Αυτό είναι και το μήνυμα το οποίο θέλησαν να περάσουν οι ομιλητές στους γονείς παιδιών του 10ου Δημοτικού Καλαμάτας, στην εκδήλωση του σχολείου “Μεγαλώνοντας παιδιά και εφήβους στο Διαδίκτυο”.

Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη

Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην “Ε” η εισηγήτρια Βασιλική Μάλαμα, δασκάλα στο 10ο και δρ. Ειδικής Αγωγής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, το ουσιαστικό είναι “να μάθουμε να ζούμε μέσα στο Διαδίκτυο με ασφάλεια. Δεν διδάσκουμε στο παιδί μας να μείνει μακριά από το Διαδίκτυο, αλλά να προσέχει για να μην εμπλακεί σε δυσάρεστες καταστάσεις”. Η ίδια άλλωστε ανέπτυξε το θέμα “Ηλεκτρονικός εκφοβισμός: Οταν τα παιδιά μας παίζουν σε μια παγκόσμια αυλή. Τεχνικές και μέτρα πρόληψης”, το οποίο ενδιαφέρει πολλούς γονείς, καθώς τα φαινόμενα cyber bullying δεν είναι πια κάτι το ασυνήθιστο και ξένο στην σχολική καθημερινότητα. 

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι όλοι οι ομιλητές τόνισαν ότι, όπως προετοιμάζουμε τα παιδιά για τα γεγονότα που θα συμβούν στην πραγματική ζωή, έτσι θα πρέπει να τα μαθαίνουμε να προσεγγίζουν την τεχνολογία και τις δυνατότητές της αποκτώντας ηλεκτρονική συνείδηση και να είναι σωστοί ψηφιακοί πολίτες - γιατί όταν στερείς από έναν έφηβο ή ένα παιδί την πρόσβαση στο Διαδίκτυο, του στερείς τις τεράστιες δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η τεχνολογία, και φυσικά την πρόσβαση σε ένα ανεξάντλητο πεδίο γνώσης. 

ΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Η εν λόγω εκδήλωση έγινε στο χώρο του σχολείου το απόγευμα της Δευτέρας και τη διοργάνωσαν ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, σε συνεργασία με το Τμήμα Ενταξης του σχολείου και την Επιτροπή Διαχείρισης της σχολικής βιβλιοθήκης. Είναι η πρώτη από μια σειρά ομιλιών που θα γίνονται την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα και σκοπό έχουν να ανοίξει ο διάλογος ανάμεσα στο σχολείο και την κοινότητα, γύρω από θέματα που άπτονται της ψυχικής υγείας και της ανάπτυξης των παιδιών και εφήβων. 

“Σκοπός είναι ένα σχολείο ανοιχτό, το οποίο συνεργάζεται και συνοδοιπορεί με τους γονείς στο ταξίδι της ανάπτυξης των παιδιών”, ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Μάλαμα. Στο ίδιο πάνελ ως ομιλητές κάθισαν επίσης: Ο εκπαιδευτικός Πληροφορικής Γιώργος Γκιουλέκας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα “Χρησιμοποιώντας τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και το Διαδίκτυο με ασφάλεια, ο άνθρωπος μαθητής πρωταγωνιστής, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής εργαλείο”. Ο Βασίλης Πουλόπουλος, μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής, με θέμα “Διαδίκτυο: ένας καλός και όχι ένας ύπουλος φίλος”. Και ο περιφερειακός διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Παναγιώτης Πετρόπουλος, με θέμα “Ασφαλής χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και Διαδικτύου από παιδιά και εφήβους”. 

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Οσον αφορά τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, η Βασιλική Μάλαμα αποδίδοντας με απλό τρόπο το φαινόμενο του cyber bullying εξήγησε ότι “μπορεί να θεωρηθεί ως μια σύγχρονη πλευρά του σχολικού εκφοβισμού, ωστόσο υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που τον διαφοροποιούν και τον εξελίσσουν και γι’ αυτό δεν μπορεί να ταυτιστούν τα δύο φαινόμενα - αν και είναι κοντά”. 

