Πέμπτη, 10 Ιουνίου 2021 08:10

Σάρκα και οστά παίρνει η αναδοχή παιδιών

Γράφτηκε από την
Σάρκα και οστά παίρνει η αναδοχή παιδιών

 

Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη

Σάρκα και οστά παίρνει η αναδοχή, ένας θεσμός που ναι μεν υπήρχε στα χαρτιά από το 1996, αλλά ήταν ανενεργός. Μέχρι σήμερα τα περισσότερα παιδιά που για κάποιο λόγο απομακρύνονται από τη βιολογική τους οικογένεια, τα υποδέχονται ιδρύματα ή νοσοκομεία για προσωρινή φιλοξενία. Πλέον, ο στόχος της Πολιτείας είναι να βρεθεί «μια οικογένεια για κάθε παιδί»· μια τομή στον τομέα της παιδικής προστασίας, όπως λέει μιλώντας στην “Ε” η επιμελήτρια Ανηλίκων Δικαστηρίου Καλαμάτας Αγγελική Ρουμελιώτου.

 

ΝΕΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΔΟΧΩΝ

Το νέο Εθνικό Σύστημα Αναδοχών ξεκίνησε τη λειτουργία του πέρυσι τον Ιούλιο, με την υπόσχεση για ταχύτητα, διαφάνεια και δικαιοσύνη. Ουσιαστικά, λέει η κ. Ρουμελιώτου, στοχοθετεί “σε μια απαγκίστρωση των παιδιών από την ιδρυματική προστασία που μέχρι πρότινος αποτελούσε μονόδρομο στις περιπτώσεις των παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο, δηλαδή παιδιών που είναι θύματα κακοποιητικών καταστάσεων οποιασδήποτε μορφής”. Και εξηγεί πως “μια κακοποιητική συμπεριφορά εκ μέρους της βιολογικής οικογένειας μπορεί να περιλαμβάνει σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική κακοποίηση ή και υψηλού κινδύνου παραμέληση”. Στην τελευταία περίπτωση μάλιστα “περιλαμβάνονται όλες οι μορφές αποστέρησης εκείνων των αγαθών, υλικών και άυλων, που είναι απαραίτητα για την υγιή και ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού και που παρά τις όποιες υποστηρικτικές παρεμβάσεις δεν υπάρχει βελτίωση”.

 

ΠΟΤΕ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

Σε αυτές λοιπόν τις περιπτώσεις το κράτος, με τη μορφή των υπηρεσιών, παρεμβαίνει δυναμικά προστατεύοντας θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών και αναθέτει την πραγματική τους φροντίδα σε άλλα πρόσωπα. “Μέχρι τώρα, αυτά τα «άλλα πρόσωπα» ήταν μόνο οι δομές εξωοικογενειακής προστασίας. Τώρα παίρνει σάρκα και οστά ένας θεσμός, η αναδοχή, που υπήρχε μεν στα χαρτιά από το 1996 αλλά ήταν ανενεργός”, αναφέρει η επιμελήτρια Ανηλίκων. Και προσθέτει τον ορισμό της αναδοχής, που “είναι η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη ανάληψη της πραγματικής φροντίδας ενός παιδιού από κατάλληλους και εγκεκριμένους αναδόχους γονείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν το υψηλό καθήκον της καθημερινής φροντίδας του παιδιού και κάθε μέτρο για την προστασία και διαπαιδαγώγησή του”.

 

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Η Πολιτεία, λέει η κ. Ρουμελιώτου, σχεδίασε “ένα σαφές θεσμικό πλαίσιο για το πώς γίνεται αυτό με σειρά εγκυκλίων, σαφώς σχεδιασμένων βημάτων που ακολουθούνται και υψηλής στάθμης μηχανισμό παρακολούθησης όλης της διαδικασίας”. Και, ήδη, “έχουν γίνει σημαντικά βήματα και κάθε μέρα που περνά γίνονται ακόμη περισσότερα. Ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα τα αποτελέσματα είναι πολύ αισιόδοξα”. Ωστόσο, “στο σύνολο της χώρας μοιάζει να  χρειάζεται σημαντική προσπάθεια για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πιθανών υποψηφίων γονέων ώστε να μην διστάσουν να εμπλακούν σε μια διαδικασία που θα αλλάξει τη δική τους ζωή μαζί με την αλλαγή της ζωής ενός παιδιού”.

