1 Τώρα με την κρίση ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού είναι πιο σημαντικός;

«Η κρίση δημιουργεί νέα προβλήματα και μεγεθύνει υφιστάμενα. Με αυτήν την έννοια, ο ρόλος ενός κοινωνικού λειτουργού είναι πιο σημαντικός σε μια τέτοια χρονική περίοδο, αφού πρέπει να στηρίξει τους ανθρώπους στην υπερπροσπάθεια που κάνουν για να διατηρήσουν τη λειτουργικότητά τους και να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους πιο αποτελεσματικά».

2 Στην περιοχή μας, στο Κέντρο Υγείας Μεσσήνης, ένας κοινωνικός λειτουργός βοηθάει όλο τον κόσμο, άτομα κάθε ηλικίας;

«Απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που χρειάζεται στήριξη οποιασδήποτε μορφής για να διατηρήσει τη σωματική και ψυχική του υγεία. Η στήριξη μπορεί να είναι από απλή ενημέρωση και διασύνδεση με άλλους κοινωνικοπρονοιακούς φορείς ή φορείς δευτεροβάθμιας υγείας (π.χ. μεγάλα νοσοκομεία), μέχρι συμβουλευτική στήριξη διαρκείας για θέματα ενδοοικογενειακών σχέσεων».

3 Οι δράσεις για το παιδί και η ενημέρωση στα σχολεία έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα; Και αν ναι, γιατί;

«Αποτελούν βασική μας προτεραιότητα, γιατί στην παιδική και εφηβική ηλικία χτίζεται η πρόληψη και όλο το σύστημα των υγιών κοινωνικών σχέσεων. Αν τα θεμέλια είναι γερά, οι κίνδυνοι μειώνονται. Σκεφτείτε το αυτό, για παράδειγμα, σε σχέση με την χρήση ουσιών, τις εγκυμοσύνες σε εφηβική ηλικία, το κάπνισμα ή τα τροχαία ατυχήματα με μηχανές». 

4 Οι γονείς βοηθούν το έργο σας ή χρειάζεται περισσότερη παιδεία και σ’ αυτούς;

«Οι γονείς είναι οι μεγάλοι μας σύμμαχοι και ελπίζουμε ότι αισθάνονται κι εμάς (τους κοινωνικούς λειτουργούς) ως συμμάχους. Ο στόχος μας είναι ομόκεντρος. Προσπαθούμε να τους στηρίξουμε, ώστε να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο ρόλο τους. Σε αυτήν την κατεύθυνση γίνεται μεγάλη προσπάθεια και από τους συλλόγους γονέων με τους οποίους συνεργαζόμαστε σταθερά».

5 Η Μεσσήνη είναι αγροτική περιοχή και κέντρο μιας ευρύτερης γειτονιάς. Η κρίση έχει χτυπήσει περισσότερο μια τέτοια περιοχή;

«Η κρίση χτύπησε ανελέητα όλες τις περιοχές. Και τη Μεσσήνη φυσικά. 

Οι αδύναμοι οικονομικά έγιναν ακόμη πιο αδύναμοι. Η φτώχεια έδειξε τα δόντια της, επηρεάζοντας αλυσιδωτά και το σύστημα των κοινωνικών αξιών. Πολύ χαρακτηριστική έκφανση αυτού του θέματος είναι το ζήτημα της παραβατικότητας που χτύπησε κόκκινο».

6 Τι γίνεται με τον κόσμο που έχει αδυναμία πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας; Πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση;

«Είναι πολύ σοβαρή, αλλά είναι διαφορετικό το να μην έχεις ασφάλιση λόγω ελλιπούς ενημέρωσης σχετικά με υφιστάμενα προγράμματα υπηρεσιών από το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΔ ή το δήμο. Διαφορετικό το να μην είσαι δικαιούχος λόγω απουσίας βασικών προϋποθέσεων. Διαφορετικό το ζήτημα της οικονομικής χρέωσης, διαφορετικό το τεράστιο χρεωστικό στα ταμεία και φυσικά διαφορετική η ίδια η εσωτερική κρίση που διέρχεται ολόκληρο το σύστημα υγείας».

7 Με τους τσιγγάνους της περιοχής τι γίνεται; Η κοινωνική ενσωμάτωσή τους είναι εφικτή, μπορεί να δώσει λύση;

«Αυτό είναι ένα κεφάλαιο τεράστιο, στο οποίο οι φορείς που ασχολήθηκαν κόπηκαν ως μετεξεταστέοι. Και αυτό γιατί προσπάθησαν να εφαρμόσουν σε αυτήν την ομάδα, μοντέλα που πέτυχαν σε άλλες κοινωνικές ομάδες, τελείως όμως διαφορετικές, π.χ. μετανάστες. Ομως, με τους τσιγγάνους πρέπει να ξεκινήσουμε την αλλαγή εκ των έσω».

