Παράλληλα η πρόβλεψη για αυτοδιοικητικές κάλπες στις 13 και 19 Οκτωβρίου 2019 φούντωσε τα σενάρια για διπλές εκλογές το φθινόπωρο του επόμενου έτους, αν η κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα επιλέξει να εξαντλήσει τη θητεία της. Αν επαληθευτεί το σενάριο των διπλών εκλογών την Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2019 θα στηθούν τέσσερις κάλπες, καθώς το εκλογικό σώμα θα εκλέξει τους αντιπροσώπους στην κοινότητα, το δήμο, την περιφέρεια και τη Βουλή. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Σκουρλέτης μιλώντας χθες στην ΕΡΤ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να στηθούν τέσσερις κάλπες τον Οκτώβριο του 2019 λέγοντας: «Ενδεχομένως οι δημοτικές εκλογές να “κουμπώσουν” στις 13 Οκτωβρίου του 2019 μαζί με τις εθνικές. Αυτό είναι πάρα πολύ πιθανό, όπως διαμορφώνεται ο χάρτης των εκλογών».
ΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
Ο "Κλεισθένης" προβλέπει για τις κοινότητες:
Τοπικά διαμερίσματα που ορίζονται στο άρθρο 2 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Α’ 114), μετονομάζονται σε κοινότητες, ανεξαρτήτως του πληθυσμού τους. Κοινότητες αποτελούν και οι δήμοι ή οι κοινότητες που καταργήθηκαν ύστερα από εθελούσια συνένωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 410/1995 (Α’ 231) ή συνενώνονται με τον παρόντα νόμο και δεν αποτελούνται από τοπικά διαμερίσματα.
Κοινότητα συγκροτούν τα τοπικά διαμερίσματα νησιών που έχουν πληθυσμό άνω των 1.000 κατοίκων. Επίσης, συγκροτούν κοινότητα, ανεξαρτήτως πληθυσμού, πρώην κοινότητες ή τοπικά διαμερίσματα που εκτείνονται σε όλη την περιφέρεια του νησιού και δεν αποτελούν δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1.
Τα δημοτικά διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων μετονομάζονται σε κοινότητες.
Οργανα των κοινοτήτων με πληθυσμό άνω των 500 κατοίκων είναι:
α) Το συμβούλιο της κοινότητας.
β) Ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας.
Το συμβούλιο της κοινότητας αποτελείται από 3 μέλη σε κοινότητες με πληθυσμό από 501-2.000 κατοίκους, από 5 μέλη σε κοινότητες με πληθυσμό από 2.001-10.000 κατοίκους, 11 μέλη σε κοινότητες με πληθυσμό από 10.001-50.000 κατοίκους και 15 μέλη σε κοινότητες με πληθυσμό από 50.001 και άνω κατοίκους.
Οργανο των κοινοτήτων με πληθυσμό έως και 500 κατοίκους είναι ο πρόεδρος της κοινότητας.
Η εκλογή των συμβούλων και των προέδρων των κοινοτήτων με πληθυσμό άνω των 500 κατοίκων γίνεται με χωριστή κάλπη και κατά συνδυασμούς. Υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται.
Κάθε συνδυασμός περιλαμβάνει τους υποψήφιους συμβούλους της κοινότητας, σύμφωνα με τις επόμενες παραγράφους.
Κανείς δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε περισσότερους συνδυασμούς ή να θέτει υποψηφιότητα σε περισσότερες της μίας κοινότητες ή για περισσότερα του ενός αυτοδιοικητικά αξιώματα.
Ο συνδυασμός καταρτίζεται με γραπτή δήλωση που υπογράφει οποιοσδήποτε από τους υποψηφίους συμβούλους που μετέχουν σε αυτόν.
Στη δήλωση του συνδυασμού αναγράφονται κατά σειρά:
α) Το όνομα και τυχόν έμβλημα του συνδυασμού.
