Αυτό το κεφαλαιώδους σημασίας έργο δέχτηκε πλήθος συκοφαντιών, αβάσιμων κατηγοριών και συστηματική προσπάθεια ευτελισμού του, όπως για παράδειγμα “προχειρότητα στο σχεδιασμό”, “αδιαφάνεια”, “σπουδή” και “αιφνιδιασμό”, “περιβαλλοντική καταστροφή”, “έλλειψη διαλόγου” κλ.π.
Κανείς όμως δεν ανέφερε τη σημασία και τα οφέλη που θα είχε για την πόλη.
Εμείς, ως δημοτική αρχή -τότε που κρινόταν η κατασκευή ή όχι του έργου- είχαμε υποχρέωση απέναντι στους πολίτες και τους επισκέπτες της πόλης να υλοποιήσουμε την κατασκευή του, διότι πιστεύουμε ότι αυτό το έργο είναι πάνω από παρατάξεις και μικροσυμφέροντα.
Εμείς ποτέ δεν επιχειρήσαμε να υποδείξουμε τον σχεδιασμό ή τον τρόπο κατασκευής - πιστεύοντας ότι αυτή ήταν δουλειά των ειδικών, ιδίως όταν αυτοί είχαν μελετήσει και κατασκευάσει την Αττική Οδό.
Εκείνο πάντως που έχει σημασία είναι ότι η δημοτική αρχή που είχα την τιμή να είμαι επικεφαλής, δήμαρχος, ενέταξε τον περιμετρικό στη σύμβαση παραχώρησης του εθνικού δρόμου Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας, εξασφαλίζοντας έτσι την υλοποίηση του έργου.
Ας θυμηθούμε ότι ο εθνικός δρόμος Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας είχε δημοπρατηθεί στην Α’ φάση του (το 2001), χωρίς τον περιμετρικό, ενώ σε ερώτηση του τότε βουλευτή Γιάννη Λαμπρόπουλου (που έχει βοηθήσει καθοριστικά σε πολλά σημαντικά θέματα της πόλης), η απάντηση της τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κας Βάσως Παπανδρέου ήταν ότι «ο περιμετρικός Καλαμάτας δεν περιλαμβάνεται στα προγραμματισμένα έργα του ΥΠΕΧΩΔΕ».
Κι όμως, η ανάγκη περιμετρικού είχε καταγραφεί από την πολεοδομική μελέτη της 10ετίας του ’70 (η μελέτη Αραβαντινού προέβλεπε κλειστό αυτοκινητόδρομο με 3 ανισόπεδους κόμβους) και τον οριστικό πολεοδομικό σχεδιασμό του 1986 (μελέτη Διαμαντόπουλου με την ίδια χάραξη περίπου που υλοποιήθηκε και τους ίδιους περίπου κόμβους).
Η θεσμοθετημένη αυτή ανάγκη της πόλης, μας ώθησε αφενός μεν να αναδείξουμε το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, αφετέρου δε, να ασκήσουμε αφόρητες πιέσεις στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ (αρμόδια υπουργό κα Βάσω Παπανδρέου και Γενικό Γραμματέα κ. Τάκη Βασιλείου), όσο και στα υπηρεσιακά στελέχη της Διεύθυνσης Παραχωρήσεων Πελοποννήσου (κα Καλαφούτη και κ. Καρνέζη), για την ένταξη του έργου στη σύμβαση παραχώρησης.
Η τότε υπουργός κα Παπανδρέου ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας και με απόφασή της -και αφού είχε γίνει προεπιλογή των κατασκευαστικών ομίλων- προσέθεσε στο αντικείμενο του έργου την περιμετρική οδό Καλαμάτας. Αυξάνοντας το μήκος του τμήματος Τσακώνα - Καλαμάτα, από 22 χλμ. που προβλεπόταν αρχικώς, σε 34 χλμ., περιλαμβάνοντας έτσι και το μήκος του περιμετρικού δακτυλίου. Ετσι, προωθήθηκαν ενιαία όλες οι μελέτες οδοποιίας και περιβαλλοντικών όρων που ολοκληρώθηκαν το 2005, και δημοπρατήθηκε το ενιαίο έργο το 2006 (τελευταία υπογραφή από τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά).
Το καινούργιο όμως προκαλεί αντιδράσεις, γιατί δεν μπορούμε να προεκτιμήσουμε τα οφέλη. Και για τον περιμετρικό περίσσευσαν οι διαφοροποιήσεις, όπως:
• Ο περιμετρικός να έχει δύο κλάδους, τον βόρειο κι έναν δεύτερο, που μέσω του κόμβου της Μεσσήνης θα οδηγούσε στη νέα είσοδο, θέση που υποστηρίχθηκε και από συλλογικά όργανα (ΤΕΔΚ, απόφαση Νομαρχιακού Συμβουλίου στις 14/07/2003). Παραβλέποντας αν θα ήταν επιστημονικά ορθό κάτι τέτοιο, αναλογίζομαι ότι με τις χρηματοδοτικές δυσκολίες που μεσολάβησαν, σίγουρα ο ένας από τους δύο κλάδους θα είχε εγκαταλειφθεί και φυσικά λόγω κόστους είναι εύκολο να μαντέψετε ποιος. Και πώς θα εξυπηρετείτο τότε η πόλη;
• Η προσπάθεια κάποιων ώστε ο περιμετρικός να γίνει ανοιχτός, για ίδιον όφελος ορισμένων. Την επιθυμία αυτή την υποστήριξαν κάποιοι για μικροπολιτικούς λόγους, παρότι ενδεχομένως αυτό θα καθιστούσε τον δρόμο ανασφαλή - και ως εκ τούτου θα του αφαιρούσε την ιδιότητά του, να αποτελεί συνέχεια του εθνικού δρόμου.
