Ο κ. Βενιζέλος είπε ότι το βιβλίο είναι ένα ντοκιμαντέρ της κρίσης και ότι η ελληνική περιπέτεια οδήγησε την Ευρώπη στη δημιουργία των μηχανισμών με τους οποίους αντιμετωπίστηκαν οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και αντιμετωπίζεται η ενεργειακή κρίση. Ο κ. Βενιζέλος τόνισε επίσης την εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ ενώ μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά εκτίμησε ότι υπάρχει δυνατότητα μετά τις εκλογές στις δυο χώρες να γίνει ευρύτερη διευθέτηση των ακτογραμμών στην ανατολική Μεσόγειο

Ο εκδότης και δημοσιογράφος Πέτρος Παπασαραντόπουλος παρουσιάζοντας το βιβλίο μεταξύ άλλων είπε « Στην ερώτηση πότε νιώσατε την μεγαλύτερη απογοήτευση o Βενιζέλος απαντά. “Την ένιωθα κάθε φορά που έβλεπα ότι ο κόσμος δεν καταλαβαίνει αυτό που κάνουμε. Αυτό ήταν το συγκλονιστικό, να αγωνίζεσαι για τον κόσμο, για την πατρίδα, για το λαό, για την υπόστασή μας ως έθνος και να βλέπεις όχι στις δημοσκοπήσεις, όχι στα σχόλια του Τύπου, αλλά να βλέπεις στο δρόμο στις πλατείες ότι αυτή η δραματική προσπάθεια δεν έχει απήχηση,  ότι αγωνίζεσαι να σώσεις ένα κεκτημένο αλλά οι πολίτες για τους οποίους αγωνίζεσαι το εισπράττουν αντίστροφα ως αμφισβήτηση αυτού του κεκτημένου. Έχω χρησιμοποιήσει πολλές φορές την έκφραση ότι εάν το πολιτικό σύστημα έχει ένα βουνό ευθύνης για όποια έχει συμβεί δηλαδή για το ότι οδηγηθήκαμε στην κρίση και στην απειλή της ασύντακτης χρεοκοπίας, ο  κάθε πολίτης δεν έχει έναν κόκκο άμμου ευθύνης Δεν υπάρχει μία μικρή συμμετοχή; Διότι οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης όλες ψηφίστηκαν και ξαναψηφίστηκαν: ”Υποστηρίζω ότι οι νοοτροπίες που μόλις περιγράψαμε έχουν βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Συγκροτούν αυτό που έχω αποκαλέσει την καταστροφική ιδεολογία της μεταπολίτευσης που συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο επίρριψης  όλων των ευθυνών στους άλλους, κυρίως στους ξένους επικράτηση ενός αντικειμενικού συντεχνιεασμού και η υποτίμηση της εργασίας ως κοινωνικής ευταξίας.»

Η δημοσιογράφος Ρούλα Γεωργακόπουλου είπε «Στην περίπτωση μας η κλοτσιά ήρθε από πολύ μακριά, πέρα από τον Ατλαντικό , από την κατάρρευση της  Lehman Brothers το 2008. Όμως κανένας στην Ελλάδα δεν πίστευε ότι ο κόσμος είναι τόσο μικρός. Ούτε οι πολιτικοί, ούτε καν ο Τύπος. Να μην τα πολυλογούμε ο Ευάγγελος Βενιζέλος φωτίζει τέλεια σε αυτό το βιβλίο τη γένεση και τις αιτίες της κρίσης που μας βρήκε σαν αγουροξυπνημένες μωρές παρθένες. Οι παντοδύναμοι μηχανισμοί, η ευρωζώνη, η συνθήκη του Μάαστριχτ ανακάλυψαν με κατάπληξη ότι τα όπλα τους ,που φτιάχτηκαν από υλικά οικονομικής αισιοδοξίας και δημοκρατικής αβρότητας, ξαφνικά δεν εκπυρσοκροτούν σε τέτοιες δύσκολές περιστάσεις. Γιατί;  Γιατί απλούστατα δεν τις αναγνωρίζουν. Εκ κατασκευής δεν έχουν το αισθητήρα της αποτυχίας ή της αδυναμίας ή της γκαντεμιάς αν θέλετε. Και αν ο κόσμος άρχισε να αλλάζει, η Ευρώπη να πένεται και να φοβάται και ο Ατλαντισμός να χάνει την όρεξη του να εμπλακεί σε ένα ακόμα ευρωπαϊκό δράμα. Και με αυτά και με εκείνα ο θυμός ξαναπιάνει μολύβι και αρχίζει να ξαναγράφει την Ιστορία από εκεί που την είχε αφήσει.»

