Πληθαίνουν οι αντιδράσεις για τη μετατροπή σε ποδηλατοδρόμο της σιδηροδρομικής γραμμής Κόρινθος – Τρίπολη Καλαμάτα ενώ η τοπική κοινωνία της Μεσσηνίας ζητεί τη λειτουργία προαστιακού τρένου στη γραμμή Μεσσήνη - Καλαμάτα – Μελιγαλάς – Διαβολίτσι. Επίσης χθες έγινε γνωστό από το Σύλλογο Φίλων Σιδηρόδρομου Μεσσηνίας ότι «μετά από έγκριση του ΟΣΕ, την παραμονή της πρωτοχρονιάς Τέταρτη 31 Δεκέμβριου 2025 θα κυκλοφορήσει εορταστική επιβατική αμαξοστοιχία στην Καλαμάτα.
Χθες ο βουλευτής Περικλής Μαντάς κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή κάνοντας λόγο για «αυθαίρετη» και «ατεκμηρίωτη» αλλαγή χρήσης της σιδηροδρομικής γραμμής, ο Σύλλογος Φίλων του Σιδηροδρόμου» με ανακοίνωση του τονίζει ότι «όποιος αποφασίσει κάτι τέτοιο, θα φέρει βαριές ευθύνες, για τις οποίες θα κληθεί να δώσει λόγο στις ελληνικές και ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές» ενώ και η Ένωση Συνταξιούχων Σιδηροδρομικών Πελοποννήσου εκφράζει την αντίθεση της σε μετατροπή της σιδηροδρομικής γραμμής σε ποδηλατοδρόμο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχέδιο της αλλαγής χρήσης της σιδηροδρομικής γραμμής είδε το φως της δημοσιότητας λίγες μόλις ημέρες τόσο μετά πρόταση του Συλλόγου Φίλων Σιδηρόδρομου Μεσσηνίας για λειτουργία προαστιακού στη γραμμή Μεσσήνη – Καλαμάτα – Μελιγαλάς – Διαβολίτσι όσο και μετά τη γνωστοποίηση ότι η Levante Trains ενδιαφέρεται για τουριστικές σιδηροδρομικές γραμμές στην Πελοπόννησο. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι η δήμαρχος Οιχαλίας Παναγιώτα Γεωργακόπουλου ζήτησε με επιστολή της την λειτουργία προαστιακού μέχρι το Διαβολίτσι.
Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΜΑΝΤΑ
Για υπό εξέλιξη «αυθαίρετη» και «ατεκμηρίωτη» αλλαγή χρήσης της σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου – Καλαμάτας, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία διαβούλευση με τη τοπική κοινωνία, κάνει λόγο ο βουλευτής Περικλής Μαντάς, φέρνοντας το ζήτημα στη Βουλή. Η παρέμβαση του βουλευτή έρχεται σε συνέχεια πρόσφατων δημοσιευμάτων, αλλά και επίσημων ανακοινώσεων, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και αναφέρονται στην πρόθεση μετατροπής της γραμμής σε ποδηλατόδρομο.
Αναλυτικά η ερώτηση του κ. Μαντά «Τις τελευταίες εβδομάδες έχει έρθει στη δημοσιότητα, μέσω δημοσιευμάτων αλλά και επίσημων ανακοινώσεων, η πληροφορία ότι εξετάζεται και προωθείται η αλλαγή χρήσης της σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου-Καλαμάτας, συνολικού μήκους περίπου 244 χιλιομέτρων, με σκοπό να μετατραπεί σε ποδηλατόδρομο. Η προοπτική αυτή έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό και ανησυχία στην τοπική κοινωνία, στους θεσμικούς φορείς της αυτοδιοίκησης αλλά και στους πολίτες, οι οποίοι για πολλά χρόνια διεκδικούν την επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής ως κρίσιμου εργαλείου για την αναπτυξιακή προοπτική της νότιας Πελοποννήσου.
