Αυτό προτείνουν στην εισήγησή τους, στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου, οι 20 σύμβουλοι των μειοψηφιών που με τις υπογραφές τους ζήτησαν και πέτυχαν να συζητηθεί στο Συμβούλιο το μείζον θέμα της ανάδειξης των αρχαίων της Υπαπαντής.
Προτείνουν, ακόμα: “Ο Δήμος Καλαμάτας ν’ αναλάβει όλες τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες και να εξασφαλίσει τις αναγκαίες συνέργειες, προκειμένου να υποβληθεί το ταχύτερο δυνατόν ο φάκελος με το αίτημα αλλαγής της απόφασης του ΚΑΣ (2011), ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη των ανασκαφών και η ανάδειξη των ευρημάτων. Να δεσμευθεί ο Δήμος Καλαμάτας να χρηματοδοτήσει στο μέτρο των δυνάμεών του τις ανασκαφές και να κινητοποιηθεί για την εξασφάλιση των επιπλέον απαιτούμενων πιστώσεων για τη γρήγορη και ολοκληρωμένη υλοποίησή τους”.
Στην εισήγηση γίνεται αρχικά μια αξιόλογη αναφορά στη θεσμοθέτηση του Ιστορικού Κέντρου, στη μελέτη ανάπλασής του και στην επικαιροποιημένη προμελέτη της πλατείας Υπαπαντής που προέβλεπε την ανασκαφή και ανάδειξη των αρχαίων που είχαν εντοπιστεί το 1960 στη Ν.Α. γωνία της πλατείας, αλλά απέρριψε το ΚΑΣ.
Οσον αφορά το ενδιαφέρον και την κινητοποίηση των τελευταίων εβδομάδων για τα αρχαία, αλλά και το πόσο εφικτό είναι να αλλάξει στάση το ΚΑΣ και να γίνει η ανάδειξη χωρίς να απενταχθεί το έργο ανάπλασης της πλατείας, η εισήγηση των μειοψηφιών σημειώνει: “Πρόσφατα με αφορμή τη δημοπράτηση του έργου, αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον μεγάλης μερίδας της τοπικής κοινωνίας, φορέων, συλλόγων και προσωπικοτήτων που απαιτούν πλέον την ανάδειξη των αρχαιοτήτων που παραμένουν θαμμένα 60 χρόνια και όχι την εκ νέου κατάχωσή τους που θα σημαίνει και την οριστική τους παραμονή στην αφάνεια. Το θέμα λοιπόν είναι ιδιαίτερα σοβαρό, αφού δεν έχει να κάνει με την εκτέλεση ενός έργου, αλλά αφορά στην αποκάλυψη, συντήρηση και ανάδειξη τμήματος της ιστορικής ταυτότητας της πόλης μας. Οποια ανάπλαση και διαμόρφωση της πλατείας Υπαπαντής γίνει χωρίς την ανάδειξη των αρχαίων θα είναι ατελής, μη ολοκληρωμένη και δεν θα είναι αποδεκτή από μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας και ευρύτερα, αφού θα στερεί τους κατοίκους κι επισκέπτες της πόλης να μπορούν να δουν από κοντά την απώτερη ιστορία της και όχι μόνο τα χρόνια της Φραγκοκρατίας που συμβαίνει σήμερα, χάριν στα ορατά μνημεία που διαθέτουμε.
Είναι εφικτή η αλλαγή της απόφασης του ΚΑΣ του 2011, ώστε να δρομολογηθεί η ανασκαφή και ανάδειξη των αρχαίων της πλατείας Υπαπαντής; Βεβαίως και είναι, αν λάβει κανείς υπόψη του την πρόσφατη αλλαγή απόφασης του ΚΑΣ αναφορικά με τα αρχαία ευρήματα στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα (4-3-2020) αποφασίστηκε η συνέχιση κατασκευής του σταθμού με προσωρινή απόσπαση κι επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων στο σταθμό, ανατρέποντας προηγούμενη απόφαση του ΚΑΣ που δεν επέτρεπε την προσωρινή απόσπαση των αρχαίων, αλλά τη συνέχιση των εργασιών με την in situ (επί τόπου) έκθεσή τους εντός του σταθμού.