β) Με αλφαβητική σειρά, το επώνυμο, το όνομα και το πατρώνυμο των υποψηφίων συμβούλων κοινότητας του συνδυασμού.
Ο αριθμός των υποψήφιων συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών του συμβουλίου της οικείας κοινότητας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 10%.
Η εκλογή προέδρων των κοινοτήτων έως και 500 κατοίκων γίνεται με χωριστή κάλπη και με ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των μεμονωμένων υποψηφίων. Οι υποψηφιότητες κατατίθενται με γραπτή δήλωση κάθε υποψήφιου προέδρου κοινότητας στην οποία αναγράφεται η κοινότητα για την οποία κατατίθεται υποψηφιότητα και το επώνυμο, το όνομα και το πατρώνυμο του υποψηφίου προέδρου κοινότητας.
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ
Το συμβούλιο της κοινότητας ασκεί τις ακόλουθες αρμοδιότητες στα όρια της κοινότητας:
α) Εκφράζει γνώμη και διατυπώνει προτάσεις προς το δημοτικό συμβούλιο, για την εκτέλεση νέων έργων εντός της κοινότητας, καθώς και για τη συντήρηση και τη λειτουργία των έργων που έχουν εκτελεστεί.
β) Αποφασίζει ποια έργα και δράσεις θα εκτελεστούν στην κοινότητα, από το ποσοστό των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων για κάλυψη των επενδυτικών αναγκών των δήμων, που της αναλογούν, σύμφωνα με την παρ. 4Α του άρθρου 259.
γ) Προτείνει τους χώρους λειτουργίας των λαϊκών αγορών, τις θέσεις όπου επιτρέπεται η άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου, η λειτουργία εμποροπανηγύρεων, χριστουγεννιάτικων αγορών και γενικά οι υπαίθριες εμπορικές δραστηριότητες. Οι αποφάσεις του συμβουλίου της κοινότητας για τις περιπτώσεις αυτές, λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών του και αποστέλλονται στην επιτροπή ποιότητας ζωής, προκειμένου να διαμορφώσει την εισήγησή της προς το δημοτικό συμβούλιο για την έκδοση των προβλεπόμενων σχετικών τοπικών κανονιστικών αποφάσεων.
δ) Προωθεί τον εθελοντισμό και συνεργάζεται με ομάδες εθελοντών για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινότητας.
Το συμβούλιο της κοινότητας εκφράζει επίσης γνώμες και διατυπώνει προτάσεις είτε με δική του πρωτοβουλία είτε κατόπιν παραπομπής, από τα αρμόδια όργανα του δήμου, σχετικά με τα ακόλουθα θέματα:
α) Τις υπηρεσιακές μονάδες του δήμου για τις οποίες συντρέχουν δυνατότητες λειτουργίας τους στην κοινότητα με κριτήριο ότι θα συμβάλλουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των δημοτών και στην ανάπτυξη της περιοχής.
β) Την αξιοποίηση των ακινήτων του δήμου που βρίσκονται στην περιοχή της κοινότητας.
γ) Την πολεοδομική ανάπτυξη και ανάπλαση της περιοχής.
δ) Τη συντήρηση των δημοτικών οδών, τη συντήρηση, καθαριότητα και λειτουργία των πλατειών, δημοτικών αλσών, κήπων, υπαίθριων χώρων αναψυχής και γενικά όλων των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων της περιοχής της κοινότητας.
ε) Την κυκλοφορία και τη συγκοινωνία της περιοχής της κοινότητας.
στ) Την εκτέλεση νέων έργων, τη συντήρηση και λειτουργία των έργων που έχουν εκτελεστεί.
ζ) Την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, την αναβάθμιση της αισθητικής περιοχών, καθώς και για την καθαριότητα αυτών.
η) Την προστασία της δημόσιας υγείας και την προστασία των κατοίκων από την ηχορρύπανση.
θ) Την περισυλλογή και εν γένει τη μέριμνα για τα αδέσποτα ζώα.