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είπε ότι το βιβλίο: «Είναι στην πραγματικότητα το ντοκιμαντέρ της δεκαετίας της κρίσης. Μπορεί να δει κανείς όχι απλά και μόνον λόγια, αλλά και πράξεις, κινήσεις, γεγονότα να συντελούνται ενώπιον  του .  Βεβαίως όταν ετοιμαζόταν το βιβλίο αυτό είχε μόλις ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία είχαμε όμως  ζήσει την εμπειρία της πανδημίας. Μπορούσαμε λοιπόν να μιλάμε για εκδοχές πολέμου. Εκδοχές, οι οποίες είχαν ξεκινήσει ως συμβολικές. Γιατί ο πόλεμος της γενιάς μας, ο πόλεμος της οικονομικής κρίσης δεν ήταν κατά κυριολεξία πόλεμος.  Και φτάσαμε δυστυχώς να ζούμε εκδοχές κατά κυριολεξία πολέμου, ο οποίος εξακολουθεί να εξελίσσεται στην Ουκρανία, αλλά όχι μόνο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Νομίζω ότι ζούμε μια αναδιάταξη που διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων, την διαμόρφωση ενός νέου παγκόσμιου χάρτη. Αυτή η αλληλουχία των κρίσεων στην πραγματικότητα έχει ακυρώσει την έννοια της κανονικότητας, την έννοια του φυσιολογικού. Έχουμε στην Ελλάδα μια αποστροφή στην κρίση και μια έντονη διάθεση γρήγορης επιστροφής στην κανονικότητα. Μόνο που αυτή η κανονικότητα πλέον δεν υπάρχει. Η επιστροφή στην κανονικότητα πολλές φορές είναι μια ψευδαίσθηση άκρως επικίνδυνη. Γιατί δεν πρόκειται για επιστροφή στην κανονικότητα αλλά για επιστροφή σε μια νέα εποχή ψευδαισθήσεων, σε μια εποχή και πάλι απουσίας της αναγκαίας επίγνωσης. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το κίνητρό μου για το βιβλίο αυτό. Η αγωνία μου ότι μπορεί η κρίση να μην μας έχει διδάξει όσα θα έπρεπε να μας διδάξει. Η αποστροφή μας σε σχέση με τη μνήμη, η αποστροφή μας σε σχέση με την ιστορία. Γιατί δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι μνήμες, η  ιστορία, η ανάλυση των γεγονότων και κυρίως η ανάλυση των καταστάσεων είναι κάτι επώδυνο, δυσάρεστο δύσχρηστο.

Μπορούμε πολύ πιο εύκολα, ανώδυνα, επιπόλαια να ζούμε σε μια ατμόσφαιρα χαρούμενη και ως εκ τούτου να αναπτύσσουμε αντισώματα που δεν μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα γύρω μας. Το εξορκίζουμε αυτό το οποίο συμβαίνει. Αυτή η επίχρυση πραγματικότητα που με πολύ μεγάλη επιτυχία δημιουργούμε στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα, είναι το βασικό χαρακτηριστικό της μεταπολίτευσης. Η μεταπολίτευση κλείνει σε λίγο μισό αιώνα. Όταν ξέσπασε η κρίση η οποία είχε επωαστεί τις προηγούμενες δεκαετίες είχαμε ήδη ζήσει 40 χρόνια μεταπολίτευσης. Σαράντα χρόνια μεταπολίτευσης μοιρασμένα σε κυβερνήσεις του ενός ή του άλλου κόμματος από τα δυο μεγάλα κόμματα εξουσίας της μεταπολιτευτικής περιόδου. Και είχαμε πλήρη αδυναμία να συμφωνήσουμε στα αίτια της κρίσης και βεβαίως να  συμφωνήσουμε στο τι πρέπει να γίνει για την αντιμετώπιση της κρίση; Πώς θα μπορούσαμε να κινηθούμε συντεταγμένα για να αποφύγουμε την ασύντακτη χρεοκοπία; Έπρεπε να κάνουμε υπομονή ώστε να δημιουργείται σταδιακά η αναγκαία εθνική συναίνεση.»

