Με την με αρ.οικ. 1015/29-3-2011 απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου εγκρίθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) του καποδιστριακού Δήμου Καλαμάτας. Κάτω από την πίεση δημοτών (οι περισσότερες διαμαρτυρίες των οποίων αφορούσαν τις προβλέψεις του ΓΠΣ για τη ζώνη του Ταϋγέτου, τις περιοχές Κάμπου και Μπουρνιά, τις περιαστικές περιοχές, τις ημιορεινές και το περιβαλλοντικό πάρκο του Νέδοντα) ο τότε δήμαρχος, παρά το γεγονός ότι γνώριζε πως είχε δικαίωμα να προβεί σε αναθεώρηση του ΓΠΣ 5 χρόνια μετά την έγκρισή του, επέλεξε την κατάθεση προσφυγής για την ακύρωσή του στο Συμβούλιο Επικρατείας, ρισκάροντας μετά την πάροδο πενταετίας μία απόφαση με δεσμευτικούς όρους.
Η 1242/2016 απόφαση του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (δημοσιεύτηκε στις 25/05/2016), στο αίτημα του Δήμου να ακυρωθεί το ΓΠΣ διότι δεν τηρήθηκε η διαδικασία της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης, ήταν κόλαφος για την τότε δημοτική αρχή, καθώς αναφέρει ότι: «Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως άνευ εννόμου συμφέροντος προβαλλόμενος, διότι ο αιτών Δήμος, με πρωτοβουλία του οποίου κινήθηκε η διαδικασία εκπονήσεως του προσβαλλόμενου σχεδίου, εγείρει το ζήτημα αυτό το πρώτον με την κρινόμενη αίτηση, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε να το έχει θέσει επικαίρως, διατυπώνοντας δηλαδή επιφυλάξεις ως προς τη νομιμότητα της διαδικασίας εγκρίσεως του σχεδίου με μία από τις διαδοχικές εκδοθείσες πράξεις του δημοτικού συμβουλίου».
Επιπρόσθετα:
Α) Για τη ζώνη του Ταϋγέτου αναφέρει ότι: «Οι επίμαχες ρυθμίσεις, με τις οποίες επιβάλλεται απαγόρευση κατασκηνώσεων και εγκαταστάσεων διανυκτέρευσης στην περιοχή προστασίας των ορεινών όγκων και των δασικών περιοχών, εισάγονται νομίμως και δεν υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο, είναι δε απορριπτέα ως αβάσιμα όσα περί του αντιθέτου προβάλλονται. Αβασίμως, περαιτέρω, προβάλλεται ότι με τις εισαχθείσες ρυθμίσεις επέρχεται κατ’ αποτέλεσμα στέρηση της εξουσίας του κανονιστικού νομοθέτη να διαμορφώσει ελευθέρως το περιεχόμενο του σχεδίου διαχείρισης του Ταϋγέτου…».
Β) Για τις περιοχές Κάμπου και Μπουρνιά σημειώνει ότι « από το γεγονός ότι τμήματα μόνον των περιοχών Κάμπου και Μπουρνιά αποτελούν γεωργικώς καλλιεργούμενες εκτάσεις που απολαμβάνουν το καθεστώς αυξημένης προστασίας των αγροτικών γαιών υψηλής παραγωγικότητας, ουδόλως συνάγεται ότι ,για τα υπόλοιπα τμήματα της ίδιας περιοχής , η διοίκηση πρέπει να επιτρέψει την οικιστική αξιοποίησή τους κατά τους όρους της εκτός σχεδίου δομήσεως, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνει ο αιτών Δήμος, …».
Γ) Για τις Περιαστικές Περιοχές ΠΠ 1-5 (περιοχές Βέργας, Μαντίνειας, Λεϊκων κλπ.) τονίζει ότι «…εφαρμόζονται οι γενικώς ισχύοντες όροι και περιορισμοί δομήσεως, πλην αυτών που αφορούν τα όρια αρτιότητας και κατατμήσεως που καθορίζοντα αυξημένα. Η ρύθμιση αυτή, κατά το μέρος που συνεπάγεται την εφαρμογή αυστηρότερων από τους γενικώς ισχύοντες όρων δομήσεως, δικαιολογείται μεν από την ανάγκη ανάσχεσης της εκτός σχεδίου οικιστικής ανάπτυξης, διαφύλαξης του χαρακτήρα των περιοχών ως περιαστικών και αποτροπής του κινδύνου μετεξελίξεώς τους σε απλές επεκτάσεις του πολεοδομικού συγκροτήματος της Καλαμάτας».
Δ) Για τις Ημιορεινές Περιοχές Π1 (ευρύτερη περιοχή Βέργας, Μαντίνειας κλπ.) διαπιστώνει ότι «…οι ρυθμίσεις του προσβαλλόμενου σχεδίου, με τις οποίες στις ημιορεινές περιοχές του αιτούντος Δήμου επιτρέπεται η ανέγερση αγροικιών μεγίστου εμβαδού 80 τ.μ. και λοιπών εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση γεωκτηνοτροφικών σκοπών και επιβάλλεται κατώτατο όριο αρτιότητας έξι στρεμμάτων, δικαιολογούνται από το χαρακτήρα των ημιορεινών περιοχών ως ζωνών ανάπτυξης αγροτικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων και ως περιοχών μετάβασης από το αστικό τοπίο στο υψηλής οικολογικής και αισθητικής αξίας τοπίο του ορεινού όγκου του Ταϋγέτου».
Ε) Για το Περιβαλλοντικό Πάρκο του Νέδοντα αναφέρει ότι «…λόγω του χαρακτήρα της ως περιοχής εξόδου του φαραγγιού του Νέδοντα και εισόδου του ομωνύμου ποταμού στην πόλη της Καλαμάτας, κρίθηκε σκόπιμο να μετατραπεί σε αδόμητη περιαστική ζώνη πρασίνου και ανάπτυξης ήπιων μορφών αναψυχής… Για το λόγο αυτό η ένταξη στο περιβαλλοντικό πάρκο περιοχών που, κατά τους ισχυρισμούς του αιτούντος, έχουν χαρακτήρα προαστικής ζώνης και αποτελούσαν, προ της εισαγωγής του προσβαλλόμενου σχεδίου, περιοχές εν δυνάμει επεκτάσεως του πολεοδομικού συγκροτήματος της Καλαμάτας (Καλλιθέα και Τούρλες) δεν καθιστά παράνομες τις πληττόμενες ρυθμίσεις...».
Σήμερα ο Δήμος, αναθέτοντας «Μελέτη Εντοπισμένων Τροποποιήσεων ΓΠΣ Δήμου Καλαμάτας» προσπαθεί μέσω της Αναθεώρησης του ΓΠΣ να ανατρέψει τις πιο πάνω απόψεις του Συμβουλίου Επικρατείας.
Ομως, 9 χρόνια μετά την έγκριση του ΓΠΣ και ενόψει της διαφαινόμενης ταχείας ανάπτυξης της πόλης, νομίζουμε ότι απαιτείται μία ευρύτερη αναθεώρηση του ΓΠΣ και όχι σημειακές παρεμβάσεις, που έχουν δυσκολίες στην έγκρισή τους. Πιστεύουμε μάλιστα ότι με αυτόν τον τρόπο υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα να ξεπεραστούν τα εμπόδια που θέτει η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας.
