Τρίτη, 10 Μαϊος 2022 16:50

Ο Παν. Λύρας για την “ταυτότητα προορισμού” της Καλαμάτας

Γράφτηκε από την

“Η Καλαμάτα είναι η «πόρτα» της Νοτιοανατολικής Ευρώπης προς τη Μεσόγειο”, επισημαίνει ο πρόεδρος της κοινότητας Παναγιώτης Λύρας στην πρότασή του για την “ταυτότητα προορισμού (Destination Branding) του δήμου”.

Εκτιμά πως “το όραμα της πόλης να γίνει πολιτιστικός προορισμός και πρότυπο ευρωπαϊκής αποκέντρωσης και κλιματικής ουδετερότητας είναι πλέον πραγματικότητα”. Αναφέρει ότι “το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι αυτό που χαρακτηρίζει ακόμα και ως αστείο τον τόπο μας” και στέκεται στην προηγούμενη πρότασή του για “δημιουργία πάρκου ελιάς - κήπου των ελαιών”.

Αναλυτικά στην πρότασή του ο Π. Λύρας αναφέρει:

Σήμερα είναι η καταληκτική ημερομηνία για τη διαμόρφωση της Τουριστικής Ταυτότητας και του Αφηγήματος που θα την υποστηρίξει αναφορικά με την εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδιασμού για τον τουρισμό της Καλαμάτας, όπως έχει δρομολογήσει ο Δήμος Καλαμάτας.

Μια από τις απόψεις που κατατέθηκαν για τη διαμόρφωση του αφηγήματος της τουριστικής ταυτότητας της πόλης και του αντίστοιχου λογοτύπου είναι και η δική μας. Μια άποψη που τη θεωρούμε ίση με τις υπόλοιπες και γι’ αυτό με τη σημερινή μας τοποθέτηση θέλουμε να σας τη γνωστοποιήσουμε. Βέβαια δεν θέσαμε το δίλημμα και για την ακρίβεια το τρίπτυχο των συμπυκνωμένων προτάσεων στο πλαίσιο μιας συζήτησης σε κάποια συνεδρίαση της Δημοτικής Κοινότητας Καλαμάτας. Και αυτό, διότι η εκτίμησή μας είναι ότι δεν τίθεται ζήτημα επιλογής μέσα από διαδικασίες ψηφοφορίας και επειδή θεωρούμε ότι όλες οι διαμορφωθείσες προτάσεις έχουν δυναμική και προοπτική. Κρατάμε, δηλαδή, την επιφύλαξη και τον προβληματισμό για το αν ήταν χρήσιμη η «τριχοτόμηση» των προτάσεων, όπως εστάλη από τον σχεδιασμό και μπαίνουμε στην ουσία!

Μέσα από την πραγματοποιηθείσα διαβούλευση οι απόψεις συνέκλιναν στο ότι η προοπτική ανάπτυξης της πόλης έγκειται στην ανάδειξη της ιστορίας και της πολιτιστικής δημιουργίας, στην αξιοποίηση του φυσικού και του αστικού περιβάλλοντος, καθώς και στην ανάδειξη του τόπου ως γαστρονομικού προορισμού, με κυρίαρχη την Ελιά Καλαμάτας και το Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο.

Στην ανοιχτή διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε στο Ιστορικό Δημαρχείο Καλαμάτας τον περασμένο Απρίλιο, μεταξύ άλλων είχαμε τονίσει ότι από την πρώτη εβδομάδα που εκλεχτήκαμε, καθιερώσαμε το λογότυπο της Κοινότητας Καλαμάτας που δεν υπήρχε! Δεν παραβιάσαμε προφανώς το λογότυπο του Δήμου Καλαμάτας, αλλά τοποθετήσαμε την ελιά πάνω από τους Αγίους Αποστόλους. Επί της ουσίας, όμως, είναι το πρώτο που πρέπει να συζητάμε όταν λέμε τη λέξη «Καλαμάτα». Στην εποχή που το διαδίκτυο ακόμα ήταν στην αρχή του, όταν κάποιος αναζητούσε τη λέξη Καλαμάτα έβρισκε το Kalamata Olive και το Kalamata Dance. Τίποτε άλλο.

Θέσαμε τον προβληματισμό ότι η πρόσκληση-πρόκληση είναι να απαντήσουμε ποιοι είμαστε και αμέσως προέκυψε το ερώτημα σε ποιους θα απαντήσουμε.

