Ρεπορτάζ: Θανάσης Λαγός
Οι ομιλητές επεσήμαναν τις δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν από το 2011 που δημοπρατήθηκε το έργο και τόνισαν ότι για να ξεπεραστούν ήταν αναγκαία η συνεργασία όλων των δημοσίων φορέων για του ιδιωτικού τομέα.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα οι σταθμοί μεταφόρτωσης και για αυτό μεταξύ άλλων είναι δύσκολο να υπολογιστεί το οριστικό κόστος διαχείρισης ανά τόνο απορριμμάτων. Η ΜΔΑ της Καλλιρρόης διαχειρίζεται 60.000 τόνους αστικών στερεών απορριμμάτων ετησίως, περιορίζοντας σημαντικά τον όγκο που καταλήγει προς υγειονομική ταφή, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και εθνική στρατηγική για την κυκλική οικονομία.
Ο περιφερειάρχης Δημήτρης Πτωχός είπε για το έργο: «Το γεγονός ότι επιτεύχθηκε στο πλαίσιο μιας γόνιμης σύμπραξης της Περιφέρειας με έναν από τους μεγαλύτερους Ομίλους της χώρας, την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποδεικνύουν πως όταν υπάρχει στόχος και προσήλωση μπορούμε να πετυχαίνουμε έργα που αφήνουν αποτύπωμα για τις επόμενες γενιές» και πρόσθεσε. «Είναι το πρώτο έργο Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων που προκηρύχθηκε με διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου. Και είναι ένα έργο που έχει μόνο σχεδιάστηκε αλλά και υλοποιήθηκε με ποιότητα και η διασφάλιση όλα τα επίπεδα: Συμβατικά, τεχνικά, νομοθετικά».
Μιλώντας για τη σύμβαση ο κ. Πτωχός είπε: «Η σύμβαση υλοποίησης υπεγράφη το 2018 και ενεργοποιήθηκε με την παράδοση του χώρου τον Ιανουάριο του 2021. Στο μεσοδιάστημα αντιμετωπίστηκαν σύνθετες δυσκολίες, πολυπλοκότητες, αντιδράσεις, σκεπτικισμός. Όμως το έργο άντεξε, προχώρησε, βγήκε από όλες αυτές οι καταστάσεις αλώβητο, παρά τις εγγενείς αντικειμενικές δυσκολίες λόγω του πολυπλοκότητας και του μεγέθους του. Και σήμερα ολοκληρώνεται με επιτυχία».
Ο περιφερειάρχης ευχαρίστησε όσους συνέβαλαν για να υλοποιηθεί το έργο: «Θα ήθελα να ευχαριστήσω συγκεκριμένους φορείς και πρόσωπα. Πρώτα από όλα την κυβέρνηση για τη σταθερή υποστήριξη και τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις, στήριξη τόσο οικονομική όσο και ουσιαστική στο πρόσωπο του κυρίου Παπασταύρου. Τις δυο προηγούμενες αρχές και τους δυο περιφερειάρχες τον κ. Νίκα και τον κ. Τατούλη
που με τις ενέργειες τους συνέβαλαν καθοριστικά στην ωρίμανση, σύναψη και προκήρυξη του έργου. Τους δήμους όλης της Περιφέρειας Πελοποννήσου και το ΦΟΔΣΑ για την πολύτιμη και καθημερινή συνεργασία. Τους συμβούλους της Περιφέρειας που σήκωσαν το βάρος δύσκολων αποφάσεων. Τις υπηρεσίες της Περιφέρειας μας και τη Διαχειριστική Αρχή για την διαρκή τεκμηριωμένη και ουσιαστική συμβολή τους, τους ανεξάρτητους ελεγκτές για τον επαγγελματισμό και τη συνεχή εποπτεία. Τέλος την Περιβαλλοντική Πελοποννήσου και τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στο πρόσωπο του κ. Περιστέρη για τη δημιουργική και εποικοδομητική συνεργασία σε όλα τα στάδια του έργου»
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου είπε μεταξύ άλλων: «Τα μεγάλα λόγια, καμιά φορά μπερδεύουν. Για εμένα υπάρχουν 4 χαρακτηριστικά που κάνουν αυτό το έργο ξεχωριστό. Τα οποία αν σκεφτεί κανείς σε όλα αυτά τα χρόνια, γιατί αυτός είναι ένας Μαραθώνιος που ξεκίνησε το 2012 και πολύ σωστά ο περιφερειάρχης, ο Δημήτρης αναγνώρισε το ρόλο που είχανε οι προκάτοχοί του, γιατί πρέπει όλοι να τα γνωρίζουμε τη θεσμική αλυσίδα, η οποία απαιτείται για να γίνουν τόσο σύνθετα έργα.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτά. Πρώτα από όλα, το οριστικό, το ολοκληρωμένο, όχι πια αποσπασματικά. Δεύτερον, το κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Τρίτον, ότι όλα αυτά γίνονται με τη σύμπραξη του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα και τέταρτο, πέρα από το κοινωνικό και περιβαλλοντολογικό , δημιουργούνται πραγματικές, υπαρκτές, όχι ευκαιριακές νέες θέσεις εργασίας».
