Ομως η κατάσταση της οικονομίας δεν επιτρέπει την αναθέρμανση του κλάδου, οπότε όλες οι ελπίδες στρέφονται σε επανασχεδιασμό και ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και την αύξηση απορροφητικότητας των κοινοτικών κονδυλίων. Οι δήμαρχοι από την άλλη δεν συμφωνούν στο σύνολό τους ότι ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ είναι ένας τρόπος για να χτίζει ο κόσμος φθηνές κατοικίες. Χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Καλαμάτας Παν. Νίκας ανέφερε ότι υπάρχουν οικόπεδα μέσα στο σχέδιο πόλης αν ο κόσμος θέλει να χτίσει, αλλά δεν μπορεί γιατί δεν του επιτρέπουν τα οικονομικά του. Ανθρωποι οι οποίοι βρίσκονται χρόνια στο χώρο της οικοδομής και θυμούνται τις χρυσές εποχές, επιμένουν ότι αν έδιναν δάνεια οι τράπεζες, θα βοηθούσε πάρα πολύ.
ΔΗΜΑΡΧΟΙ
Η άποψη του δημάρχου Καλαμάτας Παναγιώτη Νίκα είναι πως η συμβολή των δήμων για αναθέρμανση του κατασκευαστικού κλάδου μπορεί να είναι μόνο σε έργα υποδομής. Δυστυχώς όμως λέει ότι σε απόλυτο βαθμό υποστηρίζονται από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και ελάχιστα από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Από εκεί και πέρα επισημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζεται το θέμα με την επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων, τα οποία χαρακτηρίζει ως ασπιρίνη. “Η αγορά δεν μπορεί να ζεσταθεί από την οποιαδήποτε επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων – έχουμε μέσα σε πολεοδομημένες περιοχές μέσα στην Καλαμάτα και τον ευρύτερο δήμο πολύ μεγάλες εκτάσεις, εκατοντάδες οικόπεδα για να χτιστούν σπίτια. Δεν χτίζονται γιατί δεν υπάρχουν χρήματα”, τονίζει. Και προσθέτει ότι αν δεν υπάρξει γενικότερη αναζωπύρωση της οικονομίας δεν θα έρθουν καλύτερες ημέρες για τα επαγγέλματα που κινούνται γύρω από την οικοδομή.
Ο δήμαρχος Τριφυλίας Παναγιώτης Κατσίβελας λέει πως δεν είναι θέμα των δήμων το πώς θα πάρει και πάλι μπροστά ο κατασκευαστικός κλάδος. “Μακάρι να ήταν τόσο εύκολα τα πράγματα και να εξαρτιόνταν από τους δήμους η ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά το θέμα είναι οικονομικό. Η οικονομική κατάσταση είναι που καθορίζει το μέλλον του συγκεκριμένου κλάδου, δεν είναι τα ΣΧΟΟΑΠ και τα σχέδια χρήσεις γης τα οποία είναι γεγονός ότι έχουν καθυστερήσει”, σημειώνει. Και προσθέτει ότι η ανάπτυξη στον κλάδο “θα έρθει με την οικονομική ανάπτυξη του κόσμου”.
Ο δήμαρχος Πύλου – Νέστορος Δημήτρης Καφαντάρης πιστεύει ότι οι δήμοι έχουν ρόλο κλειδί στην ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Οπως λέει “η αυτοδιοίκηση έχει την ευθύνη να σχεδιάσει ένα ΓΠΣ, ένα ΣΧΟΟΑΠ, το οποίο δίνει προοπτική ανάπτυξης σε ένα τόπο με βάση τις χρήσεις γης, και δίνει κατεύθυνση ανάπτυξης της οικοδομής”. Αρα “ο δήμος συμβάλλει στην οικοδομική δραστηριότητα και στο δικό μας δήμο έχουμε το ΣΧΟΟΑΠ της Κορώνης το οποίο έχει ολοκληρωθεί και πάρει ΦΕΚ, και σε εξέλιξη της Μεθώνης και γενικά προχωράμε και σε τροποποιήσεις σχεδίων για να βοηθήσουμε στο κομμάτι αυτό”. Επισημαίνει πάντως πως “η Πολιτεία θα πρέπει άμεσα να τροποποιήσει όλη τη νομοθεσία που αφορά τα ΓΠΣ, τις επεκτάσεις σχεδίων και το χωροταξικό σχεδιασμό, ώστε να συντομεύσουν οι χρόνοι”.