Στους εκτός Καλαμάτας διαμένοντες και αυτούς που περιμένουμε να μας επισκεφθούν. Για τους εκτός Καλαμάτας λοιπούς Έλληνες ποιοι είμαστε… Για τους εκτός Ελλάδας λοιπούς Ευρωπαίους τι είμαστε…. Για τους εκτός Ευρώπης λοιπούς πολίτες του κόσμου ποιοι είμαστε….
Η Καλαμάτα είναι η «πόρτα» της Νοτιοανατολικής Ευρώπης προς τη Μεσόγειο. Δεν είναι μόνο η πατρίδα ενός περιζήτητου προϊόντος της ελιάς, αλλά μια πόλη προικισμένη λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αφού συνδυάζει βουνό και θάλασσα. Ένας παραδεισένιος τόπος για τους κατοίκους της και ένας άριστος προορισμός για όσους την επισκέπτονται.

Πρόκειται για μια πόλη με δύναμη που επουλώνει τις πληγές της μοίρας και βρίσκει τρόπο και τόνο δημιουργικό, για να γίνεται καλύτερη. Ο πρωταγωνιστικός της ρόλος στην Επανάσταση του 1821 κατά την προετοιμασία, αλλά και μετά από αυτήν την τοποθετούν την πρώτη ελληνική πόλη που συνομίλησε ως ευρωπαία σε ευρωπαίους μέσω της Προκήρυξης της Μεσσηνιακής Γερουσίας.

Το όραμα της πόλης να γίνει πολιτιστικός προορισμός και πρότυπο ευρωπαϊκής αποκέντρωσης και κλιματικής ουδετερότητας είναι πλέον πραγματικότητα. Και παρά την ατυχία την προηγούμενη χρονιά να μην είμαστε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, νομίζω ότι είναι κοινά αποδεκτό ότι ο πολιτισμός στην πόλη δεν είναι μία αφηρημένη θεωρία, αλλά μια στρατηγική κατεύθυνση και πορεία. Το στοίχημα, βέβαια, και το ζητούμενο είναι αυτός να γίνεται αντιληπτός και να είναι προσβάσιμος σε όλους και κοινωνικά και φυσικά. Ζητούμενο, επίσης, είναι η ανάπτυξη δημιουργικών πρωτοβουλιών με έμφαση στις τέχνες και στη σύγχρονη τεχνολογία, στην παράδοση και στην πολιτιστική κληρονομιά, η συντήρηση του αστικού περιβάλλοντος, αλλά και η προστασία γενικότερα του περιβάλλοντος με την κλιματική ευαισθητοποίηση να αποτελεί το βασικό κίνημα της πόλης.

Προϊόντα, Παραλία, Πολιτισμός, Μνημεία, Μοναστήρια, Ιστορικό Κέντρο, Ταΰγετος, Γαστρονομία! Τα χαρακτηριστικά του προορισμού για τους εκτός των τειχών της πόλης είναι, κυρίως, αυτά που είναι ήδη γνωστά σε αυτούς, γιατί αυτά τους δελεάζουν και αυτά
τους προσκαλούν!

Πόλη ονομαστή και ξακουστή για την ελιά της και τα προϊόντα που έχουν τη λέξη Καλαμάτα - Kalamata στην ετικέτα τους. Τόπος αναγέννησης που η ιστορία, η φύση και οι άνθρωποι την κάνουν τρόπο ζωής. Τόπος ελευθερίας με ιστορική τεκμηρίωση, αλλά σύγχρονη διαδραστικότητα μέσω του πολιτισμού σε όλον τον κόσμο. Η λέξη κλειδί είναι η λέξη βιώσιμος πολιτισμός!

Αλλά μιας και αναφέρθηκα σε τείχη, η Καλαμάτα είναι μια πόλη χωρίς τείχη. Η Καλαμάτα είναι ανοιχτή πόλη, ένας ευρωπαϊκός και παγκόσμιος τόπος, όπου οι πολιτισμοί συναντώνται και τα τοπικά χαρακτηριστικά επικοινωνούν και διευρύνονται συνεχώς σε μια παγκόσμια βάση επικοινωνίας. Η Καλαμάτα παρά τη μικρή της κλίμακα, ενώνεται με τον υπόλοιπο κόσμο όχι μόνο μέσω των σύγχρονων κατά ξηρά υποδομών της, αλλά και εναερίων και θαλάσσιων διασυνδέσεών της επίσης.

Η Καλαμάτα διαχρονικά αποδεικνύει την ικανότητά της να συνομιλεί με τον έξω κόσμο μέσω του ανθρώπινου δυναμικού της, των ομογενών και των εμπόρων της, αλλά και μέσω των ονομαστών προϊόντων της. Με τρεις λέξεις έχουμε μια πόλη που είναι τόπος ελευθερίας, με το δικό της τρόπο ζωής, τον δικόν της τρόπο ελευθερίας.