8 Η εκπαίδευση των τσιγγανόπαιδων είναι σε καλό δρόμο ή μπορεί να θεωρηθεί χαμένη υπόθεση;

«Ποια εκπαίδευση; Αυτήν που γράφονται στην αρχή του έτους και διακόπτουν μόλις εξασφαλίσουν το επίδομα; Αλίμονό μας, βέβαια, αν την θεωρήσουμε χαμένη υπόθεση. Θα απαντήσω με μια μεταφορική φράση "η λύση προϋποθέτει να βγάλουν οι αρμόδιοι το δάχτυλο μπροστά από τα μάτια τους"».

9 Εχετε ιδιαίτερες γνώσεις στα θέματα ασφαλείας στο Διαδίκτυο. Τι θα συμβουλεύατε τα παιδιά που περνούν πολλές ώρες σ’ αυτό;

«Να το αντιμετωπίσουν ως εργαλείο που θα τα πάει πιο μπροστά και όχι ως κάτι που καταπίνει τις δημιουργικές τους ώρες. Να το χρησιμοποιήσουν χωρίς να τα χρησιμοποιεί. Απλά πράγματα».

10 Ο εθισμός στο Διαδίκτυο και σε μεγάλους ανθρώπους πώς αντιμετωπίζεται;

«Οι ηλικιακές ομάδες που αναπτύσσουν ευκολότερα συμπεριφορές εξάρτησης είναι οι έφηβοι και οι ενήλικες γύρω στα 45-55, ιδιαίτερα δε αν βρίσκονται σε μια φάση "άδειας φωλιάς", όπως χαρακτηριστικά λέμε. Αντιμετωπίζεται μέσα από συνειδητή αναζήτηση πιο δημιουργικών και πραγματικών τρόπων ζωής από μια εικονική και ψεύτικη πραγματικότητα». 

11 Ο εθελοντισμός στα λόγια πάει πολύ καλά στην περιοχή μας. Στην πράξη έχει την ίδια θετική εικόνα;

«Ο εθελοντισμός είναι η λύση πολλών κοινωνικών προβλημάτων. Θεωρώ ότι υπάρχει μεγάλο εθελοντικό έργο, αλλά από λίγους ανθρώπους. Αλλά ο εθελοντισμός προϋποθέτει εσωτερικό κίνητρο και επιθυμία, δεν γίνεται καταναγκαστικά, γιατί παύει να είναι εθελοντισμός». 

12 Θέλω να σταθώ στην εθελοντική αιμοδοσία. Γιατί στη χώρα μας βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο;

«Γιατί ως λαός είμαστε λιγάκι καχύποπτοι και θεωρούμε πιο σημαντική πρόληψη το "να χτυπήσουμε ξύλο" από το μπούμε στη διαδικασία να δώσουμε λίγο αίμα. Χρειάζεται ενσυναίσθηση, δηλαδή να μπορούμε να μπούμε στο πετσί του ανθρώπου που έχει ανάγκη». 

13 Εξακολουθούν να υπάρχουν κενές θέσεις κοινωνικών λειτουργών στο δημόσιο σύστημα υγείας;

«Οι κενές θέσεις των κοινωνικών λειτουργών έχουν πολλαπλασιαστεί, δεδομένου ότι προσελήφθησαν ελάχιστοι κοινωνικοί λειτουργοί σε σχέση με αυτούς που αποχώρησαν. Επίσης, τα ολιγόμηνα προγράμματα είναι τελείως ανορθόδοξα στον τομέα μας, αφού μια τέτοια δουλειά δεν μπορεί να πετύχει ουσιαστικά αποτελέσματα με τακτικές "πυρόσβεσης" ή παροδικής επίσκεψης».

14 Τι φταίει που ακόμα και σήμερα οι πόλεις μας είναι αφιλόξενες για τα άτομα με αναπηρία;

«Φταίει που κανένας πολιτικός δεν τολμά να περπατήσει σε ένα δρόμο για μια ώρα καθισμένος σε ένα αναπηρικό αμαξίδιο ή με κλειστά μάτια κρατώντας λευκό μπαστούνι. Φταίμε κι εμείς, οι μη ανάπηροι, που για να μην ξεβολευτούμε, παρκάρουμε στις θέσεις αναπήρων, κλείνουμε ράμπες ή βάζουμε τραπεζάκια πάνω στις διαβάσεις τυφλών». 

15 Υπάρχουν ζητήματα κακοποίησης παιδιών στην περιοχή μας; Μπορούμε να τα προλάβουμε;

«Δυστυχώς υπάρχουν. Αν μάλιστα συμπεριλάβουμε και την παραμέληση στην έννοια της κακοποίησης, τότε θα τρομάξετε με τα νούμερα. Πριν μιλήσατε για παιδεία των γονέων. Εκεί είναι η απάντηση: "Να πετάξουν έξω από τη ζωή τους το ξύλο και τη βία όλων των μορφών. Μόνο κακό κάνουν. Πονάνε το σώμα και τη ψυχή"».