 

ΔΕΝ ΑΠΟΚΟΠΤΕΤΑΙ Ο ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Η ηλικιακή ομάδα των παιδιών για αναδοχή είναι μέχρι 18 ετών, που αποτελεί το όριο ενηλικίωσης. Όπως αναφέρει η Αγγελική Ρουμελιώτου, αφορά παιδιά που ήδη διαβιούν σε ιδρυματικές δομές ή πρόκειται να απομακρυνθούν από τη βιολογική τους οικογένεια, αφού “μέσα από εμπεριστατωμένη έρευνα κρίθηκε ότι αυτή αδυνατεί να τους παράσχει ουσιαστική προστασία και φροντίδα”. Ωστόσο, παρατηρεί, θα πρέπει “να καταστήσουμε σαφές ότι ο δεσμός με τη βιολογική οικογένεια δεν αποκόπτεται μιας και στο περιεχόμενο της αναδοχής είναι η επικοινωνία με τους βιολογικούς γονείς, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις”.

 

ΑΠΛΗ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η διαδικασία για κάποιον που ενδιαφέρεται να γίνει ανάδοχος γονέας ή να λάβει περισσότερη πληροφόρηση είναι αρκετά απλή, αφού πλέον αξιοποιείται η τεχνολογική δίοδος. Οπως ενημερώνει η επιμελήτρια Ανηλίκων, ο υποψήφιος ανάδοχος γονέας επισκέπτεται ως πολίτης την πλατφόρμα anynet.gr, Πληροφοριακό Σύστημα Αναδοχής - Υιοθεσίας στο οποίο κάνει είσοδο με τους προσωπικούς κωδικούς του Τaxisnet. Εκεί “θα λάβει απαντήσεις σε όλα τα βασικά ερωτήματά του και κατευθύνσεις για την αίτησή του ως υποψήφιος ανάδοχος, ανάλογα με την περιοχή που κατοικεί. Αν χρειάζεται βοήθεια σε αυτή τη διαδικασία μπορεί να έλθει σε επικοινωνία με το Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης της περιφερειακής ενότητας στην οποία ανήκει και να συνεργαστεί με τους αρμόδιους υπαλλήλους”. Στη συνέχεια “θα ακολουθήσει μια διαδικασία καταχώρισης στοιχείων, αξιολόγησης, εκπαίδευσης, πιστοποίησης και ένταξης στο μητρώο αναδόχων, με την οποία ουσιαστικά εισάγεται στη λίστα των εγκεκριμένων αναδόχων γονέων και στην οποία προστρέχουν οι φορείς όταν υπάρχει ανάγκη τοποθέτησης κάποιου παιδιού”.

 

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ

Στην παρούσα φάση, λέει η κ. Ρουμελιώτου, ενεργοποιήθηκε και η καταβολή οικονομικής υποστήριξης προς τους αναδόχους γονείς από το κράτος, “στοιχείο που θεωρείται καθοριστικό δεδομένων των πρακτικών αναγκών που υφίστανται στην καθημερινότητα ενός παιδιού τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ανάδοχοι”. Αναφέρει ακόμη πως “από τη νομοθεσία προβλέπεται ότι η αναδοχή μπορεί να αποτελέσει ακόμη και αναμορφωτικό μέτρο για ανηλίκους με παραβατικότητα, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι η βιολογική οικογένεια σχετίζεται με την εκδήλωση παραβατικών συμπεριφορών του ανηλίκου και αδυνατεί να τον υποστηρίξει στην επανόρθωση”. Σε αυτήν την περίπτωση “το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει την τοποθέτησή του σε ανάδοχη οικογένεια, η οποία θα γνωρίζει εκ των προτέρων με σαφήνεια τα θέματα που αφορούν τον ανήλικο και το ρόλο που καλείται να φέρει εις πέρας”.

 

ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Ωστόσο, “καίτοι έχουμε σαφή νομοθετική πρόβλεψη στο θεσμικό πλαίσιο της αναδοχής, η Πολιτεία δεν έχει προχωρήσει ακόμη στα απαραίτητα βήματα υλοποίησης του εν λόγω μέτρου, πιθανόν γιατί πρέπει να λάβει πρώτα στέρεες βάσεις το αρχικό εγχείρημα αποϊδρυματοποίησης των παιδιών που διαβιούν σε ιδρύματα και στο οποίο δίνεται εξαιρετική βαρύτητα στην παρούσα φάση”, σημειώνει η Αγγελική Ρουμελιώτου και καταλήγει λέγοντας πως “είναι κάτι που εμείς οι επιμελητές Ανηλίκων περιμένουμε με αγωνία, δεδομένης της δυναμικής που προσδίδει ένα τέτοιο μέτρο στη φαρέτρα μας για ολιστική πλαισίωση και διαπαιδαγώγηση του ανηλίκου”.


NEWSLETTER