Σάββατο, 04 Μαϊος 2019 09:23

Η υπ. ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Άννα Παπαδημητρίου - Τσάτσου στην “Ε”: «Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει το μείγμα της πολιτικής της»

Γράφτηκε από τον
Η υπ. ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Άννα Παπαδημητρίου - Τσάτσου στην “Ε”: «Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει το μείγμα της πολιτικής της»

 

 

«Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει το μείγμα της πολιτικής της. Αυτό θα συμβεί μόνον εάν στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο αποκτήσουν σοβαρή φωνή οι αριστερές, σοσιαλιστικές και οικολογικές δυνάμεις».

Αυτό σημειώνει μεταξύ άλλων η υποψήφια ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ Αννα Παπαδημητρίου - Τσάτσου, η οποία μιλάει στην “Ε” για τις ευρωεκλογές και τις προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ευρώπη.

- «Θέλουμε μια Ευρώπη των πολλών και όχι των λίγων» έχετε προσφάτως σημειώσει σε μήνυμά σας για τις ευρωεκλογές. Ποια είναι τα βασικά διακυβεύματα της φετινής εκλογικής αναμέτρησης;

Εχοντας ως δεδομένο πως στην Ευρώπη λαμβάνονται αποφάσεις που αφορούν άμεσα όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., οι ευρωεκλογές έχουν πάντοτε πολιτική βαρύτητα. Δυστυχώς, αυτό δεν γίνεται αντιληπτό, και παραδοσιακά στις ευρωεκλογές η ψήφος θεωρείται «χαλαρή», και υπάρχει μεγάλο ποσοστό αποχής σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη. Πολλές φορές, μάλιστα, ακριβώς επειδή η ψήφος θεωρείται «χαλαρή» οι πολίτες ψηφίζουν διαφορετικά στις ευρωεκλογές απ’ ό,τι στις εθνικές (ψήφος διαμαρτυρίας και απαξίωσης της εκάστοτε κυβέρνησης).

Σήμερα, όμως, βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο για την Ευρώπη και τους λαούς της. Μια Ευρώπη, που βγαίνει λαβωμένη από την κρίση, την υπερχρέωση των κρατών που πλήττουν μεγάλα κοινωνικά στρώματα, με ανεργία που σε ορισμένες χώρες, όπως και στην Ελλάδα, έφτασε πάνω από το 20%.

Η Ευρώπη όπως και η Ελλάδα οφείλουν την κρίση αυτή κυρίως στο νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο που κυριάρχησε για χρόνια και με τη σύμπλευση των σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων. Αυτό το γεγονός βέβαια οδήγησε τις τελευταίες να χάσουν την παραδοσιακή κοινωνική τους αναφορά.

Οι λαοί της Ευρώπης δεν αντέχουν πια. Το διακύβευμα επομένως είναι μεγάλο: Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει το μείγμα της πολιτικής της. Αυτό θα συμβεί μόνον εάν στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο αποκτήσουν σοβαρή φωνή οι αριστερές, σοσιαλιστικές και οικολογικές δυνάμεις. Αυτό φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει οι περισσότερες ευρωπαϊκές σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις με ατυχή εξαίρεση την ελληνική σοσιαλδημοκρατία. Αυτές, λοιπόν, οι δυνάμεις επιθυμούν την αλλαγή της Ευρώπης, ενώ οι δεξιές και ακροδεξιές επιθυμούν ακόμη συντηρητικότερο μείγμα πολιτικής, που φυσικά θα επιτείνει το χάσμα των ανισοτήτων και την ανελευθερία. Η Ευρώπη του διαφωτισμού σε κρίση σήμερα θα καταρρεύσει. Ναι, λοιπόν, «η Ευρώπη ή θα αλλάξει ή δεν θα υπάρξει».

 - Ποιες προκλήσεις θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια και πόσο θωρακισμένη είναι τελικά απέναντι στους κινδύνους;

Η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια έχει να αντιμετωπίσει πολύ βασικά για τη συνέχειά της προβλήματα: 1) κοινωνική συνοχή, 2) ασφάλεια, 3) μεταναστευτικό (εκτός από το υπάρχον, στο άμεσο μέλλον περιμένουμε μεγάλες περιβαλλοντικές προσφυγικές ροές), 4) μείωση των διαφορών μεταξύ Βορρά/Νότου και πλουσίων/φτωχών χωρών, 5) κλιματική αλλαγή (μόνον 10-15 χρόνια απομένουν, εφόσον η Ευρώπη το αποφασίσει, μπορούν να υλοποιηθούν οι στόχοι που έχει θέσει ο ΟΗΕ για να ελπίζουμε στην περιβαλλοντική διάσωση της Ευρώπης και μόνον), και 6) άνοδος της Ακροδεξιάς που ήδη συντελείται σε πολλές χώρες, ως απόρροια κυρίως της οικονομικής κρίσης. Μια άνοδος των πολιτικών δυνάμεων εκείνων που αμφισβητούν άμεσα τις βάσεις του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού, δηλαδή τις βάσεις του διαφωτισμού, που αποτελούν το «πολιτικό απόθεμα», αυτού που ονομάζουμε «ευρωπαϊκό πολιτισμό».