Ο δήμαρχος Μεσσήνης Γιώργος Τσώνης λέει ότι για να πάρει μπροστά ο κατασκευαστικός κλάδος στην περιοχή χρειάζεται “άρση υψηλής παραγωγικότητας εκατέρωθεν του θεωρητικού δρόμου Ριζόμυλος – Καλαμάτα, ο οποίος προβλέπεται να κατασκευαστεί”. Καθώς όπως εξηγεί “από το δρόμο και κάτω (σ.σ. παραλιακά) μπορούμε να αναπτυχθούμε τουριστικά, αλλά από το δρόμο και πάνω δεν μπορεί να φτιάξει κανένας ούτε ένα δωμάτιο”. Και προσθέτει ότι “εμείς ξεκινάμε να αλλάξουμε το ΓΠΣ και τις χρήσεις γης, που για μένα είναι το πιο βασικό από όλα”.
Ο δήμαρχος Δυτικής Μάνης Γιάννης Μαραμπέας λέει ότι το ΣΧΟΟΑΠ και του ΓΠΣ δεν έχει σχέση με την κατασκευή στην περιοχή τους. “Στο δικό μας το δήμο οι κατασκευές κατοικίας και επιχειρήσεων είχαν μια ανοδική πορεία τη δεκαετία του 2000, τώρα όμως λόγω της κρίσης έχει σταματήσει. Δεν είναι αιτία για εμένα η μη ύπαρξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ, ο βασικός παράγοντας είναι η κρίση”, αναφέρει. Λέει λοιπόν ότι στη Μάνη υπάρχουν πολλά σπίτια προς διάθεση και ο δήμος το μόνο που μπορεί να βοηθήσει στον κατασκευαστικό κλάδο είναι μέσα από έργα υποδομής.
Ο δήμαρχος Οιχαλίας Αριστείδης Σταθόπουλος λέει ότι οι δήμοι μπορούν να κάνουν πολλά και θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αναθέρμανση του κατασκευαστικού κλάδου αλλά όπως είναι διαρθρωμένοι και με το προσωπικό που διαθέτουν, “αδυνατούν να διεκπεραιώσουν τις δικές τους άμεσες ανάγκες”. Πολύ περισσότερο δε ανάγκες οι οποίες είναι απαραίτητες για μακροπρόθεσμους αναπτυξιακούς σχεδιασμούς. “Οταν γκρεμίζεται το σπίτι σου και δεν μπορείς να το στηρίξεις, πώς θα στηρίξεις του γείτονα;”, αναρωτιέται. Και προσθέτει ότι “για να ανταποκριθούμε χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό σε όλους τους τομείς δράσεις των δήμων”.
ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΦΟΡΕΩΝ
Ο Παρασκευάς Καμαρινάκης, πολιτικός μηχανικός, πρόεδρος του Συλλόγου Μηχανικών Ελεύθερων Επαγγελματιών Μεσσηνίας, επισημαίνει ότι “η οικοδομική δραστηριότητα, σύμφωνα πάντα με επίσημα στοιχεία, έχει σωρευτική μείωση από το 2007 που ξεκίνησε η κρίση, 90%. Σημειώνει ότι “οι δημόσιες επενδύσεις έχουν ελαχιστοποιηθεί. Σχεδόν όλα τα έργα είναι σταματημένα ή υπολειτουργούν. Το φορολογικό σύστημα δεν έχει αρχή και τέλος, τρομερή αβεβαιότητα με αβάσταχτους φόρους. Η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία μηδαμινή”. Αλλά και “οι εταιρείες με αντικείμενο τον οικοδομικό κλάδο, είναι σε μαύρη λίστα από τις τράπεζες και δεν υπάρχει περίπτωση να πάρουν δάνειο”. Συμπυκνώνει λοιπόν τα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν μεταξύ άλλων στα εξής: Επανασχεδιασμός και ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Αύξηση χρηματοδοτήσεων σε αναπτυξιακά περιφερειακά έργα και έργα κοινωνικής υποδομής. Αύξηση απορροφητικότητας των κοινοτικών κονδυλίων. Κίνητρα για επενδύσεις με σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα. Απλοποίηση των διαδικασιών επιχειρήσεων και επενδύσεων από τη γραφειοκρατία που μόνο πελατειακές σχέσεις εξυπηρετεί και διαφθορά. Χωροταξικός και Πολεοδομικός σχεδιασμός με ξεμπλοκάρισμα των νέων πολεοδομικών ζωνών (π.χ. στη περιοχή μας, 20 έτη για τα σχέδια πόλεων Ασπροχώματος, Βέργας, Μαντίνειας, Κηπούπολης, κ.λπ.).
