Ακολουθεί αναλυτικά το υπόμνημα:

"Σχετικά με το θέμα που τις τελευταίες ημέρες απασχολεί την τοπική γνώμη –ευθύς ως έγινε ευρέως γνωστό ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ στην υπό τον ανωτέρω ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΟ ΤΙΤΛΟ Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, το Σωματείο μας αφού συζήτησε εκτενώς τα διατιθέμενα στοιχεία και τις ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΔΙΑΦΑΝΕΙΣ –άλλως ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΕΣ- διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, συμμετείχε στο δημόσιο διάλογο με γενικές παρατηρήσεις και τεκμηριωμένες ειδικότερες θέσεις, προβάλλοντας εύλογες ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ τόσο για την ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ, όσο και για τις ΒΛΑΠΤΙΚΕΣ και ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ επιπτώσεις στο ευρύτερο περιβάλλον (ιστορικό-αρχαιολογικό, φυσικό) αλλά και στη λειτουργία και την προοπτική της πόλης και της περιφέρειάς της.

Εδώ θα περιοριστούμε μόνον στην επισήμανση των σημείων εκείνων που άπτονται των ειδικότερων σκοπών του Σωματείου μας και της 15ετούς διεκδικητικής προσπάθειας για την προστασία και ανάδειξη της μνημειακής κληρονομιάς της Σπάρτης και τη μουσειακή της υποδομή ως ιστορικό χρέος της σύγχρονης κοινωνίας, αλλά και ως αειφόρου αναπτυξιακού πόρου για το παρόν και το μέλλον του τόπου μας:

1. Η υπό κρίσιν Μ.Π.Ε. δεν λαμβάνει καθόλου υπ’ όψιν τη σχεδιαζόμενη ΙΔΡΥΣΗ του ΝΕΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ –την οποία, μάλιστα, η Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει αναγάγει σε «στοίχημα» για μια αντάξια στη φήμη και στα αρχαιολογικά ευρήματα μουσειακή μελέτη και κατασκευή !

Κι όμως, η βασική επιχειρηματολογία που έχει γίνει αποδεκτή από όλες τις υπηρεσίες και όλα τα θεσμικά αυτοδιοικητικά Όργανα (Δημοτικών, Νομαρχιακών και Περιφερειακών Συμβουλίων συμπεριλαμβανομένων), και στην οποία βασίστηκε η εξαγορά του οικοπέδου που δεσπόζει στην είσοδο της πόλης, δίπλα στην ιστορική (αρχαία και σημερινή) γέφυρα του Ευρώτα, ήταν και είναι ΑΚΡΙΒΩΣ Η ΘΕΣΗ του, η γειτνίασή του με τον υλοποιούμενο κόμβο σύνδεσης της Ε.Ο. Τριπόλεως-Σπάρτης με τον αυτοκινητόδρομο Λεύκτρου-Σπάρτης, η ενοποίησή του με τις όχθες του Ευρώτα και η προφανής σύνδεσή του με τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης της Σπάρτης (στην οποία ολοκληρώνεται εκτεταμένο σχετικό έργο ανάδειξης, στα πλαίσια επίσης του ΕΣΠΑ).

Η ΑΓΝΟΙΑ –άλλως αποσιώπηση- των συντακτών της Μελέτης για το κεφαλαιώδες αυτό ζήτημα ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ, το οποίο ΕΥΘΕΩΣ ΑΚΥΡΩΝΕΙ-άλλως ΥΠΟΝΟΜΕΥΕΙ-, συνιστά ΒΑΣΙΚΗ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ, ενδεικτική, ωστόσο, της ΠΡΟΧΕΙΡΟΤΗΤΑΣ και της «διεκπεραιωτικής» διαδικασίας που ακολουθήθηκε.