 - Πόσο ενωμένη μπορεί να μείνει η Ευρωπαϊκή Ενωση δεδομένων των πολιτικών συσχετισμών, που διαμορφώνονται σε διάφορα κράτη και λόγω του αυξανόμενου κλίματος ευρωσκεπτικισμού διεθνώς;

Δεν μπορώ να σας απαντήσω αισιόδοξα. Φυσικά οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που αυτές εκπροσωπούν, προφανώς επιθυμούν να κυριαρχήσουν με τις μέχρι τώρα νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν μπορούν όμως πια να προβλέψουν τις συνέπειές τους. Η λύση βρίσκεται σε μια ευρύτερη συνειδητοποίηση που θα προέλθει πρώτα από τις προοδευτικές δυνάμεις (αριστεροί, σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, οικολόγοι) και τις φωτισμένες εκείνες κλασικές φιλελεύθερες ευρωπαϊκές δυνάμεις που όλες μαζί θα πιέσουν για την επιστροφή της Ευρώπης στις ιδρυτικές καταστατικές της αξίες. Ο δρόμος είναι σίγουρα δύσκολος, νομίζω όμως πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Οι πρόσφατες εκλογές στην Ισπανία μας κάνουν αισιόδοξους.

 - Στην πρόσφατη παρουσίαση του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ ο πρωθυπουργός σάς υποδέχθηκε αναφερόμενος στην πορεία σας στην ανανεωτική Αριστερά, σημειώνοντας ότι πλέον γυρίζετε στην εστία σας. Πόσο διαφορετικό είναι σήμερα το κυβερνών κόμμα σε σχέση με τις εκλογές του 2015;

Αναφερθήκατε σε αυτό που μου είπε ο Αλέξης Τσίπρας στην παρουσίαση του ευρωψηφοδελτίου. Είναι μια απάντηση που είχα δώσει μόλις ανακοινώθηκε το όνομά μου. Δηλαδή πως από τα 18 μου χρόνια έως περίπου τα 40 μου, ήμουν οργανωμένη στο ΚΚΕ Εσωτερικού, στην ΕΑΡ και στον Συνασπισμό. Παρόλο που δούλεψα στην Αυτοδιοίκηση μετά από πρόταση του ΠΑΣΟΚ, ποτέ δεν έλαβα μέρος σε κομματικές ή άλλες διαδικασίες του.

Νομίζω ότι το να προσπαθούμε να συγκρίνουμε την Ανανεωτική Αριστερά (δηλαδή την Αριστερά που δημιουργήθηκε μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968) δεν βοηθά την πολιτική μας ανάλυση. Ακριβώς όπως δεν βοηθά να κάνουμε συγκρίσεις, για παράδειγμα μεταξύ του ΚΚΕ Εσωτερικού και την ΕΔΑ κ.ο.κ. Και αυτό για δύο λόγους:

1) Οι κοινωνικές πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που γεννούν έναν πολιτικό σχηματισμό είναι τελείως διαφορετικές, ανάλογα με την ιστορική συγκυρία. Τα κοινωνικά στρώματα επίσης, ο ταξικός τους προσδιορισμός, η κοινωνική τους σύνθεση είναι σύνθετη και προσδιορίζεται κάθε φορά από πολυπαραγοντικά αίτια.

2) Η Ανανεωτική Αριστερά, η πρώτη μου πολιτική οικογένεια, ήταν μια πολιτική δύναμη που γεννήθηκε σε μια πολιτική συγκυρία όπου το διακύβευμα για την Αριστερά μετά τον Εμφύλιο και τη δικτατορία ήταν να αποδεχτεί την αστική δημοκρατία, να εναντιωθεί στον Σταλινισμό, ήταν η εποχή των ιδεών του ευρωκομμουνισμού, η εποχή που έκανε σαφές πως ο Σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει. Δεν παύει όμως να ήταν στην Ελλάδα μια δύναμη που πάλευε στο 3% και, επομένως, δεν αναγκάστηκε να περάσει την βάσανο της εφαρμογής στην πράξη των εξαιρετικών ιδεών της.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε ως ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς με βάση τα κινήματα. Δημιουργήθηκε τον καιρό της κρίσης και της ηθικής κατάπτωσης του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος. Είναι αλήθεια πως ήρθε με όνειρα για πολλές ανατροπές. Ανατροπές που λόγω της εξαιρετικά δύσκολης και επικίνδυνης συγκυρίας δεν μπόρεσαν να συντελεστούν όλες. Θεωρώ πως ο μοναδικός στην πρόσφατη ιστορία δύσκολος ρόλος που ο ΣΥΡΙΖΑ επωμίστηκε, δηλαδή να αναλάβει τα ηνία μια πτωχευμένης χώρας ως κυβερνώσα Αριστερά με απόλυτα αδύναμη δημόσια διοίκηση, τον ωρίμασε πολιτικά σε εξαιρετικά πολιτικά ασφυκτικά χρονικά πλαίσια, έτσι ώστε να κάνει τις σωστές για την Ελλάδα πολιτικές επιλογές.