Για το έργο ο κ. Παπασταύρου είπε: «Είναι η τρίτη σε σειρά μονάδα μαζί με τις μονάδες της Αρκαδίας και της Λακωνίας έτσι δημιουργείται για την Περιφέρεια ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, με τη μεγαλύτερη στη χώρα δυναμικότητα, επεξεργασίας 200.000 τόνων ετησίως, στο οποίο εάν προστεθούν, σαν τμήματα του ενιαίου έργου και οι σταθμοί μεταμορφώσεις στην Κορινθία και στην Αργολίδα και οι τρεις χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων δημιουργούν, μια περιφέρεια πρότυπο όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργος Περιστέρης είπε μεταξύ άλλων: « Εγώ θα μείνω μόνο σε ένα σύντομο ανέκδοτο, γιατί περί ανεκδότου πρόκειται. Το έργο αυτό δημοπρατήθηκε το 2013. Εντωμεταξύ συνέβησαν τα εξής: Άρχισε να υπερισχύει η άποψη ότι θα έφερνε μία καταστροφή περιβαλλοντική για την Πελοπόννησο αν γίνουν αυτά τα έργα. Βέβαια τα σκουπίδια που γινόταν ανατροπή από τα φορτηγά σε διάφορα σημεία και βρώμαγαν και καίγονταν, δεν ήταν καταστροφή. Δεύτερον, ότι ήταν υπερδιαστασιοποιημένο το έργο και ότι επρόκειτο περί μιας φαραωνικής κατασκευής γιατί τα στερεά απόβλητα της Πελοποννήσου, σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να περάσουν τους 80.000 τόνους
Εμείς τους είπαμε τότε στους ανθρώπους αυτούς ότι αναλαμβάνουμε την οικονομικό ρίσκο και αν είναι 80.000 να πληρωθούμε μόνο για τους 80.000 τόνους. Προφανώς τα σκουπίδια ήτανε και είναι ελαφρώς περισσότερα από τα οποία είχε διαφασιολογική μονάδα. και πλησιάζουν ήδη τους 240.000 - 250.000 τόνους το χρόνο και όχι 80.00 που λέγανε. Και επίσης υπήρχαν και ένα άλλο αφήγημα ότι θα έπρεπε δοθούν λεφτά χωρίς καμία διαφάνεια στους
κατά τόπους δήμους να κάνει ο δήμους μια δική του διαχείριση σκουπιδιών. Οι 3 μονάδες, όπως είπε ο υπουργός, να γίνουν 15 για να γίνει έτσι μια δημοκρατική αποκέντρωση στις μονάδες, οπότε το έργο να στοιχίσει περίπου πέντε φορές περισσότερο. Αυτά το 2019 τελειώσαμε. Το 2021 έγινε η επίσημη έναρξη του έργου και είμαστε υπερήφανοι που παραδίδουμε σήμερα και την τρίτη μονάδα και ολοκληρώνεται το συμβατικό αντικείμενο».
Ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Στερεών Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Μανώλης Γραφάκος είπε μεταξύ άλλων. «Είχαμε την πρωταθλήτρια στην Ευρώπη περιφέρεια στον χείριστο τρόπο στη διαχείριση των αποβλήτων και στα χωριά μας αυτό που έγινε εδώ λέγεται turn around story! Φτάσαμε λοιπόν εδώ και έχουμε μια περιφέρεια πρότυπο με μια ολοκληρωμένη διαχείριση που για εμάς, στο ΥΠΕΝ, αποτελεί παράδειγμα και προς τις άλλες. Κάντο όπως η Πελοπόννησος! Και αφήνει όλη αυτή η περιπέτεια, όπως την περιέγραψε ο κ. Περιστέρης και ένα θετικό. Το ολιστικό σχέδιο ανακύκλωσης που ανέφερε ο κ. Παπασταύρου γιατί αυτές οι ομάδες ωραίες είναι, πρέπει να έχουν υλικό και πρέπει το υλικό αυτό να είναι διαχωρισμένο σωστά στην πηγή για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά του. Αυτό λοιπόν το σχέδιο θα το κάνει ο ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου και τις επόμενες ημέρες θα εγκριθεί»
Ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ ο Γιάννης Σμυρνιώτης είπε: «Σε αυτή τη νέα εποχή, ένας πρέπει να είναι ο στόχος; Να αξιοποιήσουμε στο έπακρο αυτές τις σύγχρονες υποδομές που σήμερα και επίσημα ολοκληρώνονται, αλλά και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που είναι μπροστά μας. Πρώτον, ολιστικός σχέδιο χωριστής συλλογής και υποβολής προτάσεων για χρηματοδότησή του, ώστε εμπρόθεσμα να πετύχουμε τους στόχους της χωριστής συλλογής ανάκτησης, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Μετατροπή των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων σε μονάδες ανάκτησης ανακύκλωσης και άμεση υλοποίηση των λοιπών προβλέψεων του πρόσφατα ψηφισθέντος νόμου για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των αποβλήτων».
