουν φυλακή και κανένας δεν θα φροντίζει την οικογένεια ή αλλιώς εκβιάζουν συναισθηματικά πως «θα μπω φυλακή και αυτό δεν πρέπει να γίνει, γιατί είμαι πατέρας σου ή θείος σου», επισημαίνει η κ. Καραμπέτσου.
