αζί με την πικρία για το ότι παρ' όλη την αρθρογραφία που έχουμε αναρτήσει και στην "Ελευθερία" όλα αυτά τα χρόνια υπάρχει ακόμη σύγχυση γύρω από το πραγματικό αντικείμενο της διαμάχης. Που δεν είναι η αξιοποίηση της ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» σε εθνικό επίπεδο, αλλά μέσω μη εφικτών προτάσεων, της κατάργησής της. Προϊόν ίσως και της ανεπάρκειάς μας. Καθώς και με την ελπίδα να συμβάλουμε στη διευκρίνιση του πλαισίου στο οποίο εξελίσσεται η διαμάχη, προστασία ναι και μέχρι πού και προστασία όχι της ονομασίας αυτής και στην προσπάθεια αναζήτησης εξόδου από το αδιέξοδο, στο οποίο σχεδόν με αποκλειστική ευθύνη της πολιτείας βρίσκεται η αξιοποίηση της εν λόγω ΠΕ.
Και πρώτα-πρώτα θέλω να υπογραμμίσω ότι η αύξηση της διεθνούς κατανάλωσης της επεξεργασμένης με οποιονδήποτε τρόπο ελιάς ποικιλίας Καλαμών συμπορεύεται με την αύξηση κυρίως της καλλιέργειάς της στις έξω ευρωπαϊκές χώρες κι όχι τόσο με την πίεση της ελληνικής προσφοράς. Κατά τις εκτιμήσεις μας ο όγκος παραγωγής της ποικιλίας που παράγεται εκτός Ε.Ε. ξεπερνά κατά πολύ τον όγκο της ελληνικής παραγωγής (30-35.000 τόνους) και θα αυξάνεται συνεχώς.
Και δεύτερο, μας φαίνεται ότι 20 χρόνια από την καταχώριση της «Ελιάς Καλαμάτας» είναι αρκετά για να επιβληθεί στις διεθνείς αγορές ένα εθνικό προϊόν ποιότητας, προστατευόμενο ή όχι. Αρκεί να στηρίζεται σε μια εθνική, αναπτυξιακή πολιτική αξιοποίησής του, άξια αυτού του ονόματος.
Στην περίοδο αυτή, ενώ η ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» δεν απογειώθηκε τα άλλα προϊόντα της ποικιλίας Καλαμών εκλιπαρούν ένα όνομα για να επιζήσουν. Κι αυτό γιατί αντί της αναζήτησης μακροχρόνιας λύσης προτιμήθηκε η ανοχή της απατηλής χρήσης της ονομασίας προέλευσης «Ελιές Καλαμάτας», στις εσωτερικές και διεθνείς αγορές, σε συνδυασμό με διατήρηση της ΠΕ σε καραντίνα. Η εμπορική νοθεία ως εργαλείο αξιοποίησης της ποικιλίας, ενάντια στην οποία ο ΣΥΜΕΠΟΠ αγωνίστηκε από την ίδρυσή του γιατί την θεωρεί επιλογή χωρίς προοπτική για την εθνική καλλιέργεια, κι όχι μόνο για να υπερασπιστεί ένα κεκτημένο δικαίωμα, πράγμα που δεν είναι ασήμαντο.
Βρίσκεται εδώ ένας από τους λόγους και της λυσσαλέας αντίδρασης των χωρών παραγωγής αλλά και των χωρών κατανάλωσης κατά τις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ (χώρες που δεν αναγνωρίζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία προστασίας των ΠΕ), ερεθισμένες, εκτός των άλλων, κι από την απατηλή ονομασία του εισαγόμενου σε αυτές ελληνικού προϊόντος. Τα αποτελέσματα των διμερών αυτών διαπραγματεύσεων (CETA, Νότια Αφρική, κ.λπ.) είναι γνωστά. Και έχουν δίκιο! Θα δεχόμασταν εμείς ένα προϊόν "μαϊμού" να εμποδίζει μια οποιαδήποτε εμπορική μας ονομασία;
Σε αυτό το υπόστρωμα καλλιεργήθηκε κι αναπτύχθηκε η επίθεση του λόμπι αντι-ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» για την κατάργησή της. Με πρώτο στάδιό της τον ξεσηκωμό του κόσμου της παραγωγής των εκτός Μεσσηνίας διαμερισμάτων της χώρας, με στόχο την επέκταση της ΠΟΠ ή ΠΓΕ σε όλη την Ελλάδα και με βάση το γελοίο επιχείρημα των κακών και ανίκανων Μεσσηνίων που παράγουν μικρή ποσότητα προϊόντος κι εμποδίζουν τις εξαγωγές της ποικιλίας Καλαμών με το όνομα «Καλαμάτα». Οι νόμοι και οι κανονισμοί ισχύουν μόνο για τους αδύνατους!
