Η φιλοξενία του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης είναι σίγουρα ένα έργο δύσκολο που κανένας δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Κανένας, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει και τα οφέλη που δύναται να προκύψουν από αυτή, τα οποία είναι πολλά και αξιοσημείωτα. Εχουν αναφερθεί ήδη σε προηγούμενα άρθρα τα οφέλη για τους επιχειρηματίες και τον πολιτισμό. Δεδομένων των παραπάνω, δεν θα μπορούσε, ο συγκεκριμένος θεσμός να μην επηρεάσει θετικά και την κοινωνία η οποία εμπλέκεται άμεσα στις διεργασίες που γίνονται τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά τη φιλοξενία του τίτλου.
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης χρειάζεται την πόλη και τους πολίτες της αλλά και η πόλη έχει ανάγκη τον θεσμό, αφού ο τελευταίος μόνο θετικά μπορεί να επιδράσει σε εκείνη. Είναι μια σχέση αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης, μια σχέση αλληλένδετη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της σχέσης είναι οι Ομάδες Εργασίας που είχαν συντονιστεί κατά την προηγούμενη φάση του διαγωνισμού και οι τωρινές Ομάδες Εργου που δημιουργήθηκαν με σύνθημα «σχεδιάζουμε μαζί τον φάκελο υποψηφιότητας», ενώ οι δημόσιες διαβουλεύσεις και οι συμμετοχικές διαδικασίες θα συνεχιστούν σε περίπτωση που η Καλαμάτα αναδειχθεί Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Ας δούμε, λοιπόν, τα οφέλη της φιλοξενίας αυτού του τίτλου για την κοινωνία.
Ενα από τα βασικότερα και πιο σημαντικά οφέλη αναφορικά με τον θεσμό είναι ο θετικός κοινωνικός αντίκτυπος. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι κάτοικοι την πόλη τους και το πώς νιώθουν για αυτήν, το αίσθημα δηλαδή της υπερηφάνειας, είναι μία από τις πρώτες θετικές συνέπειες του θεσμού που γίνεται εμφανής ακόμη και από την περίοδο της υποψηφιότητας. Για παράδειγμα, αν σκεφτούμε ότι οι ελληνικές πόλεις που υπέβαλαν τη σχετική αίτηση ήταν 14 και ότι η Καλαμάτα βρίσκεται πλέον ανάμεσα στις 3 που έχουν περάσει στην τελική φάση του διαγωνισμού, δημιουργείται η αίσθηση της ικανοποίησης, με το συναίσθημα της αυτοπεποίθησης να είναι διάχυτο στους κατοίκους της πόλης, οι οποίοι έχουν κάθε λόγο να καμαρώνουν.
Επίσης, μία άλλη μορφή θετικού αντίκτυπου είναι η αύξηση του κοινού στις πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια τόσο του έτους υλοποίησης του προγράμματος όσο και κατά τη διάρκεια της υποψηφιότητας. Η αποκέντρωση των εκδηλώσεων και η διασπορά τους στις γειτονιές της πόλης αλλά και στην ευρύτερη περιοχή δημιουργεί ευκαιρίες για την άμεση συμμετοχή ολοένα και περισσότερων πολιτών σε πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δράσεις. Η ενεργή συμμετοχή στις ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις είναι χαρακτηριστικό στοιχείο των θετικών επιπτώσεων αλλά και στοιχείο επιτυχίας, καθώς μέσα από αυτή δημιουργούνται διαφορετικές αλληλεπιδράσεις με ενδιαφέρουσες συνέπειες τη συνάντηση, το διάλογο και την επικοινωνία.
Εκτός όμως από την άμεση συμμετοχή του κοινού στις εκδηλώσεις, στόχος είναι οι πολίτες να γίνουν συν-δημιουργοί, να συμμετέχουν δηλαδή στη δημιουργία και διαμόρφωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Μέσω των Ομάδων Εργου έχει ήδη ξεκινήσει η συν-διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος ACADEMY:21 και του προγράμματος καινοτομίας και επιχειρηματικότητας DIGIKA.
Οι νέες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, επίσης, που δημιουργεί ένας τέτοιος θεσμός προσθέτουν θετικά στοιχεία στην κοινωνία και στους ανθρώπους της. Η εκπαίδευση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον πολιτισμό, αποτελώντας στοιχείο του τελευταίου. Μέσω των νέων εκπαιδευτικών ευκαιριών, λοιπόν, επιτυγχάνονται ενδιαφέρουσες επιρροές από διαφορετικούς πολιτισμούς και ένας πολιτισμικός εμπλουτισμός με νέες και καινοτόμες για τον άνθρωπο προσλαμβάνουσες, όπως η επικοινωνία της τέχνης σε δρόμους, πλατείες κτλ. και η ελεύθερη έκφρασή της αντίστοιχα, χαρακτηριστικό παράδειγμα προηγούμενων Πολιτιστικών Πρωτευουσών. Κατά τη διάρκεια της υποψηφιότητας της Καλαμάτας σχεδιάζεται ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης. Το ACADEMY:21, που θα περιλαμβάνει δράσεις, σεμινάρια και κύκλο μαθημάτων για την ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων σχετικά με την διαχείριση πολιτισμικών αγαθών, την προώθηση πολιτιστικών εκδηλώσεων και τη διεύρυνση κοινού.
Ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας του θεσμού είναι προφανής. Μέσω αυτού, λοιπόν, ενισχύεται το αίσθημα της ευρωπαϊκότητας και της ιδέας μιας «κοινής ταυτότητας» με διαφορετικές καταβολές και διαφορετικές κατευθύνσεις ενδεχομένως, που, όμως, συνυπάρχουν μέσα από έναν σύστημα δούναι και λαβείν. Ο θεσμός ενισχύει την κινητικότητα, τη διακρατική συνεργασία και την ανταλλαγή καλών πρακτικών από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, αναπτύσσοντας έτσι μακροχρόνιες συνεργασίες και δημιουργώντας πεδία κοινών ευρωπαϊκών δράσεων. Κατά συνέπεια, δημιουργούνται πολιτιστικές ανταλλαγές που συμβάλλουν στην άμβλυνση των αντιθέσεων και των διαφορών και αναπτύσσουν μια κοινή συνείδηση μεταξύ των Ευρωπαίων. Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, επιπλέον, αναδεικνύει την τοπική ιστορία, και συγχρόνως, τη συνδέει άμεσα με την Ευρωπαϊκή, γεγονός που συντελεί στο να αναγνωριστεί το κοινό παρελθόν και να δημιουργηθεί ένα κοινό μέλλον.
Αυτά ήταν κάποια από τα οφέλη για την κοινωνία αναφορικά με τη διεκδίκηση και τη φιλοξενία του θεσμού της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Οπως έχει αναφερθεί ξανά, δεν είναι εύκολο μέσα σε λίγες γραμμές να αναπτυχθούν τα οφέλη ενός τόσο δημοφιλούς τίτλου. Η κοινωνία, άλλωστε, δεν είναι μία, ούτε ένα πρόσωπο, αλλά διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι με διαφορετικές ανάγκες.
Γραφείο Υποψηφιότητας KALAMATA:21