2. Η ίδια Μ.Π.Ε. δεν κάνει τον κόπο να αναζητήσει το άλλο μεγάλο θέμα που δεν απασχολεί μόνο το δημόσιο διάλογο, αλλά έχει αποτυπωθεί σε Τεχνικά Δελτία έργων που είχε εξαγγείλει, μελετήσει, προτείνει και εντάξει σε χρηματοδοτικά πλαίσια κοινοτικών προγραμμάτων η Τοπική Αυτοδιοίκηση) σχετικά με την ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ της Σπάρτης.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τη Δημιουργία Μονοπατιών Σύνδεσης Αρχαιολογικών Χώρων & Μνημείων του Ευρώτα (από το ιερό της Αρτέμιδος Ορθίας ως το βωμό του Ψυχικού), που περιλαμβανόταν στο εγκεκριμένο Πρόγραμμα Αστικής Ανάπλασης Λάκκας-Ψυχικού –που υλοποιήθηκε μόνον εν μέρει για λόγους σχετικούς με τη μη οριοθέτηση της κοίτης του ποταμού.

Η ΘΗΡΙΩΔΗΣ μορφή του ΑΝΑΧΩΜΑΤΟΣ που προτείνει η σημερινή μελέτη, ΦΡΑΣΣΕΙ ΚΑΘΕΤΑ τον ποταμό και την κοιλάδα του, ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΝΑΜΕΣΑ στο ένα και το άλλο ιερό, ΜΗ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΣ σχετική δυνατότητα σύνδεσης –έστω και για το μέλλον !

3. Η εν λόγω Μ.Π.Ε. υποτιμά και προσπερνά αβασάνιστα τις επισημάνσεις της ουσιαστικά καθ’ ύλην αρμόδιας Ε΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, για ένα έργο που απειλεί να υλοποιηθεί στην καρδιά μιας περιοχής αρχαιοβριθούς μεταξύ των συνοικισμών της αρχαίας Σπάρτης και μιας σειράς σημαντικότατων μνημείων, όπως το Ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος, ο βωμός ο επονομαζόμενος του Λυκούργου, ο βωμός του Ψυχικού και, φυσικά, το περίοπτο Μενελάϊον ιερό.

Σε μια τέτοια θέση τμήμα της οποίας «εμπίπτει εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Σπάρτης» και, μάλιστα, «σε περιοχή όπου κατά τις σωστικές ανασκαφές οικοπέδων, που έχει διερευνήσει η Υπηρεσία μας, έχουν έρθει στο φως αρχαιότητες σε μεγάλη πυκνότητα»…«θεωρείται, λοιπόν, εξαιρετικά πιθανό, στο τμήμα αυτό του έργου, να αποκαλυφθούν αρχαιότητες». [από την υπ’ αριθμ. 1036.1134/15.4.2013 γνωμοδότηση της Ε’ ΕΠΚΑ]

Έναντι αυτών των επισημάνσεων (σαφών προειδοποιήσεων για όσους ζουν σ’ αυτό τον πλανήτη και δεν έχουν προσγειωθεί από τον μελετητικό…Άρη), η μελέτη αρκείται σε μια απλή παράθεση του νομικού καθεστώτος, παίζει εν ου παικτοίς αναφέροντας πως οι επισημάνσεις της Εφορείας περιορίζονται «στις ανασκαφές οικοπέδων εντός σχεδίου πόλης» και πως «η υπό μελέτη οδός προσαρμόζεται με την υφισταμένη και δεν προβλέπονται καθόλου εκσκαφές» !

Η μνημειώδης παρανάγνωση του σχετικού εγγράφου της Ε΄ΕΠΚΑ από τους συντάκτες της μελέτης καταλήγει στο επίσης μνημειώδες : «Ιστορικό & πολιτιστικό περιβάλλον : Δεν αναμένονται επιπτώσεις» !!! Και φυσικά αποσιωπάται η ευθέως διατυπωμένη αντίρρηση των μειοψηφούντων μελών του Τοπικού Συμβουλίου Μνημείων Πελοποννήσου πως «η κατασκευή του εν λόγω έργου θα προκαλέσει σοβαρή αλλοίωση στον αρχαιολογικό και ιστορικό χώρο του Ευρώτα».