Η συγκεκριμένη σιδηροδρομική γραμμή διαθέτει διαχρονικά ιδιαίτερη σημασία για την περιοχή, καθώς συνέδεε με ασφάλεια και οικονομία τις τοπικές κοινωνίες, ενίσχυε την κινητικότητα των πολιτών και υποστήριζε την τοπική ανάπτυξη, το εμπόριο και τον τουρισμό. Η διακοπή λειτουργίας της δε, πραγματοποιήθηκε αιφνιδίως το 2011 και δεν οφείλεται σε τεχνικούς λόγους ή σε τυχόν ζητήματα βιωσιμότητας, αλλά υπήρξε αποτέλεσμα των πολιτικών αποφάσεων και των μεγάλων περικοπών για δημοσιονομικούς λόγους στις οποίες υποχρεώθηκε η χώρα μας κατά την περίοδο των μνημονίων. Κατά συνέπεια, η σημερινή της αχρησία αποτέλεσε συνειδητή επιλογή προηγούμενης κυβέρνησης που είχε προσωρινό και όχι μόνιμο χαρακτήρα, ενώ είναι σαφές ότι ουδέποτε εγκαταλείφθηκε ο στόχος της μελλοντικής της επαναλειτουργίας.
Περαιτέρω, είναι κοινά γνωστό ότι τα προηγούμενα χρόνια έχουν δαπανηθεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από το ελληνικό Δημόσιο αλλά και από ευρωπαϊκούς πόρους για την κατασκευή, συντήρηση και αναβάθμιση της συγκεκριμένης γραμμής. Η προοπτική να μετατραπεί σε ποδηλατόδρομο ισοδυναμεί με de facto απαξίωση και ακύρωση αυτών των επενδύσεων, χωρίς να υπάρχει καμία τεκμηρίωση για τα οφέλη ή για την αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας επιλογής. Αντίθετα, είναι προφανές ότι η επαναλειτουργία της γραμμής θα συνέβαλε αποτελεσματικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μεταφορών, στην ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας και στην επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων για υποδομές φιλικές προς το περιβάλλον.
Η επιλογή αλλαγής χρήσης, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς εμπλοκή των θεσμικών φορέων και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δήμων και των περιφερειακών αρχών, συνιστά πρακτική που εγείρει σοβαρά ερωτήματα διαφάνειας και θεσμικής νομιμοποίησης. Ήδη, δήμοι της περιοχής, όπως ο δήμος Οιχαλίας, έχουν δημόσια ταχθεί υπέρ της επαναλειτουργίας τμημάτων της γραμμής και έχουν ζητήσει από την Πολιτεία να επανεξετάσει τις προτεραιότητές της. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι η τοπική κοινωνία όχι μόνο δεν συναινεί στην αλλαγή χρήσης, αλλά αντιθέτως επιθυμεί την ενεργοποίηση και την αξιοποίηση της υφιστάμενης σιδηροδρομικής υποδομής.