Η Αναστασία Κυριακοπούλου, πολιτικός μηχανικός, πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής ΤΕΕ, επισημαίνει πως “η αναστολή των μεγάλων δημοσίων έργων, η περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και η μείωση της ιδιωτικής κατασκευαστικής δραστηριότητας επηρέασαν σε μέγιστο βαθμό τον κατασκευαστικό κλάδο, ο οποίος κατέγραψε σημαντικές απώλειες”. Πιστεύει ότι το σημαντικότερο στοιχείο για το μέλλον για το μέλλον του κλάδου είναι “η εναρμόνιση της ανάπτυξης και λειτουργίας της κατασκευαστικής δραστηριότητας με τις σύγχρονες απαιτήσεις και τις μακροχρόνιες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας”. Και κωδικοποιεί τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη ως εξής: α) περιορισμό της χρηματοπιστωτικής αβεβαιότητας και σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, β) ρευστότητα στην αγορά, γ) η ύπαρξη ενός σταθερού φορολογικού συστήματος, ελκυστικού για την προσέλκυση επενδυτών δ) η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου με στόχο την απλούστευση, την διαφάνεια και την εξάλειψη των αλληλοεμπλεκόμενων αρμοδιοτήτων, ε) η επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδοτήσεων και στ) η αξιοποίηση της τεχνολογίας για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής έργων.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Μηχανικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Τριφυλίας Νίκος Αναστασόπουλος θεωρεί πως είναι δύσκολο να αναστραφεί η κατάσταση. Επισημαίνει ότι χρειάζονται αλλαγές γιατί “τα δημόσια έργα είναι ελάχιστα έως μηδαμινά όπως και τα ιδιωτικά”. Λέει λοιπόν ότι “απαιτείται ένα πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων – ειδικά στην περιοχή της Τριφυλίας οι ανάγκες σε έργα υποδομής είναι μεγάλες και σε επίπεδο δήμων, όπως βιολογικοί καθαρισμοί, δρόμοι και διανοίξεις δρόμων σε επίπεδο σχεδίου πόλης”. Διαπιστώνει επίσης ότι υπάρχει “ανάγκη για κατασκευή έργων μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων από τους δήμους”. Οσον αφορά τις ιδιωτικές κατασκευές, εκεί λέει “είναι θέμα εισοδημάτων και αν δεν αναστραφεί το οικονομικό κλίμα είναι δύσκολο να μιλάμε για ιδιωτικές επενδύσεις, τόσο στον τομέα της κατοικίας, όσο και σε τουριστικές υποδομές”.
Ζοφερό βλέπει το μέλλον για τους οικοδόμους ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Καλαμάτας Σωτήρης Τσώνης. Για τον ίδιο η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα της ύφεσης και της κρίσης. Μια διέξοδος θα ήταν “η μείωση της υπέρμετρης φορολόγησης, που είναι από τους βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες”. Καθώς και “η μεγέθυνση του ΑΕΠ και φυσικά η γενικότερη ανάπτυξη της οικονομίας”. Θετικά θα συνέβαλε και “η χορήγηση δανείων από τις τράπεζες” αλλά και ανατροπή “της κακής ψυχολογίας της αγοράς αφού και αυτοί που έχουν χρήματα δεν προβαίνουν σε ανέγερση οικοδομών”.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
Ο Μπάμπης Παπασταθόπουλος από τις Οικοδομικές Επιχειρήσεις Παπασταθόπουλος “Ευ Κατοικείν” θεωρεί βασικό “να δανειοδοτούν σωστά οι τράπεζες”. Επισημαίνει ότι εκεί είναι το κλειδί για να χτίσει κάποιος: “Λιγότερα δάνεια αλλά σε μια μερίδα ανθρώπων που έχουν τα εχέγγυα να πάρουν το δάνειο”. Βέβαια όπως λέει “υπάρχει μια μικρή μερίδα που έχουν δικά τους λεφτά, αυτοί οι άνθρωποι είναι ακόμα διστακτικοί να ψωνίσουν και ο λόγος είναι η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα που ζούμε”. Αλλοι βασικοί παράγοντες θεωρεί πως είναι το “να μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες και οι φόροι”.