Η ΕΥΡΩΠΗ ΕΜΑΘΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Ο Κ. Βενιζέλος μιλώντας για την ελληνική οικονομική κρίση είπε «Γιατί είναι αλήθεια ότι αν δεν είχε μεσολαβήσει η οικονομική κρίση, αν δεν είχε μεσολαβήσει η βάναυση δοκιμασία του ελληνικού λαού, της ελληνικής κοινωνίας την περίοδο 2010 -2019 δεν θα είχε η Ευρωπαϊκή Ένωση την ετοιμότητα και τους μηχανισμούς να κινηθεί γρήγορα και αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ιδίως.  Της οικονομικής όψης της πανδημίας και φυσικά δεν θα είχε μηχανισμούς για να αντιμετωπίσει τώρα την πολύ μεγάλη πρόκληση της πληθωριστικής κρίσης της ενεργειακής κρίσης, ακόμη και της κρίσης που πολέμου στην Ουκρανία. Και η αλήθεια είναι ότι αυτό το χαρακτηριστικό της απώθησης της μνήμης δεν είναι μόνον ελληνικό. Είναι γενικότερα ευρωπαϊκό. Υπάρχει ένα είδος, ηττοπάθειας και ενδοτισμού.

Η Ευρώπη χωρίς την αμερικανική πίεση δεν μπορεί να αντιδράσει με την ταχύτητα, την καθαρότητα και την αποτελεσματικότητα που απαιτείται όταν υπάρχουν πολύ μεγάλες προκλήσεις που αφορούν την υπόστασή της και την ασφάλειά της. Δεν μπορεί να αναδεχθεί την ευθύνη των δικών της μεγάλων ιστορικών προκλήσεων. Και ιδίως τώρα που η ιθύνουσα  δύναμη της Ευρώπης, η Γερμανία διέρχεται μια περίοδο πολύ μεγάλης κρίσης υπάρχει ένα τεράστιο κενό ηγεσίας και ηγεμονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που το βλέπουμε στην δυσκολία που υπάρχε,ι στην αμφιταλάντευση που υπάρχει σε σχέση με τη διαχείριση πολύ μεγάλων θεμάτων, όπως είναι το ζήτημα της ασφάλειας, το ζήτημα της ενεργειακής εξάρτησης και θα έλεγα κατά βάθους το ζήτημα της ιδεολογικής και αξιακής ταυτότητας της Δύσης της. στρατηγικής υπόστασης της Δύσης.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΥΠΝΟΒΑΣΙΑ

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκτίμησε πως σήμερα είμαστε σε μια κατάσταση ιστορικής υπνοβασίας:  «Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως πολιτική οντότητα θα μπορούσε να αναλάβει την ηγεμονία της Δύσης και να καλύψει το αμερικανικό κενό; Δυστυχώς όχι. Δυστυχώς όχι. Ως εκ τούτου, βρισκόμαστε πραγματικά σε μια κατάσταση, που όπως ορθά είπε η Ρούλα Γεωργακοπούλου προηγουμένως, είναι μία κατάσταση στην πραγματικότητα, μεσοπολεμική.  Θα έλεγα ότι είμαστε σε μια κατάσταση  παρόμοια με την κατάσταση προ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είμαστε σε μια κατάσταση ιστορικής υπνοβασίας. Γιατί υπάρχει το διάσημο βιβλίο «Οι Υπνοβάτες»  που οδήγησαν την Ευρώπη στον Μεγάλο Πόλεμο, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Άρα λοιπόν, πρέπει πράγματι να υπάρξει μια αφύπνιση.  Και η αφύπνιση αυτή δεν είναι καθόλου εύκολη, διότι οι κοινωνίες νιώθουν ότι πιέζονται από τις αυξανόμενες ανισότητες από την έλλειψη πολιτικών  κοινωνικής συνοχής. 