Η απόφαση για μετατροπή της σιδηροδρομικής γραμμής σε ποδηλατόδρομο εγείρει, συνεπώς, μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα, με δεδομένη την ανάγκη να υπάρξει άμεση και τεκμηριωμένη ενημέρωση της Βουλής, αλλά και των τοπικών κοινωνιών.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάσθε:
- Ποια είναι η αρμόδια αρχή που εισηγήθηκε ή ενέκρινε την αλλαγή χρήσης της σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου-Καλαμάτας, ποια όργανα συνεδρίασαν και με ποιες διαδικασίες λήφθηκαν οι αποφάσεις;
- Υπάρχει συγκριτική μελέτη μέσω της οποίας να τεκμηριώνεται ότι τα οφέλη από τη δημιουργία ενός ποδηλατοδρόμου υπερβαίνουν τα πολλαπλάσια οφέλη μιας σύγχρονης σιδηροδρομικής σύνδεσης;
- Κατά τη λήψη των αποφάσεων, αξιολογήθηκε η δυνατότητα συνύπαρξης των δύο χρήσεων, ώστε να μη χαθεί η στρατηγική υποδομή του σιδηροδρόμου;
- Πώς δικαιολογείται η απαξίωση μιας σιδηροδρομικής υποδομής στην οποία έχουν επενδυθεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ δημοσίου χρήματος και ευρωπαϊκών πόρων, και πώς διασφαλίζεται ότι η προτεινόμενη αλλαγή δεν συνιστά κατασπατάληση αυτών των πόρων;
- Για ποιο λόγο δεν έχει μέχρι σήμερα εκκινήσει διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης και στρατηγικού σχεδιασμού για την αξιοποίηση της γραμμής, παρά το γεγονός ότι η διακοπή λειτουργίας της οφείλεται αποκλειστικά σε πολιτικές επιλογές της μνημονιακής περιόδου και όχι σε ζητήματα λειτουργικότητας;
- Με ποια αιτιολογία προκρίνεται η μετατροπή της γραμμής σε ποδηλατόδρομο, χωρίς προηγούμενη θεσμοθετημένη διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας;\
- Προτίθεται η κυβέρνηση να εξετάσει σε βάθος την προοπτική επαναλειτουργίας της γραμμής, σε συνεργασία με τους δήμους και τους φορείς της περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη την αναπτυξιακή, κοινωνική και περιβαλλοντική της σημασία;
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΥ
Η ανακοίνωση του Συλλόγου Φίλων του Σιδηροδρόμου: « Εμβρόντητους, κυριολεκτικά, μας άφησε η ανακοίνωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας στις 24 Σεπτεμβρίου 2025, σύμφωνα με την οποία προχωρεί στην επιλογή αναδόχου για την σύνταξη μελέτης που αφορά στην μετατροπή της μετρικής γραμμής Μεγάρων -Κορίνθου -Καλαμάτας σε ποδηλατοδρόμο.
Ο σιδηροδρομικός άξονας Κόρινθος - Άργος / Ναύπλιο -Τ ρίπολη-Καλαμάτα διακρίνεται από τα εξής σημαντικά χαρακτηριστικά:
- ανήκει στην Εθνική Σιδηροδρομική Υποδομή και χαρακτηρίζεται ως ενεργό δίκτυο σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας (βλ. Δήλωση Δικτύου ΟΣΕ 2024-25).
-συμπεριλαμβάνεται στο εν ισχύι Αναλυτικό Δίκτυο των Διευρωπαϊκών Σιδηροδρομικών Δικτύων (ΤΕΝ-Τ/Railways-Comprehensive Network)
-τα τμήματά του Κόρινθος - Άργος - Ναύπλιο και Τρίπολη - Καλαμάτα συμπεριλαμβάνονται ως άξονες προαστιακής-περιφερειακής σημασίας στο θεσμοθετημένο Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο Ελλάδος (2009)
- η αναβάθμιση και επαναλειτουργία του τμήματος Κόρινθος - Άργος- Ναύπλιο συμπεριλαμβάνεται στο εγκεκριμένο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών (ΕΣΣΜ - 2019), το οποίο εκπονήθηκε και τεκμηριώθηκε μελετητικά για λογαριασμό του Υπουργείου Μεταφορών, κατόπιν εντολής και υπό την αιγίδα της αρμόδιας ΓΔ της ΕΕ, ενώ έχει γίνει πρόσφατα (2022) μελέτη σκοπιμότητας για λογαριασμό του ΟΣΕ η οποία τεκμηρίωσε τη σκοπιμότητα του έργου με θετική κοινωνικοοικονομική απόδοση του έργου, όπως αυτή καθορίστηκε από τους δείκτες ERR ίσο με 14,73% (μεγαλύτερο από το προεξοφλητικό επιτόκιο 5%), ENPV ίση με 34415 χιλιάδες ευρώ > 0 και δείκτη B/C ίσο με 1,62 >1.
