Τα πάνω κάτω φέρνει στην τοπική αυτοδιοίκηση εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών με την οποία οι δήμοι και οι περιφέρειες  υποχρεώνονται να συντάσσουν προϋπολογισμούς μόνο με νομοθετημένα έσοδα, το ύψος των οποίων «προσδιορίζεται με βάση τα πραγματικά στοιχεία απόδοσης κάθε εσόδου, λαμβάνοντας κυρίως υπόψη τα διαχειριστικά αποτελέσματα του προηγούμενου οικονομικού έτους και ειδικότερα τα ποσά που εισπράχθηκαν». 

Με την εγκύκλιο αυτή μπαίνει τέλος στη... δημιουργική λογιστική και στις πλασματικές εγγραφές που έκαναν οι δήμαρχοι συντάσσοντας ανεφάρμοστους προϋπολογισμούς-"μαμούθ". Μέχρι τώρα οι προϋπολογισμοί έμοιαζαν περισσότερο με λογιστική απεικόνιση προεκλογικού προγράμματος, και γι' αυτό έπεφταν πάντα έξω από τις προβλέψεις που είχαν κάνει τα Δημοτικά Συμβούλια. 

Πολλοί δήμοι μετά την εν λόγω εγκύκλιο θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν τον προϋπολογισμό που έχουν ήδη συντάξει. Θα πρέπει μάλιστα να τρέξουν για να προλάβουν τις ημερομηνίες ώστε να εγκριθεί οριστικά ο προϋπολογισμός τους μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2013 - γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν θα εγκρίνονται οι δαπάνες.

ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΣΣΗΝΗΣ 

Για το θέμα αυτό μίλησε χθες ο αντιδήμαρχος επί των Οικονομικών, Γιάννης Μπρατσιάκος. Είπε ότι οι υπηρεσίες του δήμου που ασχολούνταν με τη σύνταξη του Τεχνικού Προγράμματος και του προϋπολογισμού καλούνται να τα αναμορφώσουν, προκειμένου το μεν Τεχνικό Πρόγραμμα να είναι έτοιμο σήμερα για να συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο, ο δε προϋπολογισμός αύριο.  

«Είχαμε καταλήξει σε μια καλή και ρεαλιστική πρόταση για τα οικονομικά δεδομένα της χώρας μας και του δήμου, με βάση όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα σχετικά με τη σύνταξη των προϋπολογισμών», είπε σε χθεσινές δηλώσεις του ο κ. Μπρατσιάκος. Με βάση όμως τη νέα εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών «αλλάζουν συλλήβδην τα μέχρι σήμερα δεδομένα ως προς τη σύνταξη των προϋπολογισμών των δήμων, όσον αφορά τα έσοδα και τις αναμενόμενες κρατικές χρηματοδοτήσεις». 

Ετσι ο Δήμος Μεσσήνης υποχρεούται να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να αναμορφώσει το Τεχνικό Πρόγραμμα και τον προϋπολογισμό του, κόβοντας έσοδα και έργα. «Είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμοστούμε πλήρως στα νέα δεδομένα και να καταρτίσουμε τον προϋπολογισμό και το Τεχνικό Πρόγραμμα κατά πολύ μειωμένα σε σχέση με αυτά που είχαμε αρχικά σχεδιάσει, ώστε να είμαστε νόμιμοι και να λάβουμε έγκριση του προϋπολογισμού», ανέφερε ο αντιδήμαρχος. 

Και για να γίνει πιο κατανοητό το πώς λειτουργεί στην πράξη η καινούργια απόφαση, ο κ. Μπρατσιάκος έφερε το εξής παράδειγμα: «Η κρατική χρηματοδότηση, που αναφέρεται στις μικροεπισκευές, στις αγροτικές οδοποιίες και γενικά στα μικρά έργα, προϋπολογίζονταν για το 2012 υπόλοιπο 500.000 ευρώ και για το 2013 900.000 ευρώ. Για το 2012 έχουμε λάβει 350.000 ευρώ και στο Τεχνικό Πρόγραμμα είχε εγγραφεί ένα ποσό 1,7 εκατ. ευρώ. Με βάση την εκδοθείσα εγκύκλιο θα πρέπει ο δήμος να προσαρμοστεί στις 350.000 ευρώ που έχουν έρθει και είναι στο ταμείο και σε άλλες 350.000 ευρώ που αναμένονται για το 2013, δηλαδή σύνολο 700.000 ευρώ. Δηλαδή από τα 1,7 εκατ. ευρώ που προϋπολογίζαμε θα πρέπει να γίνει περικοπή 1 εκατ. ευρώ». 