Με υπομονή, αυτά τα δύο χρόνια, αφού κατορθώσαμε να πείσουμε για το νομικά ανέφικτο των προτάσεων αυτών λόγω έλλειψης προσόντων (δεσμός με την παραδοσιακή περιοχή προέλευσης, διαφοροποίηση του αρχικού προϊόντος, κ.λπ.) και με κίνδυνο να ασχολούμαστε χρόνια χωρίς αποτέλεσμα, ξεσπάθωσε η πρόταση κατάργησης ζητώντας από το υπουργείο να μας πείσει να αυτοκτονήσουμε εμείς την ΠΟΠ, με το επιχείρημα ότι η επιστροφή στη νομιμότητα μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα οικονομικές επιπτώσεις στις εξαγωγές (νομιμότητα μόνο όταν κερδίζουμε;). Κι ότι πραγματικά αξίζει τον κόπο να ξεπουλήσουμε και τα χρυσαφικά για ένα πιάτο φακής, χωρίς να μας το επιβάλει κανένα μνημόνιο.
Και εξηγούμαστε: Είναι εμφανές ότι η κατάργηση της προστασίας της ονομασίας μεταλλάσσοντάς την σε εμπορική (generic) Kalamata με ή χωρίς φύλλο συκής (variety Kalamata ή δεν ξέρουμε τι άλλο -τύπου ΠΟΠ «Πράσινες ελιές Χαλκιδικής»-) όπως πάνω κάτω ζητά κι ο συνεταιρισμός κληρονόμος της πρώην ΕΑΣ, συνεπάγεται την απώλεια του εθνικού μας μπραντ νέιμ. Προς όφελος των τρίτων χωρών, οι οποίες θα χρησιμοποιούν ελεύθερα την ονομασία «Καλαμάτα» διαμορφώνοντας έτσι μια ενιαία παγκόσμια αγορά στην παραγωγή και στην κατανάλωση που θα συμπεριλάβει και την ευρωπαϊκή αγορά 500.000 εκατ. καταναλωτών. Αγορά σήμερα κλειστή από την κοινοτική νομοθεσία για τα προϊόντα που καταχρώνται τις ΠΕ. Συνοδευόμενη κι από την αύξηση των εισαγωγών στην χώρα μας φρέσκου ή ημιακατέργαστου προϊόντος από τις τρίτες χώρες (π.χ. Αίγυπτος) που θα διακινούνται σε όλες τις χώρες ως Καλαμάτας, συμβάλλοντας στην καθήλωση των ελληνικών τιμών στην παραγωγή. Από την παγκοσμιοποίηση αυτή της αγοράς θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός των χωρών που θα παράγουν ένα τελικό προϊόν χωρίς προδιαγραφές ποιότητας με χαμηλότερο κόστος της πρώτης ύλης (π.χ. Αίγυπτος, Τουρκία, νοτιοαφρικανικές χώρες). Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές. Και μεσοπρόθεσμα η συμπίεση της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών εξαγωγών. Συμπίεση που αναπόφευκτα θα μεταφερθεί σε όλη την ελληνική παραγωγή της ποικιλίας Καλαμών. Το επιβεβαιώνουν οι σημερινές τιμές στην παραγωγή της ΠΟΠ «Πράσινης ελιάς Χαλκιδικής» η οποία κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα του προϊόντος μη ΠΟΠ λόγω της υπερπαραγωγής των περιοχών έξω από την οριοθετημένη παραγωγή και πουλιούνται με την ίδια ονομασία της ΠΟΠ συν το ξηραμένο φύλο συκής. Καθαρή μυωπική πολιτική!
Στο μεταξύ η άφιξη του κανονισμού 1151 το 2012, ο οποίος επιβάλλει στα κράτη-μέλη τον έλεγχο και των προϊόντων ΠΕ που διακινούνται στην επικράτειά τους και να τα επιστρέφουν αν καταστρατηγούν τις προστατευόμενες ενδείξεις, φέρνει τον κόμπο στο χτένι. Ενώ η απάντηση στα παραληρηματικά ερωτήματα Ελληνα ευρωβουλευτή του επίτροπου Hogan ότι «οι Ελληνες βιομήχανοι πρέπει να εφαρμόζουν τον κανονισμό», δεν προμηνύει καλοκαιρία. Κι είναι γνωστό ότι οποιαδήποτε λύση απαιτεί χρόνο, τουλάχιστον 2-3 χρόνια.
Εμείς του ΣΥΜΕΠΟΠ θεωρούμε καθήκον μας να υπερασπιστούμε (επιτέλους) με όλα τα νόμιμα μέσα τη διάσωση της ΠΕ «Ελιά Καλαμάτας» θεωρώντας την πρώτα εθνικό και ύστερα μεσσηνιακό μπραντ νέιμ. Από το 2014 έχουμε παρουσιάσει αίτηση τροποποίησης των προδιαγραφών της ΠΟΠ σαν βασική προϋπόθεση για την κατοχύρωσή της. Και αναμένουμε ακόμη απάντηση. Δεν αποκλείσαμε ποτέ μια καλύτερη αξιοποίηση αυτής της ΠΕ που δεν μπορεί παρά να γίνει στα πλαίσια μιας πολύπλευρης εθνικής πολιτικής αξιοποίησης όλης της παραγωγής της ποικιλίας Καλαμών βασισμένη στη νομιμότητα. Οχι γιατί το θέλουμε εμείς αλλά γιατί το επιβάλλει η κατάσταση. Και είναι αυτό που ζητάμε από την Πολιτεία.
Θανάσης Μαυρούλης
Πρόεδρος ΣΥΜΕΠΟΠ