Αντιλαμβάνονται την κατάσταση ως μια κατάσταση εσωτερικά πολεμική ως έναν πόλεμο πάντων κατά πάντων. Και αυτό μετατρέπει την ευρωπαϊκή δημοκρατία., τη Δυτική Δημοκρατία γενικότερα όχι σε μια δημοκρατία, μαχητική και μαχόμενη, όπως λέει πολύ συχνά ο φίλος μου ο Παπασαραντόπουλος, αλλά σε μια δημοκρατία φοβική, σε μια δημοκρατία που φοβάται κάθε φορά που έχει εκλογές και δημοψηφίσματα. Φοβάται το αποτέλεσμα των επιλογών των εκλογικών σωμάτων. Αυτό το είδαμε στην Αμερική, το είδαμε στη Γαλλία, το είδαμε στην Ιταλία, το είδαμε στη Δανία, το βλέπουμε παντού.  Μια δημοκρατία που φοβάται τους πολίτες της, μια δημοκρατία που φοβάται τις κοινωνίες της. Μια δημοκρατία που φοβάται τις επιλογές. Μια τέτοια λοιπόν, δημοκρατία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει στην πραγματικότητα και τις πολύ μεγάλες προκλήσεις. Αυτές είναι θεμελιώδεις προκλήσεις υπαρξιακού χαρακτήρα. Ποιος έχει την ευθύνη για την ασφάλεια της Ευρώπης; Ποιος την έχει την ευθύνη;  Όταν ο Πρόεδρος Πούτιν με πολύ μεγάλη ευκολία και ταχύτητα ανατριχιαστική σπεύδει να θέσει ζήτημα πυρηνικής απειλής, η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει ως πυρηνική δύναμη και ότι  χωρίς την Αμερική, χωρίς την αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα δεν μπορεί εντός των ορίων της ευρωπαϊκής ηπείρου γεωγραφικά να αντιμετωπίσει μια τέτοια απειλή. Αυτή μπορεί να είναι μια απειλή που δεν θα πραγματωθεί ποτέ. Μπορεί να είναι μια αναμέτρηση λογιστικού χαρακτήρα καταγραφής των εκατέρωθεν πυρηνικών δυνάμεων. Αλλά στην καταγραφή αυτή του αν θέλετε ισοζυγίου πυρηνικής απειλής, η Ευρώπη από μόνη της είναι ανεπαρκέστατη

Δεν μπορεί να αντιτάξει ισοδύναμη πυρηνική απειλή, άρα έχει ανάγκη από  τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία; Μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα των νέων τεχνολογικών προκλήσεων ούτε καν το ζήτημα;  Ούτε καν το ζήτημα ου έχει προκύψει από προχθές της ταχύτητας με την οποία πρέπει να διαχειριστεί η ανθρωπότητα την τεχνολογία της πυρηνικής σύντηξης, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η Ευρώπη μόνη της. Πάλι προηγείται η Αμερική, προηγείται η Καλιφόρνια σε σχέση με την πολυετή και κοπιώδη και κοστοβόρα προσπάθεια στην οποία μετέχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση. «

Την εκδήλωση συντόνισε ο δικηγόρος Διονύσης Αλευράς.

Στην εκδήλωση μεταξύ άλλων παρέστησαν ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας, ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος, οι δήμαρχοι Καλαμάτας και Μεσσήνης Θανάσης Βασιλόπουλος και Γιώργος Αθανασόπουλος αντίστοιχα, ο γραμματέας της ΚΕΔΕ Δημήτρης Καφαντάρης, ο πρώην δήμαρχος Καλαμάτας Γιώργος Κουτσούλης και πολλά στελέχη τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της Νέας Δημοκρατίας.