Εξήγησε ωστόσο ότι δίνεται η δυνατότητα στο δήμο, εφόσον έρθει η χρηματοδότηση τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, να γίνει τροποποίηση του Τεχνικού Προγράμματος και του προϋπολογισμού. 

Είπε ακόμη ότι οι ημερομηνίες είναι πιεστικές και θα πρέπει οι δήμοι να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό τους μέχρι 31 Ιανουαρίου· διαφορετικά από 1η Φεβρουαρίου οι δήμοι που δεν έχουν εγκρίνει προϋπολογισμό δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν. 

«Πιστεύω ότι θα προλάβουμε την αναμόρφωση του προϋπολογισμού και του Τεχνικού Προγράμματος, και την Παρασκευή το βράδυ το Δημοτικό Συμβούλιο θα εγκρίνει τον προϋπολογισμό», είπε καταλήγοντας ο Γιάννης Μπρατσιάκος. 

Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Στο άρθρο 5 της σχετικής εγκυκλίου με οδηγίες κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2013, αναφέρονται τα εξής: 

«1. Στους προϋπολογισμούς εγγράφονται μόνο νομοθετημένα έσοδα και το ύψος τους προσδιορίζεται με βάση τα πραγματικά στοιχεία απόδοσης κάθε εσόδου, λαμβάνοντας κυρίως υπόψη τα διαχειριστικά αποτελέσματα του προηγούμενου οικονομικού έτους και ειδικότερα τα ποσά που εισπράχθηκαν, σύμφωνα με τις οδηγίες που περιγράφονται κατωτέρω στην παράγραφο 4 του παρόντος. Η παράλειψη εγγραφής θεσμοθετημένων εσόδων από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές που υποχρεωτικά επιβάλλονται και εισπράττονται βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, συνιστά αδράνεια είσπραξης εσόδων κατά την έννοια του άρθρου 277 του ν.3852/2010, όπως ισχύει. Τα στοιχεία αυτά εξάγονται ιδίως από τις τριμηνιαίες εκθέσεις αποτελεσμάτων εκτέλεσης του προϋπολογισμού, που συντάσσονται κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 9 του άρθρου 266 του ν. 3852/2010.

Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή από τους αρμόδιους για τη σύνταξη του προϋπολογισμού επί του σημείου αυτού, καθώς υπερεκτίμηση ή υποεκτίμηση της απόδοσης των εσόδων ή εκτίμηση εσόδων που δεν έχουν νόμιμη βάση (εικονικά έσοδα), δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού.

Εάν το ύψος των εσόδων υπερβαίνει αναιτιολόγητα τις αποδόσεις του προηγούμενου οικονομικού έτους, ο Ελεγκτής Νομιμότητας καλεί το δημοτικό συμβούλιο να αναμορφώσει κατάλληλα τον προϋπολογισμό και το ετήσιο πρόγραμμα, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών. Οποιαδήποτε απόκλιση επί αυτών πρέπει να αιτιολογείται πλήρως από τις Οικονομικές Υπηρεσίες του φορέα, με αξιοποίηση σχετικών εγγράφων και λογικών υπολογισμών κατά τον έλεγχο του αρχικού προϋπολογισμού αλλά και κάθε αναμόρφωσης αυτού από τον αρμόδιο φορέα για την διενέργεια έλεγχου.

2. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 277 του 3852/2010 όπως ισχύει "ο αρμόδιος για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών επίτροπος, κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους παρακολουθεί την κανονική είσπραξη των εσόδων των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων και ασκεί τον έλεγχο για την είσπραξη των νομίμως βεβαιωθέντων χρεών, οφειλών ή προστίμων σε βάρος τρίτων. Σε περίπτωση που  διαπιστώσει αδράνεια είσπραξης των εσόδων από τα αρμόδια όργανα διοίκησης ή τις οικονομικές υπηρεσίες καλεί τούτους, με έγγραφό του που κοινοποιείται στον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και στον Ελεγκτή Νομιμότητας, να ενεργήσουν μέσα σε τασσόμενη εύλογη προθεσμία για την είσπραξη τούτων. Εάν η αδράνεια συνεχίζεται, οφειλόμενη σε δόλο ή βαριά αμέλεια των διοικούντων τον δήμο και τα νομικά του πρόσωπα ή των προϊσταμένων των οικονομικών υπηρεσιών αυτών παραπέμπει τα μεν αιρετά υπαίτια πρόσωπα με αιτιολογημένη εισήγηση του στην Επιτροπή του άρθρου 232 του ν.3852/2010 για προσωπικό καταλογισμό τούτων με το ποσό της θετικής ζημίας που προξένησαν και τους υπαλλήλους των ανωτέρω προσώπων που προκάλεσαν ζημία στην περιουσία του στο Ελεγκτικό Συνέδριο για καταλογισμό τούτων".