Το γεγονός πως θα καταστραφούν –και, στην καλύτερη των περιπτώσεων- θα θαφτούν στο διηνεκές οι αρχαιότητες της περιοχής’

Το γεγονός πως ανασκαφές δεν γίνονται μόνον όπου προβλέπονται εκσκαφές –αλλά και όπου προβλέπονται επιχώσεις’

Το γεγονός πως δεν προβλέπονται οι απαιτούμενες δαπάνες και δεν αναφέρονται σχετικές καθυστερήσεις’

σημαίνει πως το (τάχα μου) απροσδόκητο των καθυστερήσεων των έργων του αυτοκινητόδρομου του Λεύκτρου-Σπάρτης (για το οποίο ευκαίρως-ακαίρως αναθεματίζονται οι «κακοί» αρχαιολόγοι) θα επαναληφθεί εδώ στο πολλαπλάσιο. Όμως εδώ θα πρόκειται για συνειδητή παραγνώριση όχι μόνον των προειδοποιήσεων των ειδικών, αλλά και της κοινής πείρας και λογικής. Παραγνώριση εγκληματική, όταν η στοχοθεσία θέλει το έργο να εντάσσεται και να ολοκληρώνεται εντός του χρηματοδοτικού πλαισίου του τρέχοντος ΕΣΠΑ-δηλαδή σε 1,5-το πολύ – έτος από τη συμβασιοποίησή του !

4. Ενδιαφέρουσα και χαρακτηριστική είναι η όλη στάση του σκεπτικού της Μελέτης για τη ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ και για τις ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ. Η ελαφρότητα που τη χαρακτηρίζει, παρασύρει και εκθέτει και την ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, η οποία εμφανίζεται αν όχι σχιζοφρενής, πάντως ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΗ και ΑΝΑΚΟΛΟΥΘΗ :

Στο μείζον θέμα της ανέγερσης του ΝΕΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ, την ευθύνη για τις διαδικασίες της μελέτης του οποίου έχει αναλάβει ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ο κ. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ, υιοθετήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση η υπόδειξη της κοινής εμπειρίας και λογικής, σύμφωνα με την οποία ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΗΓΗΘΕΙ Η ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ του οικοπέδου ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ, προκειμένου να μην προκύψουν εκ των υστέρων προβλήματα και καθυστερήσεις που θα ανέτρεπαν εν μέρει ή θεμελιωδώς τις σχετικές μελέτες. Αυτός είναι ο λόγος που επικαλούνται ΔΗΜΟΣΙΩΣ για τη μη υλοποίηση της σχετικής Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Υπουργείου Πολιτισμού. Αξίζει, βεβαίως να επισημανθεί, πως παρά την ψήφιση γενναίας πίστωσης για το έργο ακριβώς της ανασκαφικής έρευνας του χώρου, η σχετική ειδική Προγραμματική Σύμβαση έχει λήξει, χωρίς να γίνει ούτε μια πρόσληψη ή ένα μέτρο τομής, λόγω των γνωστών γραφειοκρατικών προβλημάτων της «μνημονιακής» κρατικής διαχείρισης.

Συνιστά λοιπόν η εκ διαμέτρου διαφορετική τακτική στο θέμα του φράγματος-γέφυρας του Ευρώτα, αλλαγή πορείας της Περιφέρειας (και άρα θα πρέπει να προχωρήσει τάχιστα και η μελέτη για το νέο Μουσείο) ή απλώς η προχειρότητα των μελετητών εκθέτει ανεπανόρθωτα την εργοδότρια πολιτική αρχή ;

Κατόπιν των ενδεικτικών τούτων, νομίζουμε πως οι στόχοι που υποτίθεται πως εξυπηρετούνται με την υπό κρίσιν μελέτη έρχονται σε αντίθεση με πάγιες επιδιώξεις και εξαγγελίες της τοπικής κοινωνίας, αλλά και της ίδιας της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ΑΚΥΡΩΝΟΝΤΑΣ στην ουσία ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ του Ευρώτα και της Σπάρτης, και, βεβαίως, τη βασιζόμενη σε αυτές ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ".

Για το Δ.Σ. του Σ.Φ.Α.Μ.Σ.

Ο Πρόεδρος                                         Ο Γραμματέας

  Γιώργος Γιαξόγλου                              Βασίλης Γεωργιάδης