Υπάρχει χρόνος για να γίνουν όλα αυτά και να μην απενταχθεί το έργο από το πρόγραμμα χρηματοδότησης; Ο Δήμος Καλαμάτας με τη δημοπράτηση του έργου που έχει ξεκινήσει, δεν έχει αναλάβει μέχρι τώρα καμία νομική δέσμευση. Μέχρι δε να ολοκληρωθούν οι διαγωνιστικές διαδικασίες και να γίνει ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, προκειμένου να υπογραφεί η σχετική σύμβαση απαιτούνται τουλάχιστον 6 μήνες. Πρέπει λοιπόν με συντονισμένες ενέργειες και συνέργειες του δήμου, της Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και όποιου άλλου χρειαστεί, να καταρτιστεί ο φάκελος με το αίτημα της ανάδειξης των αρχαίων με τις αλλαγές που θα κριθούν αναγκαίες και να υποβληθεί στο ΚΑΣ για νέα γνωμοδότηση. Τότε και μόνο έτσι θα ανοίξει ο δρόμος για την αποκάλυψη και προβολή των αρχαίων, χωρίς αμφισβητήσεις, άγονες αντιπαραθέσεις, άσκοπες καθυστερήσεις και εμπόδια στην ανάπλαση της πλατείας που με αυτό τον τρόπο θα προσδώσει στην πόλη μας μια ακόμη υπεραξία που την έχει ανάγκη.
Τέλος, όσον αφορά το επιπλέον κόστος των ανασκαφικών εργασιών, το οποίο σύμφωνα με τα όσα έχουν γραφεί δεν είναι δυσθεώρητο, μπορεί να καλυφθεί συνδυαστικά από την Περιφέρεια Πελοποννήσου (όπως άλλωστε κάνει σε πολλές ανασκαφές -Αρχαία Θουρία, Ανω Μεσσηνία, Κορινθία κ.λπ.), από τον Δήμο Καλαμάτας (ο οποίος ήδη στηρίζει την ανασκαφή της Αρχαίας Θουρίας), από φορείς και ιδιώτες που ενδιαφέρονται και απαιτούν την ανάδειξη της ιστορίας του τόπου μας.
Αναφορικά με τα έργα που είναι απαραίτητα για την ανάδειξη και προστασία των ευρημάτων που θα αποκαλυφθούν, θα μπορούν να ενταχθούν ως υποέργο του έργου της πλατείας ή ως νέο στο ΕΣΠΑ”.
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΕΜΠ
Να υπενθυμίσουμε ότι κινητικότητα για το θέμα των αρχαίων της Υπαπαντής υπάρχει και από την πλευρά της δημοτικής αρχής.
Ο δήμαρχος Θανάσης Βασιλόπουλος ενημέρωσε τη Δευτέρα τους εκπροσώπους της διαδικτυακής κίνησης “Σώστε τα αρχαία της Υπαπαντής” ότι ο δήμος έχει έρθει σε συμφωνία με τη Σχολή Μεταλλειολόγων του ΕΜΠ και άμεσα θα υπογραφεί και η σχετική προγραμματική σύμβαση, προκειμένου να πραγματοποιηθεί γεωφυσική διασκόπηση της πλατείας Υπαπαντής και των δρόμων γύρω απ’ αυτήν. “Εφόσον από την έρευνα προκύψουν νέα στοιχεία, θα δοθεί η δυνατότητα επανεξέτασης του θέματος από τις αρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες”, επεσήμανε ο δήμαρχος.
Ακόμα, θετική άποψη για την ανάδειξη των αρχαίων εκφράζει η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού, που παρατηρεί πως “η ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου της περιοχής είναι απολύτως συμβατή με τη σκοπιμότητα του συγκεκριμένου προγράμματος της Βιώσιμης Αστικής Ανάπλασης και θα λειτουργήσει ενισχυτικά στην προβολή ενός τόσο εμβληματικού σημείου της πόλης της Καλαμάτας”.
Να αναφερθεί ακόμα ότι πέρα από τη λειψή Διαπαραταξιακή Επιτροπή, ο δήμαρχος Θαν. Βασιλόπουλος για το θέμα των αρχαίων της Υπαπαντής έχει συναντηθεί με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας Ευαγγελία Μηλίτση και τον επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας Βασίλη Κοσμόπουλο.
Γ.Σ.