16 Κάπου είδα αναρτημένο: "29 ψυχολόγοι συνιστούν αγκαλιά. Αυτοί ξέρουν". Ετσι είναι;

«Ναι, είναι ένα μότο από τα πετυχημένα που σερφάρουν στο Διαδίκτυο. Η αγκαλιά είναι φάρμακο για όλους τους πόνους, του σώματος και της ψυχής. Ανέξοδη και εγγυημένη. Χαρίστε την απλόχερα και θα εκπλαγείτε ευχάριστα».

17 Παρακολουθείτε μεταπτυχιακό στη διοίκηση μονάδων υγείας. Τι χρειάζεται ένας διοικητής για να πετύχει στο έργο του;

«Το ταλέντο να ανακαλύπτει καλούς συνεργάτες και να τους εμπιστεύεται. Να αναγνωρίζει τις δεξιότητες και τις δυνατότητες των εργαζομένων και να τους υποστηρίζει για να τις αναπτύξουν». 

18 Με τους μετανάστες τι γίνεται στην περιοχή; Πώς μπορούν να τους βοηθήσουν οι κοινωνικοί λειτουργοί;

«Η Μεσσήνη είναι μια πόλη που προσελκύει μετανάστες λόγω των χαμηλών ενοικιοστασίων σε παλιές κατοικίες, της γειτνίασης με την Καλαμάτα, αλλά και της δυνατότητας απασχόλησης σε αγροτικές εργασίες. Ο δικός μας ρόλος είναι να υποστηρίξουμε την ενσωμάτωσή τους, χωρίς όμως να διαταραχθεί η κοινωνική ισορροπία». 

19 Οι μαθητές αντιμέτωποι με τις εξετάσεις. Πώς θα πρέπει να τις αντιμετωπίζουν;

«Οι μαθητές θα πρέπει να τις αντιμετωπίσουν ψύχραιμα, με συστηματική προσπάθεια, με αγάπη σε αυτά που στοχεύουν. Οι γονείς να είναι υποστηρικτικοί, κυρίως ψυχολογικά. Να μην επιβάλλουν στα παιδιά τις δικές τους προσδοκίες και να μην το βιώνουν σαν να δίνουν οι ίδιοι εξετάσεις, γιατί η ψυχική ένταση των μαθητών είναι ήδη τεράστια».

20 Δεν κατάγεστε από τη Μεσσηνία. Πόσο εύκολο είναι να ζήσει κάποιος σε έναν άλλο τόπο από τη γενέτειρά του;

«Καθόλου εύκολο, αφού χρειαζόμαστε τις ρίζες μας για να στηριζόμαστε. Αλλά δεν είναι και ακατόρθωτο να αγαπήσουμε και τον τόπο που μας υποδέχεται και μας αγκαλιάζει. Τον τόπο άλλωστε τον κάνουν οι άνθρωποι, οι σχέσεις μας και τα συναισθήματα. "Είναι ξένος ο κόσμος, μόνο αν αισθάνεσαι ξένος", λένε κάποιοι στίχοι. Και εγώ δεν αισθάνθηκα ποτέ ξένη στη Μεσσηνία. Και ευχαριστώ γι' αυτό, πρώτα το Θεό και μετά όλους τους ανθρώπους που γνώρισα».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Αγγελική Ρουμελιώτου είναι κοινωνική λειτουργός στο Κέντρο Υγείας Μεσσήνης. Παράλληλα συνεργάζεται με τα σχολεία, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους τοπικούς φορείς και συλλόγους στο πλαίσιο προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης. Είναι εκπαιδευτικό στέλεχος του προγράμματος "Αριάδνη" του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο καταρτίζει εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες ψυχικής υγείας πάνω στο θέμα της ασφαλούς πλοήγησης, των κινδύνων και της πρόληψης του εθισμού των παιδιών και των εφήβων από το Διαδίκτυο.

Είναι μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Γραφείου Οικογένειας της Μητρόπολης Μεσσηνίας και υποψήφια μεταπτυχιακού προγράμματος του ΕΑΠ στον τομέα της Διοίκησης Μονάδων Υγείας.

Για αρκετά χρόνια δίδασκε στις σχολές γονέων του ΙΔΕΚΕ και συμμετείχε στη διοίκηση του ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ Μεσσηνίας, του Νομαρχιακού τμήματος του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος, του Κοινωνικού Φορέα του Δήμου Καλαμάτας, του Κέντρου Ενημέρωσης και Πρόληψης από ψυχοδραστικές Ουσίες (ΚΕΠΕΨΟ) Ν. Μεσσηνίας, του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Μεσσήνης και της Τ.Ο.Σ. Παιδικών Χωριών SOS Ελλάδος.