- την περίοδο 2004 - 2009, με χρηματοδότηση από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Πελοποννήσου, επενδύθηκαν 80 εκατ. ευρώ και έγινε ριζική ανακαίνιση επιδομής της γραμμής με βαριά στοιχεία επιδομής και για ταχύτητες έως 120 χιλιόμετρα /ώρα, με σκοπό την επαναλειτουργία.
- στον πρόσφατο επιχειρησιακό σχεδιασμό του Υπουργείου Μεταφορών (επί υπουργίας Χρ. Σταϊκούρα) για την ανάπτυξη των ελληνικών σιδηροδρόμων (χρονική περίοδος 2024-2044), συμπεριλαμβάνεται και η περαιτέρω αναβάθμιση του άξονα Κορίνθου- Τρίπολης- Καλαμάτας
- η Τοπική Αυτοδιοίκηση της περιοχής Αργολίδας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας, π.χ. ο Δήμος Ναυπλίου και πρόσφατα με ομόφωνα ψηφίσματα οι Δήμοι Καλαμάτας, Μεσσήνης και Οιχαλίας στην Μεσσηνία, έχουν ζητήσει την ανάταξη και επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου στα τμήματα Κόρινθος-Άργος-Ναύπλιο, Καλαμάτα-Μελιγαλάς-Διαβολίτσι / Κυπαρισσία και Καλαμάτα - Μεσσήνη ως προαστιακού. Ειδικά στην περίπτωση του Ναυπλίου, να υπάρχει ανταπόκριση προς τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Αθηνών - Κορίνθου. Επίσης ο Δήμος Μεγαλοπόλεως έχει προτείνει την τουριστική αξιοποίηση της γραμμής
- βρίσκεται σε εξέλιξη πρωτοβουλία της Ελβετικής Πρεσβείας στην Αθήνα, σε συνεργασία με τους Ελβετικούς Σιδηροδρόμους, το Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ΕΤΗ) και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), για την εκπόνηση ολοκληρωμένης μελέτης τουριστικής αξιοποίησης της γραμμής και τμηματικά και τοπικής προαστιακής ενώ οι υπάρχοντες σιδηροδρομικοί πάροχοι (Hellenic Train και η πρόσφατα αδειοδοτηθείσα Levante Trains) έχουν διατυπώσει ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση τμημάτων της γραμμής, όπως για το τμήμα Κόρινθος- Ναύπλιο η Hellenic Train για προαστιακή συγκοινωνία ενώ η Levante Trains για συμμετοχή σε τουριστικές σιδηροδρομικές δραστηριότητες στο δίκτυο της Δυτικής και Νότιας Πελοποννήσου.
Κατόπιν όλων αυτών, είναι αδιανόητο αυτό που πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ, ότι το ΤΕΕ σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ετοιμάζονται να προωθήσουν εκπόνηση μελέτης και τευχών δημοπράτησης για την μετατροπή της γραμμής αυτής, μήκους 244 χιλιομέτρων σε....ποδηλατόδρομο και πεζόδρομο, αντί να είναι αρωγοί στις προαναφερθείσες προσπάθειες για ολοκληρωμένη επαναλειτουργία της γραμμής ως τουριστικής και τμηματικά και ως τοπικής προαστιακής, επ’ ωφελεία της βιώσιμης τουριστικής και τοπικής κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας σταθμών (που από το 1986 είναι κηρυγμένοι νεότερα διατηρητέα μνημεία εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς) και τεχνικών έργων της γραμμής. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ανάλογα πολύ επιτυχημένα παραδείγματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Ελβετία, Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία κ.λπ.). Είναι απορίας άξιο ποιος μπορεί να σκέφτηκε ότι ένας άξονας με έντονες μηκοτομικές κλίσεις, με δύσκολα τεχνικά έργα και μεταλλικές γέφυρες πάνω από κοιλάδες και χαράδρες, ερημικά απόκρημνα τμήματα, σήραγγες, ορύγματα και άλλα χαρακτηριστικά εντελώς ακατάλληλα για την συντριπτική πλειοψηφία των εν δυνάμει ποδηλατώνχρηστών, είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί ως ποδηλατόδρομος και όχι ως τουριστικός σιδηρόδρομος, όπως σε δεκάδες άλλες χώρες του Κόσμου.