First Free-Πρώτα Ελεύθερη ίσως είναι το πιο κοντινό motto για την «ψυχή» της Καλαμάτας.

Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι όμως αυτό που χαρακτηρίζει ακόμα και ως αστείο τον τόπο μας. Το Νοέμβριο του 2020 είχαμε καταθέσει πρόταση στον δήμαρχο Καλαμάτας για τη «Δημιουργία πάρκου ελιάς-Κήπου των ελαιών», η οποία έγινε δεκτή και ήδη έχει δρομολογηθεί. Αναφέραμε τότε στην επιστολή μας: «Το εθνικό μας προϊόν δεν είναι μόνο ο σημαντικός παράγοντας για την οικονομία με την τεράστια αποδεδειγμένη διατροφική αξία. Είναι το αγαπημένο μας προϊόν συνυφασμένο με τη ζωή, την καθημερινότητα, την ιστορία και τους θρύλους, την πίστη μας, το «είναι» των Ελλήνων!»

Στη ζωή της πόλης μας είναι υπόθεση γενετική, κυτταρική! Ενδοκυττάρια μάλιστα! Αξίζει στην πόλη της ελιάς να έχει το δικό της πάρκο ελιάς, το δικό της Κήπο των Ελαιών!

Προτείνουμε τη δημιουργία ενός μεγάλου ανοιχτού κήπου με αναπτυγμένα δέντρα ελιάς, φύτευση ενδημικών και αρωματικών ειδών της περιοχής μας, κατασκευή υπαίθριων καθιστικών, κρηνών πόσιμου νερού, πλατείας-αλωνιού και διαδρόμων πρόσβασης με φυσικές λίθους, εγκατάσταση δικτύου και στύλων φωτισμού. Αυτονόητα με άνετη και ασφαλή πρόσβαση για όλους, παιδιά, ηλικιωμένους, ποδηλάτες, ΑΜΕΑ.

Ο «Κήπος των ελαιών» μπορεί να λειτουργήσει και ως τουριστικό αξιοθέατο αν εμπλουτιστεί-μέσα από την προσφορά ιδιωτών και φορέων-με εξοπλισμό από τη διαδικασία της ελαιοπαραγωγής. Σύνεργα και εξαρτήματα της καλλιέργειας της ελιάς, των ελαιοτριβείων, των αποθηκών μας, αφού τα λιθάρια και τα δοχεία, τα κατσόνια, οι τέμπλες, τα λιόπανα αποτελούν μέρος της οικοσκευής σχεδόν κάθε μεσσηνιακού νοικοκυριού. Ο ελαιώνας της πόλης μπορεί να είναι ένας ανοιχτός διαδραστικός χώρος πολιτισμού. Συγκεκριμένα, ένας μουσικός ατομικά ή ομαδικά να κάνει μια πρόβα με την μπάντα του ή ένας ζωγράφος να εργαστεί σε ένα ήρεμο και φροντισμένο πάρκο. Ασφαλώς και τα παιδιά θα μπορούν να απολαύσουν με ασφάλεια τον περίπατό τους ταυτόχρονα με περιβαλλοντική αγωγή.

Η επιλογή του τόπου δημιουργίας είναι εύκολη, αφού το περιβαλλοντικό πάρκο του Νέδοντα μοιάζει σαν φυσική «αγκαλιά», για να υποδεχτεί μια τέτοια υποδομή, καθώς βρίσκεται ακριβώς αριστερά από το κατασκευαζόμενο νέο ανοιχτό θέατρο Καλαμάτας, στη δυτική όχθη του Νέδοντα και ουσιαστικά πλέον στη νέα είσοδο της Καλαμάτας. Θα είναι το καλωσόρισμα στον επισκέπτη μας, ο «Κήπος των ελαιών» μας! Όσο ανοίγει κάποιος τη σκέψη για αυτό το υπαίθριο μουσείο ελιάς τόσο ανακαλύπτει νέες προτάσεις και ιδέες σαν τα κλαδιά, τους ανθούς, τους καρπούς του ευλογημένου και αγαπημένου μας δέντρου. Του δέντρου της ζωής της Μεσσηνίας, της Καλαμάτας μας, της
Ελλάδας!»

Κλείνουμε την παρέμβαση μας, με μια δήλωση που σήμερα διαβάσαμε στον τοπικό Τύπο από την Ελένη Ψυχούλη, δημοσιογράφο γεύσης ότι «η Ελλάδα χωρίς ελιά δεν υπάρχει, μεζές χωρίς ελιά δε νοείται». Αν αυτό ειπώθηκε για την Ελλάδα τι άλλο να προσθέσουμε για την Καλαμάτα…”.