Υπάρχει ένα κεφάλαιο που καμία πολιτική δύναμη δεν θίγει και είναι το εξής: Οταν αναλάβει την παραμικρή θέση ευθύνης σε αυτήν τη χώρα τότε και μόνον τότε καταλαβαίνει τις εγκληματικές παραλείψεις των προηγούμενων πολιτικών δυνάμεων να ασχοληθούν με τη διοίκηση ώστε να προχωρούν και να λύνονται θέματα χωρίς την ανάγκη να φτάνουν σε επίπεδο πρωθυπουργού για να λυθούν. Φυσικά για το κεφάλαιο αυτό άλλοι έχουν την ευθύνη και όχι ο ΣΥΡΙΖΑ. Ας όψονται οι προηγούμενοι, εμπειρότεροι και σοφότεροι.

- Είστε μεταξύ αυτών, που προσφάτως υπέγραψαν το κείμενο της “Γέφυρας” προτείνοντας ουσιαστικά στρατηγική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ. Πόσο εφικτό είναι ένα ενδεχόμενο συγκρότησης ισχυρού προοδευτικού μετώπου στη χώρα, την ώρα που ειδικά από στελέχη του Κινήματος Αλλαγής μπαίνουν “τείχη” σε τέτοιες συζητήσεις;

Με τη μικρή μου εμπειρία της προεκλογικής εκστρατείας νομίζω πως στη βάση της κοινωνίας δημιουργείται σιγά-σιγά μια προοδευτική συνεργασία. Και πάντως έχει αρχίσει να δημιουργείται στην Ευρώπη γιατί εκεί οι Σοσιαλιστές φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει το ολέθριο λάθος της συμπόρευσής τους με τους νεοφιλελεύθερους. Εδώ έχουμε το παράδοξο πως οι «επίσημοι σοσιαλδημοκράτες» το ΚΙΝΑΛ δηλαδή, υποστηρίζει φανατικά ως στρατηγικό του αντίπαλο τον ΣΥΡΙΖΑ, επιλέγοντας τη συμπόρευσή του με τη Δεξιά. Ομως τα κόμματα μπορούν και εξακολουθούν να υπάρχουν, όταν έχουν αναφορά και ανταπόκριση στην κοινωνία. Η μεγάλη προοδευτική παράταξη με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ ήδη δημιουργείται.

 - Είστε εδώ και 20 χρόνια μέλος του ελληνικού γραφείου της Greenpeace. Πιστεύετε ότι στην Ελλάδα έχει χτιστεί περιβαλλοντική συνείδηση και ποιές πρωτοβουλίες πρέπει να ληφθούν σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;

Η περιβαλλοντική συνείδηση αντικατοπτρίζεται στο πώς συμπεριφερόμαστε στον περιβάλλοντα χώρο, στα αδέσποτα, στη γειτονιά, στις παραλίες, στα τρόφιμα, την κάθε μέρα και όχι μόνο στις 5 Ιουνίου. Η συνείδηση αυτή αφορά πολίτες και Πολιτεία εξίσου. Και για την ώρα έχουμε την Ε.Ε. που μας επιβάλει κάποιους βασικούς περιβαλλοντικούς κανόνες. Γιατί αν περιμέναμε από τη συνείδηση...

Είναι αλήθεια πως έχουμε ήδη φτάσει στο «και πέντε» με το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Ο ΟΗΕ έχει θέσει σοβαρούς στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και η συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Οταν λοιπόν λέμε πως παλεύουμε για μια ανανεωμένη, πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική Ευρωπαϊκή Ενωση, τότε φυσικά δεν μπορούμε να αγνοούμε τους κινδύνους που εμπεριέχονται στην κλιματική αλλαγή. Δηλαδή όταν διακηρύσσουμε πως η Ευρώπη πρέπει να θέτει ως προτεραιότητα την ευημερία των ανθρώπων και του πλανήτη (δηλαδή το περιβάλλον) τότε μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα και τις προκλήσεις της μετανάστευσης, της ασφάλειας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Πρέπει να ξέρουμε πως η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας δεν θα διατηρηθεί, αν η Ευρώπη δεν επιταχύνει τη χρήση καθαρών τεχνολογιών, δεν αξιοποιήσει τους πόρους της πιο αποτελεσματικά, και δεν σεβαστεί τα όρια του πλανήτη. Εχουμε μόνον 10-15 χρόνια μπροστά μας για να περιορίσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η επιστήμη έχει μιλήσει, λύσεις υπάρχουν: Χρειάζεται πανευρωπαϊκά, αν όχι και παγκόσμια, η σχετική πολιτική βούληση.


NEWSLETTER