Από την κατασκευαστική εταιρεία "Α. Τριαντάφυλλος και υιοί ΟΕ" ο εκπρόσωπός της Παν. Τριαντάφυλλος επισημαίνει ότι “για να πάρει μπροστά η οικοδομή πρέπει να ανέβει η ψυχολογία των Ελλήνων”. Και προσθέτουν ότι “δεν υπάρχει καλύτερη συγκυρία από το να αποφασίσει κάποιος ή να αγοράσει ή να κατασκευάσει γιατί θα του στοιχίσει 20% πιο φθηνά από το 2010, άρα έχει να κάνει με την ψυχολογία του εν δυνάμει αγοραστή”. Θεωρούν ωστόσο ότι “τα ποσοστά είναι ενθαρρυντικά γιατί υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων με ακίνητη περιουσία, που στερούνται την πρώτη κατοικία και συστεγάζονται με γονείς και πεθερικά”. Αλλαγές χρειάζονται όπως λένε και στη φορολογία στα ακίνητα που πρέπει “να γίνει πιο ελαφριά, είναι αδιανόητο να επιβαρύνεται ο αγοραστής με 23% ΦΠΑ”. Ανασταλτικό παράγοντα θεωρούν και την επιβολή του ΕΝΦΙΑ. Σχετικά με τις δανειοδοτήσεις από τις τράπεζες επισημαίνουν ότι “δίνουν δάνεια, αλλά δεν τους χτυπάμε την πόρτα”.
Ο Αντώνης Ψώνης, έμπορος οικοδομικών υλικών λέει ότι αυτό που χρειάζεται είναι λεφτά: “Οταν ανεβάσουμε τους μισθούς και το βιοτικό επίπεδο του κόσμου, θα ανέβει και η οικοδομή”, λέει.
Τώρα ο κόσμος κοιτάζει “να φάει, να ντυθεί και μετά να βάλει ένα παράθυρο στο σπίτι”.
Ο Δημήτρης Πανταζής εμπορεύεται οικοδομικά υλικά και επισημαίνει πως “βασική προϋπόθεση για να κινηθεί ο κλάδος είναι να υπάρξει σταθεροποίηση της οικονομίας και στις σχέσεις μας με τους Ευρωπαίους, για να μπει ο κόσμος σε κανονικούς ρυθμούς και να μην έχουν όλοι αγωνία για τις εξελίξεις”. Κακό θεωρεί ότι κάνει και η κινδυνολογία από τηλεοράσεων ενώ επισημαίνει ότι για να πάρει μπροστά το γρανάζι της οικοδομής θα πρέπει “να καταργηθούν οι φόροι στην οικοδομή, να γίνουν φοροελαφρύνσεις και να δοθούν δάνεια, αλλά με πιο αυστηρά κριτήρια”.
Η εταιρεία "Παναγιώτης Περικλής Κουκούτσης και Σία ΕΕ" εμπορεύεται σίδερα μπετόν. Το κλειδί όπως μας είπαν είναι “να υπάρχει χρήμα γιατί άμα δεν υπάρχει χρήμα δυστυχώς δεν κινείται τίποτα”. Ο κόσμος όπως λένε “είναι φοβισμένος με την κατάσταση και δεν υπάρχει καλή ψυχολογία στην αγορά, αλλά δεν υπάρχει και περισσευούμενο χρήμα για να χτίσει κανείς”.
Ο Βασίλης Γαλάνης έχει κατάστημα με χρώματα και όπως λέει “για μένα προσωπικά είναι δύσκολο να πάρει μπροστά η οικοδομή, αλλά δεν μπορεί όσο υπάρχει αυτή η κατάσταση στην οικονομία”. Πάντως θεωρεί ότι ο κλάδος θα μπορούσε κάπως να δουλέψει “αν αρχίσουν οι τράπεζες να δίνουν δάνεια και ξεκινήσουν έτσι τα συνεργεία με σίδερα και τσιμέντα να δουλεύουν”.
Ο Κώστας Νίκας είναι έμπορος χρωμάτων και επισημαίνει ότι ο κατασκευαστικός τομέας έχει φτάσει σε τέλμα. “Είναι μια αδιέξοδη κατάσταση και δεν φαίνεται φως εκτός και αν οι τράπεζες ξεκινήσουν να δίνουν δάνεια”, σημειώνει. Λέει επίσης ότι είναι απαράδεκτο να μην μπορεί να οικοδομηθεί η Κηπούπολη για παράδειγμα γιατί υπάρχει κώλυμα με το σχέδιο πόλης ή “να μην έχει μπει στο σχέδιο το αριστερό τμήμα της οδού Κρήτης – από το 1970 το συζητάμε και ακόμα επέκταση του σχεδίου δεν έχει γίνει, για να μπορεί ο άλλος να φτιάξει ένα σπιτάκι”.
