Επαναδιαπραγμάτευση των διοδίων για τη μείωση του κόστους μετακίνησης για την Πελοπόννησο, προτείνει η εισήγηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο, το οποίο θα συνεδριάσει, προκειμένου να συζητήσει το θέμα αυτό σήμερα στις 3.30 το μεσημέρι στην Τρίπολη. Στην εισήγηση της πλειοψηφίας που θα παρουσιαστεί κατά τη συνεδρίαση, σημειώνονται τα εξής:
"Η υπόθεση δεν αφορά μόνο στην Περιφέρεια Πελοποννήσου αλλά πρόκειται για εθνικής εμβέλειας πρόβλημα, που επηρεάζει όλες τις χωρικές ενότητες όπου κατασκευάζονται και λειτουργούν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (Σύμβαση Παραχώρησης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) αυτοκινητόδρομοι.
Πρόκειται για ζήτημα που είναι εγγενώς «σύνθετο, περίπλοκο, και πολυπαραμετρικό». Τούτο άλλωστε συμβαίνει με όλες τις μορφές των ΣΔΙΤ που προαπαιτούν «πολυεπιστημονική προσέγγιση» (χρηματοοικονομική, τεχνική, νομική, πολιτική, αναπτυξιακή, δημοσιονομική, κ.λπ.) ή, όπερ το αυτό, όσμωση και σύνθεση πολλών επιστημονικών εξειδικεύσεων.
Οι συμβάσεις παραχώρησης για τους αυτοκινητόδρομους, διέπονται από ένα ογκώδες θεσμικό πλαίσιο (εθνικό και κοινοτικό δίκαιο): Πράσινη και Λευκή Βίβλος για ΣΔΙΤ, Οδηγίες: 89/665/ΕΟΚ, 2004/18/ΕΚ, 2007/66/ΕΚ, 93/37/ΕΟΚ, 92/50/ΕΟΚ, κ.λπ. προς τις οποίες έχει εναρμονιστεί το εθνικό δίκαιο διαμέσου πληθώρας προεδρικών διαταγμάτων.
Η διάρκεια της παραχώρησης (ΜΟΡΕΑΣ Α.Ε.) είναι 30 έτη.
Εχει σημασία το γεγονός ότι η παραχωρησιούχος εταιρεία (ΜΟΡΕΑΣ Α.Ε.) εξαρτάται σημαντικά από τον τραπεζικό δανεισμό. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι ένας από τους εταίρους του σχήματος που επηρεάζουν σημαντικά την υπόθεση.
Ο προϋπολογισμός του έργου είναι περίπου 1 δισ. €. Από δημόσιους πόρους καταβάλλεται το 30%, ενώ το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται από τον παραχωρησιούχο και αποπληρώνεται μέσω των διοδίων.
Οι τιμές διοδίων καθορίζονται από τη σύμβαση παραχώρησης (νόμος 3559/2007) και το πρόγραμμα χρηματοδότησης του έργου, όπως έχει συμφωνηθεί με το Ελληνικό Δημόσιο και τους δανειστές. (άρθρο 24 Εκμετάλλευση του Εργου Παραχώρησης, παράγραφος 24.1. Σύστημα Είσπραξης και Διαχείρισης Διοδίων Τελών, η οποία περιλαμβάνει πολλές επιμέρους παραγράφους και υποπαραγράφους, αποτελεί τη βάση επί της οποίας η παραχωρησιούχος εταιρεία εισπράττει τα διόδια τέλη). Ανάλογα με τη διανυόμενη από το χρήστη απόσταση, η σύμβαση επιβάλλει την ανώτατη ανά χιλιόμετρο τιμή διοδίων τελών ή ανώτατο όριο διοδίων τελών (ΑΟΔΤ). Στον τρόπο υπολογισμού υπεισέρχονται πολλές παράμετροι.
Τα έσοδα από τα διόδια χρηματοδοτούν την κατασκευή των νέων τμημάτων του αυτοκινητοδρόμου, τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων, τη λειτουργία και τη συντήρηση του έργου.
