Στο Νομό Μεσσηνίας υπάρχουν περίπου 5.000 ανοιακοί ασθενείς και νοσούντες με Αλτσχάιμερ, ενώ πολλοί είναι αδιάγνωστοι γιατί δεν έχουν πάει σε γιατρό ή γιατί οι οικογένειές τους το κρύβουν από τον περίγυρό τους, παρατηρεί η κοινωνική λειτουργός και εθελόντρια – γραμματέας του Μεσσηνιακού Σωματείου Επαφής με τη νόσο Alzheimer και την Ανοια (ΜΕΣΕΝΑ) Κωνσταντίνα Κανελλοπούλου.
Κύριος λόγος της άνοιας είναι οι διαταραχές της λειτουργίας του εγκεφάλου. Η νόσος επηρεάζει κατά κύριο λόγο τη μνήμη, τη σκέψη, τη συμπεριφορά και το συναίσθημα και είναι εξαιρετικά συχνή στις μεγάλες ηλικίες, ενώ αποτελεί την 7η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή σε επίπεδο νομού, λέει η γραμματέας του ΜΕΣΕΝΑ μιλώντας στην “Ε” “δεν υπάρχει ούτε κέντρο ημέρας, ούτε ξενώνας που να μπορεί να απασχολήσει και να φιλοξενήσει ασθενείς με άνοια, τόσο αρχικού, όσο και τελικού σταδίου” και ούτε μπορεί να προσδιορίσει χρονικά πότε θα λειτουργήσουν αυτές οι δομές, τις οποίες το υπουργείο Υγείας έχει εγκρίνει για το νομό και συγκεκριμένα για την Καλαμάτα, πέρυσι το φθινόπωρο.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Στη Μεσσηνία υπάρχουν δομές από τη Μητρόπολη, που όπως λέει η Κ. Κανελλοπούλου “βοηθούν το κατά δύναμιν περιπτώσεις ανοιακών ασθενών”, όπως και “μια ιδιωτική πρωτοβουλία που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας”, χωρίς πάντως “να είναι κατά αποκλειστικότητα χώροι που απευθύνονται σε ασθενείς με άνοια”. Γενικότερα, διαπιστώνει, “δεν υπάρχουν παροχές και υποστήριξη ούτε για τους φροντιστές των ασθενών σε επίπεδο δομών, παρά μόνο το εθελοντικό Σωματείο ΜΕΣΕΝΑ, που μέσα από δράσεις και συναντήσεις στην κοινότητα ευαισθητοποιεί, ενημερώνει, συμβουλεύει, υποστηρίζει και αφουγκράζεται τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι φροντιστές των ατόμων με άνοια”.
Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ
Για τον σημαντικό και δύσκολο ρόλο των φροντιστών ατόμων με άνοια, η ίδια εξηγεί πως δεν είναι τυχαίο ότι “ο όρος «φορτίο φροντιστών» έχει επικρατήσει διεθνώς και αφορά τα βάρη, σωματικά, συναισθηματικά ή οικονομικά που επωμίζονται οι φροντιστές ενός πάσχοντα”. Οι θυσίες πολλές και σε πολλά επίπεδα της ζωής τους: “Εργασία, οικογένεια, προσωπική ζωή, ψυχαγωγία, κοινωνικές συναναστροφές, υγεία και άλλα”. Στην Ελλάδα, σε συντριπτικό ποσοστό το ρόλο φροντιστή επωμίζονται γυναίκες συγγενείς.
ΑΠΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ
“Παλαιότερη έρευνα έδειξε ότι το 89% των ατόμων με άνοια φροντίζεται στο σπίτι, ενώ το 77% των φροντιστών είναι γυναίκες. Η γυναίκα είναι συνυφασμένη με το κομμάτι της φροντίδας, είναι αυτή που απ’ όταν γεννιέται συνδέεται με τη φροντίδα και τη μητρότητα κατ’ επέκταση, οπότε το ποσοστό θα λέγαμε πως φανερώνει και αυτή τη διάσταση του φύλου των γυναικών με τις ιδιαίτερες ευαισθησίες”, διαπιστώνει.