Εν κατακλείδι, ο σιδηροδρομικός άξονας Κορίνθου-Άργους / Ναυπλίου-Τρίπολης- Καλαμάτας, αποτελεί έναν από τους αρτηριακούς άξονες του σιδηροδρομικού μας δικτύου, έχουν επενδυθεί Κοινοτικά κονδύλια σε αυτόν, αποτελεί ένα δημόσιο αγαθό κοινωνικής προόδου και βασικό πόρο για την βιώσιμη τοπική κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και επ’ ουδενί δεν μπορεί να αχρηστευτεί με τέτοιου είδους καταστροφικές και μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις. Συνεπώς, όποιος αποφασίσει κάτι τέτοιο, θα φέρει βαριές ευθύνες, για τις οποίες θα κληθεί να δώσει λόγο στις ελληνικές και ευρωπαϊκές δικαστικές Αρχές»
Την ανακοίνωση υπογράφουν ο πρόεδρος του «Συλλόγου των Φίλων του Σιδηροδρόμου» Π. Ράλλης και ο γραμματέας Φ. Λυκομήτρος
Η ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ
Αναλυτικά η ανακοίνωση της Ένωσης Συνταξιούχων: «Η Ένωση Συνταξιούχων Σιδηροδρομικών Πελοποννήσου με έκπληξη πληροφορήθηκε ότι η μετρική γραμμή “Κορίνθου - Μύλων – Καλαμάτας” θα γίνει ποδηλατοδρόμος. Δυστυχώς κάποιοι δεν αγαπούν το σιδηρόδρομο και δε σέβονται την περιουσία του ελληνικού λαού. Διαμαρτυρόμαστε έντονα και ζητάμε από τους υπεύθυνους να σταματήσουν κάθε ενέργεια προς την κατεύθυνση αυτή, από τους υπεύθυνους Υπουργείο Μεταφορών, ΟΣΕ, ΤΕΕ.
Εμείς οι συνταξιούχοι που δώσαμε την ζωή μας για την διατήρηση του δικτύου της ΣΠΑΠ καλούμε τους συναδέλφους συνταξιούχους σιδηροδρομικούς, την Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών και τους φίλους του σιδηροδρόμου (Αθήνα/Θεσσαλονίκη/Καλαμάτα) να αγωνιστούμε ώστε να μην περάσουν τα σχέδια τους.
Τουναντίον, εμείς προτείνουμε να λειτουργήσουν άμεσα κάποια τμήματα της μετρικής γραμμής όπως ήδη γίνεται με την επέκταση του Προαστιακού στη Δυτική Αττική από Άνω Λιόσια – Ελευσίνα - Μέγαρα.
Συμφωνούμε με την πρόταση των τοπικών παραγόντων της Καλαμάτας για τη λειτουργία προαστιακού καθώς και το τμήμα Κορίνθου-Άργους-Ναύπλιου.
Θέλουμε να επισημάνουμε ότι το Δίκτυο Πελοποννήσου, το οποίο είναι το αρχαιότερο, ιδρύθηκε το 1882 από τον Χ. Τρικούπη και έφερε την ανάπτυξη στην Πελοπόννησο.»
Την ανακοίνωση υπογράφουν ο πρόεδρος της Ένωσης Ευθύμιος Καραλής και ο γενικός γραμματέας Κωνσταντίνος Μπαλτουμάς.