Ο διευθυντής Έργων Απορριμμάτων της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Χαράλαμπος Χαραλαμπίδης είπε για το έργο πως «Είναι ένα κοινό επίτευγμα, είναι εργαλείο πολιτισμού προόδου και περιβαλλοντικής συνείδησης για τη Μεσσηνία και την Πελοπόννησο». Μιλώντας για την μονάδα της Καλλιρόης επεσήμανε ότι «ενσωματώνει τρεις τεχνολογίες αιχμής που εκτός από σύγχρονες είναι και βαθιά λειτουργικές, βιώσιμες και καινοτόμες».
Στη χθεσινή ειδική εκδήλωση για το έργο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων Περιφέρειας Πελοποννήσου, στον χώρο της Μονάδας Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Καλλιρρόη του Δήμου Οιχαλίας, παρέστη και ο δήμαρχος Καλαμάτας και πρόεδρος της ΠΕΔ Πελοποννήσου Θανάσης Βασιλόπουλος. Σε δήλωσή του ο κ. Βασιλόπουλος σημείωσε: “Η ολοκλήρωση και της τρίτης μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στην Καλλιρρόη, που εξυπηρετεί τις ανάγκες της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας, έρχεται να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της περιοχής μας και επί της ουσίας να ενεργοποιήσει πλήρως τον αρχικό σχεδιασμό του έργου που αφορά το σύνολο της περιφέρειάς μας. Ένα έργο για το οποίο πολλά μπορούν να ειπωθούν, κυρίως από ανθρώπους που το ζήσαμε όλα αυτά τα χρόνια, από τα πρώτα στάδια του έως και σήμερα, ένα έργο που καλείται να απαντήσει στις σύγχρονες ανάγκες και τις μεγάλες αναπτυξιακές προκλήσεις της Πελοποννήσου. Βεβαίως, για τους Δήμους εκκρεμούν αρκετά ακόμη. Ανάμεσα σε αυτά οι Σταθμοί Μεταφόρτωσης που θα βοηθήσουν στη μείωση του κόστους μεταφοράς, θέμα που τρέχει ο ΦοΔΣΑ Πελοποννήσου, καθώς και τα αντισταθμιστικά που η εταιρεία έχει υποχρέωση να υλοποιήσει, όπως το μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο, το οποίο επίσης θα μειώσει το συνολικό κόστος που επιβαρύνει σήμερα τους Δήμους και κατ’ επέκταση και τους πολίτες για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Συνεργασία απαιτείται, καθώς το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι εξόχως σύνθετο θέμα, με περιβαλλοντικές κυρίως αλλά και οικονομικές, κοινωνικές και αναπτυξιακές προεκτάσεις και υπό την έννοια αυτή οφείλουμε όλοι, πρώτα εμείς οι Δήμοι δια του ΦοΔΣΑ που θα αναλάβει τον κεντρικό συντονισμό, να κάνουμε αυτό που πρέπει, να συνεργαστούμε και να εφαρμόσουμε βιώσιμες και φιλικές πολιτικές διαχείρισης των απορριμμάτων, με ενίσχυση όλων των ρευμάτων ανακύκλωσης, επιδιώκοντας μείωση του κόστους σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο”.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Το έργο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων έχει δυναμικότητα επεξεργασίας 200.000 τόνων ετησίως, αναπτύσσεται σε τρεις Υποενότητες – Διαχειριστικές Ενότητες της Περιφέρειας Πελοποννήσου (Αρκαδία, Μεσσηνία και Λακωνία) και περιλαμβάνει τρεις Μονάδες Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΣΔΑ) και ειδικότερα:
- Τρεις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων
- Τρεις Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων
- Δύο Σταθμούς Μεταφόρτωσης
- Έργα βελτίωσης των οδών πρόσβασης στις ΜΕΑ και στα ΣΜΑ
Η χωροθέτηση των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων, των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων και των Σταθμών Μεταφόρτωσης έχει γίνει με τρόπο ώστε η παραλαβή των απορριμμάτων να πραγματοποιείται σε απόσταση μικρότερη των 50 χλμ. από τις πρωτεύουσες των νομών της Περιφέρειας, συμβάλλοντας έτσι στην ελαχιστοποίηση των αναγκαίων μεταφορών από τους Δήμους.
Το έργο αξιοποιεί τεχνολογία αιχμής, επιτυγχάνοντας ελάχιστο περιβαλλοντικό και μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα. Καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) Πελοποννήσου, λειτουργεί παράλληλα και συμπληρωματικά με τα Τοπικά Σχέδια Ανακύκλωσης στην πηγή των Δήμων και εφαρμόζει βέλτιστες πρακτικές κυκλικής οικονομίας.
Κατά την κατασκευαστική περίοδο του έργου δημιουργήθηκαν 800 θέσεις εργασίας, ενώ στη φάση της 26ετούς λειτουργίας των μονάδων απασχολούνται 200 άτομα. Σε αυτόν τον αριθμό δεν συνυπολογίζεται η έμμεση απασχόληση που προκύπτει από τη λειτουργία του έργου στην περιοχή (μεταφορές, εμπορία ανακυκλώσιμων, ενδιαίτηση προσωπικού κ.λπ.).