Ερευνες έχουν δείξει επίσης ότι “υπάρχουν γυναίκες φροντιστές αλλά και άνδρες που λόγω της φροντίδας του ασθενούς έχουν χάσει την εργασία τους”, ενώ η μόνη εναλλακτική εφόσον μια κόρη ή σύντροφος δεν μπορεί να αναλάβει τη φροντίδα “αποτελεί η υποστήριξη με ώρες από ένα εξειδικευμένο ή μη φροντιστή που με αμοιβή θα αναλάβει το βάρος της φροντίδας του ασθενούς”. Μια άλλη επιλογή “θα μπορούσε να είναι η φιλοξενία ενός ασθενούς σε μια δομή που θα φροντίζεται και θα διατηρείται σε μια αξιοπρεπή κατάσταση”.
ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ
Ο χρόνος αλλά και η ποιότητα της φροντίδας δεν μπορεί να είναι αντικειμενική, απαντά σε σχετική ερώτηση, καθώς “διαφέρει ανάλογα με το στάδιο της νόσου που βρίσκεται ο ασθενής με άνοια. Οταν μιλάμε για το πρώτο και το δεύτερο στάδιο της νόσου η φροντίδα είναι ίσως λιγότερο τακτική σε σχέση με τη φάση του τελικού σταδίου, όπου εκεί η φροντίδα θα πρέπει να είναι 24ώρου βάσεως, αφού ο ασθενής πλέον είναι σαν ένα μωρό, που δεν μπορεί σε τίποτα να εξυπηρετήσει και να φροντίσει τον εαυτό του”.
Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι “στην πόλη μας γίνονται προσπάθειες από πλευράς ιδιωτών, Περιφέρειας Πελοποννήσου και Δήμου Καλαμάτας, μέσω συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων να λειτουργήσουν δομές που θα επικεντρώνονται στους ασθενείς με άνοια, αλλά και στην υποστήριξη των φροντιστών τους”. Χρονικά, ωστόσο, “δεν γνωρίζουμε πότε θα λειτουργήσουν αυτές οι δομές. Ευελπιστούμε όσο το δυνατόν συντομότερα”, σημειώνει η Κ. Κανελλοπούλου.
ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Σε ό,τι αφορά τα έξοδα που απαιτεί η φροντίδα ενός ανοιακού ασθενή, ο μεγαλύτερος αριθμός των οικογενειών, επιβεβαιώνει η γραμματέας του ΜΕΣΕΝΑ, δυσκολεύεται να τα καλύψει, καθώς “επιδόματα αναπηρίας για άτομα με άνοια δίδονται πολύ δύσκολα σήμερα και αφού πρέπει να πραγματοποιηθεί μια ολόκληρη γραφειοκρατική διαδικασία”. Οσον αφορά δε την εναλλακτική που παρέχουν δομές για τη φροντίδα των ηλικιωμένων και των ασθενών με άνοια, ναι μεν υπάρχουν (ιδιωτικές, κρατικές, αλλά και μέσω των Μητροπόλεων) στην ελληνική περιφέρεια, αλλά “φαντάζουν ελάχιστες μπροστά στον τρομακτικά αυξανόμενο αριθμό ατόμων που κατακλύζουν πλέον ιδρύματα και οίκους ευγηρίας και επίσης δεν εξειδικεύονται καθαρά και μόνο σε ασθενείς με άνοια”, διαπιστώνει.
ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ
Αλλά και “στις κρατικές και ιδιωτικές δομές της Αθήνας, θα λέγαμε πως αποτελεί μύθο ότι εκεί τα πράγματα είναι πιο εύκολα, καθώς ο αριθμός που απευθύνεται στις δομές είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν στην περιφέρεια”, προσθέτει η Κωνσταντίνα Κανελλοπούλου, η οποία καταλήγοντας επισημαίνει ότι “όπου και να στραφείς, θα πρέπει να διερευνήσεις σωστά και να δεις όλες τις παραμέτρους, οικονομικό παράγοντα, συνθήκες, τρόπο λειτουργίας κ.λπ.”, και “μην ξεχνάμε ότι κάθε περίπτωση ασθενούς και κάθε οικογένεια είναι διαφορετική”.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕΣΕΝΑ
Με το Μεσσηνιακό Σωματείο Επαφής με τη νόσο Alzheimer και την Ανοια (ΜΕΣΕΝΑ), μπορεί κάποιος να έρθει σε επαφή μέσω της σελίδας στο Facebook: ΜΕ.Σ.Ε.Ν.Α. ή στον ιστότοπο www.mesena.gr. Εναλλακτικά μπορεί να καλέσει στο τηλ. 6945-857940 ή και να επικοινωνήσει μέσω του email: mesenames@gmail.com