Συνεπώς κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων τα αρμόδια όργανα ελέγχουν αφενός μεν κατά πόσον οι ΟΤΑ και τα νομικά τους πρόσωπα μεριμνούν για τον εντοπισμό της φορολογητέας ύλης και προβαίνουν στη βεβαίωση και είσπραξη των θεσμοθετημένων εσόδων τους, αφετέρου δε κατά πόσον λαμβάνουν όλα τα προβλεπόμενα, από τη νομοθεσία, μέτρα για την είσπραξη των απαιτήσεών τους (βεβαιωμένα έσοδα). Ελλειμματική ή πλημμελής δράση των δήμων και των νομικών τους προσώπων στους ανωτέρω τομείς καθώς επίσης και κάθε πράξη των οργάνων αυτών, με την οποία απεμπολείται το δικαίωμα είσπραξης θεσμοθετημένων εσόδων στοιχειοθετούν αδράνεια είσπραξης εσόδων, η οποία δύναται να επιφέρει, πέραν του ανωτέρω καταλογισμού και τις λοιπές προβλεπόμενες, από τη νομοθεσία, κυρώσεις και ποινές. Με τη λειτουργία του Κόμβου Διαλειτουργικότητας θα καταστεί εφικτή η αναλυτική παρακολούθηση των στοιχείων που προβλέπονται στο άρθρο 2, παρ. ε.2 "πορεία είσπραξης εσόδων" της υπ΄ αριθμ. 74712/2010 (ΦΕΚ Β’ 2043) Υπουργικής Απόφασης1 , επιτρέποντας τη συνεχή αξιολόγηση του βαθμού ενεργοποίησης κάθε δήμου σε σχέση με την επιδίωξη είσπραξης των απαιτήσεων του και εκ μέρους του αξιοποίηση κάθε προβλεπόμενου, από τη νομοθεσία, μέτρου (π.χ δέσμευση φορολογικής ενημερότητας).

3. Για τον προσδιορισμό του ύψους των εξόδων λαμβάνονται υπ’ όψη τα διαχειριστικά αποτελέσματα του προηγούμενου οικονομικού έτους και ειδικότερα τα ποσά που έχουν ενταλθεί.

4. α) Το άθροισμα των ποσών που εγγράφονται στον προϋπολογισμό του 2013 για τις κατωτέρω αναφερόμενες ομάδες εσόδων δεν μπορεί να υπερβαίνει κατά περισσότερο από 30% το αντίστοιχο άθροισμα που εκτιμάται ότι προκύπτει για το  έτος 2012. 

Για την εκτίμηση του αθροίσματος αυτού λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του έτους 2012 (εισπραχθέντα έσοδα) μέχρι τον αντίστοιχο μήνα κατάρτισης του σχεδίου του προϋπολογισμού του 2013 (π.χ. Ιανουάριος - Σεπτέμβριος 2012, όταν ο προϋπολογισμός του έτους 2013 συντάσσεται τον  Οκτώβριο 2012), τα οποία ανάγονται στο σύνολο του έτους 2012. Η αναγωγή γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τα ποσά που εισπράχθηκαν από τις ανωτέρω ομάδες εσόδων το έτος 2011 και με εφαρμογή του ποσοστού συμμετοχής των εισπράξεων της προαναφερθείσας περιόδου (δηλ. εισπράξεις των ανωτέρω ομάδων την περίοδο Ιαν.-Σεπτ.2011) στις αντίστοιχες ετήσιες εισπράξεις (δηλ. εισπράξεις των ανωτέρω ομάδων το έτος 2011). Η αναγωγή μπορεί επίσης να γίνει και με την εφαρμογή χρονολογικού ποσοστού, το οποίο αντικατοπτρίζει την ποσοστιαία συμμετοχή των προαναφερθέντων μηνών του έτους κατάρτισης του προϋπολογισμού στο δωδεκάμηνο (εάν για την εκτίμηση του αθροίσματος του έτους 2012 λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουάριος - Σεπτέμβριος 2012, το χρονολογικό ποσοστό που εφαρμόζεται για την εκτίμηση του αθροίσματος του έτους 2012 είναι  9/12, δηλαδή 75%")».