Το στοιχείο που διαφοροποιεί τον διαδικτυακό εκφοβισμό από το bullying στο σχολικό περιβάλλον “είναι η χρήση των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας. Επιπλέον, το φαινόμενο αυτό περιλαμβάνει στοιχεία πρόθεσης, επανάληψης και διαφοράς δύναμης ανάμεσα στο θύμα και το θύτη”. Και εξηγεί πως σε τέτοιες περιπτώσεις, που ένας μαθητής δηλαδή πέφτει θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού από συμμαθητή του, όταν μιλάμε για διαφορά δύναμης να έχουμε στο μυαλό μας ότι “η δύναμη εντοπίζεται στο ποιος είναι πιο επαρκής στη χρήση του Διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και λοιπών ηλεκτρονικών μέσων, όπως είναι τα άμεσα μηνύματα επικοινωνίας ή instant messaging στα αγγλικά (μηνύματα που ανταλλάσσονται στο messenger για παράδειγμα), αλλά και μέσω του e-mail, των social media και των chat rooms, όπου η επικοινωνία γίνεται σε πραγματικό χρόνο, αλλά και τα παιχνίδια”. 

ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ 

Οι μορφές που μπορεί να πάρει ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι “η ανάφλεξη, όταν κάποιος με συνεχόμενα μηνύματα και χωρίς διάθεση να περιμένει απάντηση στέλνει απειλητικά μηνύματα”, εξηγεί η κ. Μάλαμα και συνεχίζει: “μετά είναι η παρενόχληση, όταν κατά τη διάρκεια παραμονής του παιδιού σε έναν ιστότοπο, αυτό παρενοχλείται κατά την παραμονή του εκεί με διάφορους τρόπους”. Η τρίτη μορφή είναι “η δυσφήμηση, όπως την ξέρουμε και στην πραγματική ζωή, με πράγματα που δεν ευσταθούν και δεν είναι αληθινά και ο θύτης δημιουργεί μια φήμη γύρω από σένα”. Επειτα, υπάρχει και “η πλαστοπροσωπία, όταν κάποιος παίρνει τους κωδικούς σου ή υιοθετεί την ταυτότητά σου με ένα ψεύτικο προφίλ και προβαίνει σε πράξεις ακατάλληλου περιεχομένου ή πράξεις που εσύ δεν θα τις έκανες ποτέ”. Και επίσης, “έχουμε τον αποκλεισμό - δηλαδή όταν κάποιος σε μπλοκάρει χωρίς λόγο και αιτία από φίλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή από μια ομάδα, και γενικότερα σε αποκλείει από μια διαδικτυακή εφαρμογή και δεν μπορείς να μπεις και να συμμετέχεις σε αυτή”. 

ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Η Βασιλική Μάλαμα εξηγεί επίσης ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός “είναι ένα αναπτυσσόμενο φαινόμενο, αλλά με μικρότερα ποσοστά απ’ ότι ο σχολικός εκφοβισμός”. Η ίδια, σύμφωνα με έρευνα που συμμετείχε ως διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Μάλαμα, 2015), το φαινόμενο του cyber bullying πλησιάζει το 10% στην Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα ανέρχεται στο 10,5% το ποσοστό των θυμάτων και στο 6,4% το ποσοστό των θυτών. Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα αυτά προκύπτουν από ένα δείγμα 3.000 μαθητών, ηλικίας 10-17 ετών. Επίσης, από την έρευνα προκύπτει ότι “με τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό σχετίζεται το φύλο, η καταγωγή, οι ηλεκτρονικές συνήθειες και το μορφωτικό επίπεδο των γονέων. Δεν παίζει ρόλο η επίδοση στο σχολείο, με την ίδια άνεση μπορεί να εμπλακεί σε ένα τέτοιο περιστατικό είτε ένας κακός, είτε ένας καλός μαθητής”, σημειώνει και προσθέτει ότι αυτό απορρέει άλλωστε και από διεθνείς έρευνες. 

Σύμφωνα πάντως με την προαναφερόμενη έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών “βρέθηκε ότι όταν ακολουθείται μια συστηματική διαδικασία ενημέρωσης και πρόληψης, τα ποσοστά του εν λόγω φαινομένου μπορούν να πέσουν και κατά 50%, να μειωθούν δηλαδή στο μισό”, επεσήμανε η κ. Μάλαμα. 

Κλείνοντας τόνισε ότι η συμβουλή που η ίδια αλλά και η εκπαιδευτική κοινότητα γενικότερα θέλει να δώσει στους γονείς είναι ότι “δεν χρειάζεται μια πολιτική απαγορεύσεων, αλλά να μπουν τα παιδιά σε διαδικασία ρύθμισης και οργάνωσης του χρόνου και της χρήσης του Διαδικτύου. Να αποκτήσουν εκείνα τα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να διαχειριστούν τα άσχημα γεγονότα - τα οποία είναι αδύνατο να μην συμβούν, όπως άλλωστε συμβαίνει και στην πραγματική ζωή”.