ι) Τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων και γενικότερα την ανάπτυξη της περιοχής της κοινότητας σε πολιτιστικά, πνευματικά, κοινωνικά θέματα.
ια) Τη μέριμνα για την υγεία, την πρόνοια και την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και γενικά τη φροντίδα ώστε η λειτουργία και ανάπτυξη της περιοχής της κοινότητας να αποβλέπει στην καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων της.
ιβ) Την εύρυθμη λειτουργία των δημοτικών ιδρυμάτων, δημοτικών νομικών προσώπων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δημοτικών επιχειρήσεων και γενικότερα των παρεχόμενων υπηρεσιών στην περιφέρεια της κοινότητας.
ιγ) Την τροποποίηση των ορίων της κοινότητας.
ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΕΚΛΟΓΩΝ
Ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι σύμβουλοι κοινότητας και οι πρόεδροι κοινότητας των κοινοτήτων έως και 500 κατοίκων, εκλέγονται κάθε 4 χρόνια με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία. Η εκλογή στα ανωτέρω αξιώματα γίνεται τη δεύτερη Κυριακή του μηνός Οκτωβρίου, κάθε τέταρτο έτος.
Σε περίπτωση που δεν έχει αναδειχθεί επιτυχών συνδυασμός, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 33 (α’ γύρος), η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές, τους ίδιους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής και τους ίδιους εφόρους αντιπροσώπων (β’ γύρος).
Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων, η προεκλογική περίοδος αρχίζει 2 μήνες πριν την ημερομηνία των εκλογών.
Η εγκατάσταση των αρχών της παραγράφου 1 γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους.
Η ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΕΔΡΩΝ
Σύμφωνα με τον “Κλεισθένη”, σχετικά με τον τρόπο που κατανέμονται οι έδρες: "Το σύνολο των εδρών του δημοτικού συμβουλίου κατανέμεται στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α’ γύρο.
Η αναλογική κατανομή των εδρών γίνεται ως εξής: Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν σε όλα τα εκλογικά τμήματα δήμου αθροιστικά όλοι οι συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε δημοτικό συμβούλιο και το πηλίκο αυξημένο κατά μία μονάδα, παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται στη συνέχεια με το εκλογικό μέτρο και καθένας τους καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο και το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης. Εάν οι έδρες που καταλαμβάνουν οι συνδυασμοί που συμμετέχουν στην κατανομή με την προηγούμενη διαδικασία είναι λιγότερες από τις προς διάθεση, όσες απομένουν κατανέμονται ανά μία μεταξύ όλων των συνδυασμών, είτε έλαβαν έδρα κατά το προηγούμενο εδάφιο είτε όχι, ανάλογα με τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπά τους. Εάν οι συνδυασμοί αυτοί ή μερικοί από αυτούς έχουν ίσο αριθμό αχρησιμοποίητων υπολοίπων, διεξάγεται κλήρωση. Εάν μετά την κατανομή των εδρών με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα παραμένουν αδιάθετες έδρες, κατανέμονται ανά μία, ανάλογα με το συνολικό αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού.
Σε περίπτωση ίσου αριθμού έγκυρων ψηφοδελτίων δύο ή και περισσότερων συνδυασμών, διενεργείται μεταξύ τους κλήρωση από το αρμόδιο δικαστήριο.
Σε περίπτωση που έχει ανακηρυχθεί ένας μόνο συνδυασμός υποψηφίων, ο δήμαρχος εκλέγεται από το μοναδικό συνδυασμό. Οι πρώτοι κατά σειρά σε σταυρούς προτίμησης και μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός των εδρών του δημοτικού συμβουλίου, εκλέγονται τακτικοί και οι υπόλοιποι αναπληρωματικοί σύμβουλοι".
ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ
Ο “Κλεισθένης” προβλέπει για τους αντιδημάρχους και τις επιτροπές:
"Ο αριθμός των αντιδημάρχων στους δήμους που δεν προέρχονται από συνένωση ΟΤΑ κατά τον παρόντα νόμο ορίζεται ως εξής: Σε δήμους με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκους ορίζεται 1 αντιδήμαρχος. Στους δήμους με πληθυσμό από 2.001 έως 10.000 κατοίκους ορίζονται έως 2 αντιδήμαρχοι. Στους δήμους με πληθυσμό από 10.001 έως 20.000 κατοίκους ορίζονται έως 3 αντιδήμαρχοι. Από 20.001 έως 40.000 κατοίκους ορίζονται έως 4 αντιδήμαρχοι. Στους δήμους με πληθυσμό 40.001 κατοίκους έως 100.000 ορίζονται έως 5 αντιδήμαρχοι. Στους δήμους με πληθυσμό 100.001 κατοίκους και άνω που διαιρούνται σε δημοτικές κοινότητες ο αριθμός των αντιδημάρχων είναι ίσος με τον αριθμό των δημοτικών κοινοτήτων και μπορεί να αυξηθεί κατά 3.
Στους αντιδημάρχους, εκτός των καθ’ ύλην αρμοδιοτήτων, ο δήμαρχος μπορεί να μεταβιβάζει και τις ακόλουθες κατά τόπον αρμοδιότητες: Η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής αποτελούνται από τον δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν αντιδήμαρχο ως πρόεδρο, από έναν ακόμη αντιδήμαρχο ως μέλος οριζόμενο από το δήμαρχο και από 6 μέλη αν το συμβούλιο έχει έως και 27 μέλη, 8 μέλη αν το συμβούλιο έχει έως και 45 μέλη και 10 μέλη αν το συμβούλιο έχει πάνω από 45 μέλη.
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
Το νομοσχέδιο προβλέπει για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος:
Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα μπορεί να προκηρύσσεται για κάθε θέμα, εκτός από ζητήματα σχετικά με την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, τη μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία και εφαρμογή διεθνών συνθηκών, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας ή με τη θεσμική οργάνωση όλων των γνωστών θρησκειών. Επίσης δημοψήφισμα δεν προκηρύσσεται για θέματα δημοσιονομικής διαχείρισης του οικείου ΟΤΑ και επιβολής τελών.
Ο χαρακτήρας του δημοψηφίσματος ως αποφασιστικού ή συμβουλευτικού καθορίζεται στην απόφαση προκήρυξής του. Οταν το αντικείμενο του δημοψηφίσματος δεν ανάγεται στην αποφασιστική αρμοδιότητα του οικείου δήμου ή περιφέρειας, έχει υποχρεωτικά συμβουλευτικό χαρακτήρα.
Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα διεξάγεται:
α) Μετά από απόφαση του οικείου δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, που λαμβάνεται με την πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των μελών του ή
β) μετά από αίτηση εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου δήμου ή περιφέρειας, ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερος του 10% του συνολικού αριθμού των εγγεγραμμένων εκλογέων.
Οταν η πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ανήκει στους εκλογείς του οικείου δήμου ή περιφέρειας, σύμφωνα με την περ. β’ της προηγούμενης παραγράφου, το αίτημα των ενδιαφερομένων υποβάλλεται στον πρόεδρο του δημοτικού ή του περιφερειακού συμβουλίου, αντίστοιχα, ο οποίος οφείλει να εισαγάγει το θέμα προς συζήτηση και ψήφιση στο οικείο συμβούλιο εντός 1 μήνα από την υποβολή του. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, το συμβούλιο εγκρίνει με απλή πλειοψηφία την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και αποφασίζει για τα θέματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 123.
Η μη εισαγωγή προς συζήτηση και ψήφιση του αιτήματος δημοψηφίσματος από τον πρόεδρο του οικείου δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου συνιστά σοβαρό πειθαρχικό αδίκημα.