Οι συμβάσεις παραχώρησης είναι αποτέλεσμα διαφανών διαγωνισμών, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν κυρωθεί με νόμους (με την ψήφο ΝΔ, ΠαΣοΚ, ΛΑΟΣ), εμπλέκουν σημαντικό δανεισμό από τις μεγαλύτερες διεθνείς και ελληνικές τράπεζες και ελέγχονται συνεχώς στην εφαρμογή τους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το Δημόσιο θα έχει το όφελος της είσπραξης ακαθαρίστων εσόδων από τα διόδια. Τα έσοδα αυτά θα αρχίσουν να εισπράττονται σταδιακά από το 2012 και από τότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των διοδίων και σταδιακά για τη βελτίωση του οδικού δικτύου της χώρας. Στη διάρκεια των παραχωρήσεων (30 χρόνια), το Δημόσιο θα εισπράξει από όλους τους αυτοκινητοδρόμους περίπου 11 δισ. ευρώ σε τιμές 2009.
Ενα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στο άρθρο 37 της σύμβασης παραχώρησης, προβλέπεται η δυνατότητα τροποποίησης μετά από συμφωνία μεταξύ του Δημοσίου και παραχωρησιούχου, η οποία θα πρέπει να κυρώνεται με σχετικό νόμο. Στις σχετικές διαβουλεύσεις συμμετέχουν και οι τράπεζες, που επηρεάζουν το δανεισμό του παραχωρησιούχου.
Τα χρηματοοικονομικά μοντέλα υπολογισμού της τιμής των διοδίων που να πετυχαίνουν τη χρυσή τομή (βελτιστοποίηση) μεταξύ συμφέροντος του Δημοσίου, των καταναλωτών (χρηστών των αυτοκινητοδρόμων) και λογικής κερδοφορίας των επενδυτών, είναι πολύ δύσκολα θέματα των οποίων η προσέγγιση προϋποθέτει νηφαλιότητα, σοβαρότητα απαλλαγμένη από ιδεοληψίες, μονοσήμαντες και ιδιοτελείς αντιλήψεις, ευκαιριακές σκοπιμότητες καθώς και εύκολους λαϊκισμούς.
Μετά τις παραπάνω επισημάνσεις, το επίκαιρο ζήτημα της αύξησης των τιμών των διοδίων είναι αναμφισβήτητα ένα σοβαρό κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα.
Tην κρίσιμη περίοδο που διανύουμε, οφείλουμε να επιστρατεύσουμε όλα τα αποθέματα κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικής υπευθυνότητας και ορθολογισμού, προκειμένου να εξασφαλίσουμε το ζητούμενο της κοινωνικής συνοχής ως ενός από τους πρωταγωνιστικούς πυλώνες της συλλογικής προσπάθειας για τον επανακαθορισμό και την υλοποίηση του αναπτυξιακού μοντέλου που έχει ανάγκη η Περιφέρεια Πελοποννήσου και η χώρα για να εξέλθει από την κρίση.
Και τούτο γιατί, η συνεχής αύξηση των διοδίων, πέρα από τη διατάραξη της κοινωνικής συνοχής, συνιστά και ένα σημαντικό παράγοντα επιβάρυνσης του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων, ο οποίος επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια της περιφερειακής οικονομίας.
Κατά συνέπεια, όλοι μαζί πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή στο πρόβλημα της συνεχιζόμενης αύξησης των διοδίων στις εθνικές οδούς, οι οποίες αφορούν στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.
Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές όπου ο ορθολογισμός και η νηφαλιότητα οφείλουν να πρυτανεύσουν, δε μπορούμε να αφήνουμε περιθώρια στο λαϊκισμό να σκιάζει περαιτέρω το μέλλον του τόπου μας και την προσδοκία ευημερίας των συμπολιτών μας. Οι ενέργειες στις οποίες θα προβούμε πρέπει να είναι άμεσες και αποτελεσματικές προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης των κοινωνικών αγαθών με εφικτές λύσεις.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου ζητεί την άμεση παρέμβαση της Πολιτείας και ειδικότερα του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η επαναδιαπραγμάτευση των επίμαχων συμβάσεων, όπως άλλωστε προβλέπεται ρητά και στη νομοθετική ρύθμιση (άρθρο 37, Ν. 3559/2007). Σε διαφορετική περίπτωση, οι Πελοποννήσιοι πολίτες δε θα μπορέσουν να σηκώσουν το βάρος των αυξήσεων, οι οποίες παράλληλα θα αποτελούν ανάχωμα στην αναπτυξιακή προοπτική της Περιφέρειάς μας".