• Τις αντιδράσεις του νεοεκλεγέντος τότε δημάρχου κ. Π. Νίκα, ο οποίος «δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να τροποποιηθούν οι αρχικοί σχεδιασμοί και ο περιμετρικός δακτύλιος να αποκτήσει χαρακτηριστικά ανοιχτού αυτοκινητόδρομου», όπως δήλωνε τότε στις εφημερίδες (3.5.2007). Ακόμα, στις δηλώσεις του, προσέθετε ότι «δεν μπορώ να δεχθώ να ακουμπά το Σχέδιο Πόλης πάνω στον περιμετρικό, να έχουν δοθεί οικόπεδα και να απαγορεύουμε στους ιδιοκτήτες τους να χτίσουν, γιατί θα περάσει από κει ο περιμετρικός». Αγνοούσε όμως, ότι το υπ’ αριθ. ΑΠ ΟΑΠ/Β1/Φ.4.1/17365/7.12.2006 έγγραφο της ΕΥΔΕ/ΟΑΠ που σαφώς όριζε ότι τα όρια απαγόρευσης δόμησης ισχύουν για περιοχές εκτός σχεδίου, ενώ στα εγκεκριμένα ρυμοτομικά ισχύουν οι ρυθμίσεις του σχεδίου. Γενικώς ο κ. δήμαρχος παλινωδούσε μεταξύ ανοιχτού, κλειστού και... ημίκλειστου δρόμου (εφημερίδες 13.07.2007)
• Κάποιοι δημοσιογράφοι μάς κατηγορούσαν για “σπουδή”, για “αδιαφάνεια”, για “μη συζήτηση του θέματος του περιμετρικού στο Δημοτικό Συμβούλιο”, για “άρνηση διαβούλευσης” με όλους τους εμπλεκόμενους για την εξεύρεση της βέλτιστης λύσης.
Ολες αυτές οι αμφισβητήσεις, οι τροποποιήσεις που προωθούσε ο παραχωρησιούχος μέσω του δημάρχου κ. Νίκα, σε συνδυασμό με το κόστος του έργου, δημιούργησαν κλίμα υποβάθμισης ή και απένταξης του έργου από τη σύμβαση παραχώρησης. Τότε χρειάστηκε η παρέμβαση του τ. νομάρχη Δημ. Δράκου, που με την ιδιότητά του ως προέδρου της ΕΝΑΕ, έφθασε στο γραφείο του πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή και με τη φράση «δεν μπορούμε να κόψουμε εμείς εκείνο που έχει δοθεί στην πόλη», εξασφάλισε την έγκρισή του και έβαλε τέλος στις αμφισβητήσεις.
Πιστεύω μου είναι ότι η βέλτιστη λύση δεν είναι το άθροισμα των μικροσυμφερόντων, αλλά η γνώμη των ειδικών, την οποία πάντα σεβαστήκαμε και στηρίξαμε. Και όσο για τη... σπουδή, αν δεν είχαμε πιέσει αφόρητα για ένταξη του έργου έγκαιρα, φοβούμαι ότι ο περιφερειακός της Καλαμάτας θα είχε την τύχη του Τσακώνα - Καλό Νερό, ή του Καλαμάτα - Ριζόμυλος.
Με τα προαναφερθέντα προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε, όσο το δυνατόν καλύτερα, τη σύλληψη και την πορεία υλοποίησης τούτου του έργου. Ακόμα, να αναδείξουμε τη συμβολή εκείνων που συνεισέφεραν στην υλοποίησή του, και να εμποδίσουμε την καπήλευσή του από κάποιους που δεν προσέφεραν τίποτα στο έργο, αν δεν το πολέμησαν.
Υ.Γ.1: Προκαλεί έκπληξη η ανετοιμότητα της δημοτικής αρχής να ολοκληρώσει τα έργα αρμοδιότητάς της στις απολήξεις του περιμετρικού. Ας ελπίσουμε ότι κάποτε θα γίνουν οι εργασίες ηλεκτροφωτισμού και ασφαλτόστρωσης, αν και καμία δικαιολογία δεν μπορεί να υπάρξει.
Υ.Γ.2: Εγκαίνια σε τμήματα του έργου δεν κατοχυρώνουν την πατρότητα. Η πατρότητα προηγείται της γέννησης.
Υ.Γ.3: Αξίζει να σημειωθεί η υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία και εμπειρία των στελεχών και τεχνικών του «Μορέα» που ολοκλήρωσαν το τόσο σημαντικό για την πόλη μας έργο.
Του Γιώργου Κουτσούλη
τ. Δημάρχου Καλαμάτας
